Column (ds. J. Belder): Rode rakkers
”Nederland kleurt oranje”, aldus het RD vrijdag. Oranjekoorts. Voetbalzomer. Ík zie een land dat snel rood kleurt. Rode rakkers verschijnen uit het niets. Bij duizenden tegelijk. IJlings sluiten ze de rijen tot langgerekte rode vaandels. Eendracht maakt macht.
Een complete invasie. Letterlijk. Al wonen ze hier generaties lang. Ze stammen af van vroege asielzoekers maar integreerden prima. Ze gedragen zich inmiddels als heer en meester, veroveren dorp, stad en veld. Zelfs de Biblebelt, ondanks hun zwarte hart. Komt doordat de duivel er met zijn vingers aan zat, wist oud volksgeloof.
Ik sla het geamuseerd gade. Ze negeren hekken en verbodsborden, dringen braakliggend terrein op, vestigen zich waar ze willen. Wiegend in de wind wuiven ze vanaf taluds en bermen naar voorbijsnellende passanten. Zien die hen wel?! Vlinders fladderen ongeïnteresseerd de nectarloze bloemen voorbij. Dan zorgen wij wel voor bestuiving, besloten bij en hommel. Gecombineerd met het wit van margriet en het geel van koolzaad verrijzen er sierlijke boeketten. Laat dat maar aan hun Maker over, mijmert deze pennenlikker. Begrijpelijk dat schilders als Monet en Van Gogh evenals dichters verliefd raakten op… de klaproos.
Na de zoveelste klaprozenfascinatie valt thuis mijn oog op het boek ”Rode papaver” van Els Florijn. De schrijfster neemt haar lezers mee terug naar de verschrikkingen van de Grote Oorlog (1914-1918), zoals de zuiderburen de Eerste Wereldoorlog duiden. We zien een land verscheurd en geschonden, verwoest en kapotgeschoten in een waanzinnige oorlog. Soldaten als kanonnenvoer bij honderden afgeslacht. Vanuit de omgewoelde aarde, graven van duizenden, waar hun zaden decennialang sluimerden, springen miljoenen klaprozen op. Florijn doet dat af met slechts een korte passage.
De Canadese legerarts John McCrae schreef in 1915, tijdens de tweede slag om Ieper, de eerste Duitse gifgasaanval, een beroemd geworden gedicht over de klaprozen, ”the poppies”. Overal zag hij ze op de gehavende, vervuilde akkers aan het westfront. Niet zo vreemd, want de klaproos is een echte pioniersplant. ”In Flanders Fields”, dat velen heeft geraakt en dat vele malen werd vertaald, vormt de bloedrode klaproos met zijn zwarte vlek het symbool van de menselijke tol die elke oorlog eist. Die zwarte vlek fascineert mij. Zijn wij blind voor die duivelse vinger in al die eindeloze oorlogen? In delen van Frankrijk heet de klaproos ”Bouquet du diable”, duivelsbloem. „Mij spreekt de blomme een tale.”
