De Schilderswijk is een van de armste wijken van Nederland. In de buurt zit een voedingsbodem voor onrust. Volgens de onderzoekers heeft de wijk een „moeilijk bereikbare en kwetsbare groep jongeren van 16 jaar en ouder die achterblijft”. Ze voelen zich buitenstaander en gediscrimineerd, wat ze uiten „in een vorm die veel mensen als lamlendige rottigheid ervaren”. Jongerenwerkers doen weinig om ze van straat te halen en hun gedrag wordt niet gecorrigeerd.

Die spanningen werden volgens de onderzoekers erger door „het polariserende debat in (sociale) media over de Schilderswijk”. Bovendien zaten de jongeren lang thuis door de lange eerste lockdown, waarbij ze hun stage of bijbaan kwijtraakten.

In de hete zomer van vorig jaar hadden jongeren in de Schilderswijk dagen achter elkaar brandkranen opengedraaid, zoals in Den Haag vaker gebeurt. Medewerkers van drinkwaterbedrijf Dunea draaiden vervolgens de kranen dicht, onder begeleiding van de politie. Het was toen al onrustig, maar op 12 augustus sloeg de vlam in de pan. Meer dan honderd jongeren kwamen samen en gooiden met vuurwerk, stenen en eieren. Ook stichtten ze brandjes. De ME greep in. Ook in de dagen erna was het onrustig in de wijk.

De ongeregeldheden trokken ook jongeren van buiten de wijk, „uit nieuwsgierigheid of sensatiezucht”. De onrust werd gestreamd via sociale media. Na een paar dagen keerde de rust terug. Meer dan vijftig mensen werden opgepakt. De meesten waren 18 tot 21 jaar oud.

Jongerenwerkers en buurtvaders hebben veel activiteiten voor 16- tot 18-jarigen in de wijk, constateren de onderzoekers, maar wanneer iemand volwassen is geworden, wordt er niet veel meer georganiseerd. Bovendien werken al die groepen langs elkaar heen, zeggen de onderzoekers. Zo zitten in de wijk een paar grote moslimgroepen, wat tot „scheve gezichten” bij anderen leidt. „Overzicht ontbreekt en de partijen zijn nogal verzuild. Ze werken voor de eigen groep. Er wordt meer naar elkaar gewezen dan met elkaar naar afstemming gezocht.”

De onderzoekers vinden dat de gemeente meer moet doen. Toen het nog mogelijk was om de onrust in de kiem te smoren, was er geen aanpak. „De meningen over wat te doen verschilden, de gemeente hield zich op de vlakte en men kwam onderling niet tot overeenstemming.”

Het stadsbestuur van Den Haag laat in een reactie weten dat niet alle problemen snel op te lossen zijn. „Veel factoren die een rol speelden bij de verklaring van de ongeregeldheden hebben zich in decennia ontwikkeld en vergen een aanpak die gericht is op de lange termijn.”