Moord op Franse leraar maakt ook Nederlandse docent voorzichtig
De moord op de Franse docent Samuel Paty heeft Nederlandse leraren voorzichtiger gemaakt. Het is het afgelopen jaar moeilijker geworden om gevoelige thema’s in de klas te bespreken, ervaart 40 procent.
„Sommige onderwerpen behandel ik niet meer. Ik heb een gezin”, stelt een docent in een enquête van de beroepsverenigingen voor leraren geschiedenis en maatschappijleer. Een ander: „Ik ben uiterst terughoudend om iets over de islam te zeggen, terwijl ik bijna overal open over ben en vaak een eigen mening geef.” Een volgende spreekt over „meer wantrouwen richting mijn leerlingen.”
Ze zijn niet de enigen. Ruim een derde van de 141 respondenten zegt na de moord op hun collega in Frankrijk voorzichtiger te zijn geworden om heikele kwesties in de klas te bespreken. Samuel Paty werd in oktober vorig jaar op straat onthoofd omdat hij tijdens een les een spotprent van de profeet Mohammed had getoond.
„De moord heeft zijn sporen nagelaten”, constateert Ton van der Schans, voorman van de vereniging van geschiedenisleraren. „We moeten niet de andere kant opkijken, hoe ongemakkelijk het ook geworden is om deze onderwerpen aan de orde te stellen”, vindt hij. „Deze thema’s kom je niet alleen op school tegen, ook op straat en op sociale media. De klas is een minisamenleving, waar jongeren voorbereid moeten worden om deel uit te maken van de grote maatschappij.”
Overigens maken ook de onlinelessen docenten gereserveerder. „Elk controversieel gesprek kan uit zijn verband worden gerukt en verspreid worden over het internet”, verklaart een respondent.
Intimidatie
Slavernij, Zwarte Piet, homoseksualiteit, het Israëlisch-Palestijns conflict. Controversiële thema’s komen leraren bij geschiedenis en maatschappijleer vaker tegen.
Zo’n 95 procent vindt zichzelf wel bekwaam om gevoelige onderwerpen aan de orde te stellen. Tegelijk hebben twee op de vijf leraren behoefte aan een training of lesmateriaal. „Er is werk aan de winkel. In de opleiding van leerkrachten mag dit punt nog nadrukkelijker aandacht krijgen”, vindt Van der Schans.
In de enquête zegt meer dan de helft van de docenten geen Mohammedcartoons op school te laten zien. „Geen angst, maar goed fatsoen”, schrijft een van de respondenten. „Ik laat ook geen beledigingen van Jezus Christus zien.” Een ander weigert „toe te geven aan terroristische intimidatie” die mensen het zwijgen wil opleggen. „Als een docent leerlingen niet laat zien wat moed is, hoe kunnen we dan van hen verwachten moedige burgers te worden?” vraagt de docent zich af.
