‘Werkgevers verschuilen zich in cao-overleg achter coronapandemie’
Werkgevers verschuilen zich in cao-onderhandelingen achter de coronapandemie. Ze zijn heel erg voorzichtig als het gaat om loonsverhogingen, constateert vicevoorzitter Zakaria Boufangacha van vakbond FNV in een tussenevaluatie van het cao-seizoen. Hij vreest dat als de economie straks weer flink gaat aantrekken de lonen achter zullen blijven, net als na de vorige crisis.
Boufangacha, die bij de bond gaat over het arbeidsvoorwaardenbeleid, merkt bij de werkgevers „kruideniersgedrag” en een grote behoudendheid. Vaak moet FNV aan cao-tafels ook nog „heel hard knokken” voor afspraken met werkgevers die in de landelijke polder al in akkoorden zijn vastgelegd. En in de supermarktbranche en de metaalsector wordt al maanden gestaakt omdat de werkgevers daar niet willen instemmen met de eisen van FNV, terwijl deze sectoren er toch tamelijk goed voorstaan.
Dit alles staat volgens de FNV’er haaks op de goede economische vooruitzichten en oplopende inflatieverwachtingen. „Het is dezelfde reflectie die we ook zagen na de vorige crisis, terwijl de economie toen ook aantrok”, zegt Boufangacha.” Mijn verwachting is dat de economie nu veel sterker gaat aantrekken dan toen. Maar dat zien we nog niet terug in de loonontwikkelingen tot nu toe.”
Bij de krapte op de arbeidsmarkt zou eigenlijk een soort loongolf passen, vindt hij. Boufangacha hoopt daar in de tweede helft van het jaar meer van terug te zien. Hij heeft ook goede hoop dat het uiteindelijk wel mee zal vallen met de mogelijke faillissementengolf, die kenners eerder voorspelden. „Vooral omdat het in veel sectoren goed gaat. Voorlopig gaat de coronasteun van de overheid gelukkig door.”
De gemiddelde loonsverhoging in de cao’s die sinds 1 december zijn afgesloten bedraagt volgens FNV nu nog 1,7 procent. Dat is minder dan de inflatie die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onlangs naar buiten bracht voor de maand mei. In koopkracht gaan werknemers er dus op achteruit, redeneert FNV. De looneis van de bond staat al een aantal jaar op 5 procent.
Er zijn ook sectoren die heel zwaar zijn getroffen door de crisis, bijvoorbeeld de horeca of de luchtvaart. FNV is daarom ook cao’s overeengekomen waarin helemaal geen loonsverhoging is opgenomen. Dit speelt bijvoorbeeld voor de horeca-cao. In totaal heeft de bond 102 nieuwe cao’s afgesloten voor 830.000 mensen. 43 procent van die werknemers moest vanwege de crisis genoegen nemen met een nullijn.
Dat de lonen omhoog moeten vindt niet alleen de vakbond. Recent pleitte president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) er eveneens voor dat bedrijven de lonen van hun personeel meer moeten verhogen. Hij begreep dat veel werkgevers door de coronacrisis andere zorgen hebben, maar nu de vooruitzichten voor het economisch herstel er goed uitzien zou er volgens Knot ook weer ruimte moeten zijn om personeel wat extra’s te bieden. Dat zou ook goed zijn voor het bredere economische plaatje, aldus Knot.