Na een een mortierongeval in Mali in 2016, waarbij twee doden en een zwaargewonde vielen, oordeelde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) een jaar later snoeihard. Het ministerie was „ernstig tekortgeschoten”. Daarop verklaarde het ministerie de verbetering van de veiligheid tot topprioriteit.

Defensie kwam met een plan om de veiligheid in de organisatie te verbeteren. Er is sindsdien veel meer aandacht voor het onderwerp, maar het kon allemaal veel beter, aldus de commissie, die op verzoek van de Tweede Kamer de voortgang in de gaten hield.

In het maandag verschenen rapport maakt de commissie de balans op. De plannen waren „bemoedigend” maar de uitkomst is een domper. „Geld voor plannen is er niet, de uitvoering van de plannen staat op een laag pitje en een nieuw ondersteunend IT-systeem voor integraal risicomanagement laat jaren op zich wachten.”

Het ministerie is goed in beleid maken, maar de uitvoering blijft achter. „Meer beleid is echter vaak niet de oplossing”, aldus Verbeet. Bovendien kan het allemaal wel wat sneller. Verder hebben commandanten in het veld te weinig bevoegdheden om verbeteringen op gebied van veiligheid door te voeren.

Volgens de commissie geeft de werkvloer wel aan dat veiligheid een belangrijker thema is geworden. „In functioneringsgesprekken is veiligheid nu een gesprekspunt”, aldus Verbeet. Ook noemt ze het positief dat er een onafhankelijke Inspectie Veiligheid Defensie is gekomen en er tegenwoordig meer aandacht is voor veiligheid bij de opleidingen.

Demissionair minister Ank Bijleveld noemt de oordelen van de commissie „echt waardevol voor onze organisatie”. Er is volgens haar veel gedaan om de veiligheid te verbeteren, maar ze erkent ook dat „nog niet alles is gerealiseerd”. Voor 2022 en 2023 heeft ze daarom in totaal 32,2 miljoen euro extra voor de verbetering van de veiligheid gereserveerd. Dat is bovenop de 30 miljoen euro die jaarlijks hiervoor al beschikbaar is.