Positieve NAVO-top verhult verschillen
Is er nog wel toekomst voor de NAVO? Die vraag stelden politiek analisten nog maar een enkel jaar geleden. Volgens de Amerikaanse president Trump is het bondgenootschap achterhaald. Zijn Franse collega Emanuel Macron contstateerde zelfs dat het „hersendood” is.
Het bezoek van de Amerikaanse president Joe Biden, begin deze week, aan de NAVO-top laat in ieder geval de indruk achter dat het bondgenootschap weer fier op de benen staat en klaar is om een frisse doorstart te maken. Volgens NAVO-chef Jens Stoltenberg is een begin gemaakt met een „nieuw hoofdstuk in de trans-Atlantische betrekkingen.”
Onmiskenbaar is de opstelling van de nieuwe Amerikaanse president daar een belangrijke factor in. Hij is overtuigd dat de bondgenoten een „heilige plicht” hebben om elkaar bij te staan in tijden van nood.
Hoewel er momenteel geen sprake is van acute oorlogsdreiging, zijn er wel degelijk spanningen die de aandacht van de NAVO vragen. Anders dan goed 25 jaar geleden, toen de wereld nog genoot van de grote ”Wende”, zijn er op dit moment meer dreigingen die samenwerking noodzakelijk maken.
De speldenprikken die Poetin met een zekere regelmaat uitdeelt, doen pijn. De opkomst van China geeft zorg. De cyberaanvallen, onder andere vanuit Rusland, laten zien dat de westerse samenleving kwetsbaar is. En klimaatverandering kan op termijn ook politiek-militair consequenties hebben.
De NAVO-partners die begin deze week in Brussel bijeenkwamen, lijken te beseffen dat het nodig is elkaar vast te houden. Dat is positief.
Tegelijk moet worden beseft dat met een ontmoeting in vriendelijke –of zo men wil: hartelijke– sfeer niet alle onderlinge verschillen zijn weggewerkt. Onder de oppervlakte sluimert er nog genoeg.
Om een paar pijnpunten te noemen: Turkije gedraagt zich nog steeds als een eigenzinnige partner die er ook niet vies van is om onder één hoedje met Rusland te spelen. Ook over de houding jegens China is men het niet eens. Biden is voor een hardere opstelling. Frankrijk wil beduidend minder scherp focussen op Peking.
En, om nog maar een gevoelig puntje te raken, de financiële bijdragen van de NAVO-lidstaten zitten nog niet op het niveau dat Washington wenselijk vindt. Op dat punt heeft president Trump een behoorlijk scherp standpunt ingenomen. En hij had een punt. Amerika was (én is!) de grote geldschieter van de NAVO. Dat vinden de VS onredelijk. Hoewel Biden dat minder prominent aan de orde stelt, is het niet van tafel.
Amerikanen hebben er al jaren moeite mee dat West-Europa de rekening voor de eigen veiligheid bij hen deponeert. Dat moet veranderen, anders zullen de lachende gezichten van deze week spoedig overgaan in gefronste wenkbrauwen. Zeker bij de Amerikanen.