Als voorbeeld noemt Van Zutphen een tolk die al sinds 2019 in een AZC zit en jarenlang had getolkt voor de Nederlandse troepen in Uruzgan. Veteranen kwamen destijds „door puur toeval” erachter dat hij in het AZC verbleef. Ondanks veelvuldig navragen door de veteranen lag zijn dossier ruim twee jaar stil, aldus de ombudsman. Hij heeft van het ministerie geëist om op korte termijn volledige duidelijkheid te geven over de zaak van deze tolk, die ook zijn gezin naar Nederland wil halen.

„Nederlandse veteranen lieten mij weten zich zorgen te maken omdat zij in dit dossier vastlopen bij Defensie”, zegt Van Zutphen. „Zij voelen zich nog altijd betrokken bij hun voormalige tolken. Voldoet Nederland door deze werkwijze aan de verplichting om de tolken te beschermen die voor onze militairen zo belangrijk zijn geweest en voor wie Nederland een morele zorgplicht heeft?”

Defensieminister Ank Bijleveld beloofde deze week aan de Tweede Kamer te gaan onderzoeken of de procedure voor asielaanvragen van Afghaanse tolken kan worden versneld. Bijna de hele Kamer vindt dat de tolken snel naar Nederland moeten worden gehaald. Hun leven en dat van hun gezinnen loopt gevaar door de terugtrekking van de buitenlandse troepen uit Afghanistan.

Nederland heeft tijdens de inzet in Afghanistan de afgelopen twintig jaar met zeker 273 lokale tolken gewerkt. Van hen hebben er meer dan negentig al goedkeuring gekregen om naar Nederland te komen. Van hen zijn er al 68 met hun gezin in Nederland aangekomen. Er zijn 101 asielaanvragen om diverse redenen afgewezen, onder meer omdat ze niet kunnen bewijzen voor de Nederlanders te hebben gewerkt.