In het nieuwe mechanisme moeten heffingen gekoppeld worden aan de kosten van milieu-eisen waarmee producenten binnen de EU worden geconfronteerd. De regeling moet ervoor zorgen dat er in de EU een gelijk speelveld ontstaat ten opzichte van concurrenten buiten het blok, die met minder strenge klimaatregels te maken hebben. Dat moet ook voorkomen dat bijvoorbeeld Europese hoogovens naar een coulanter buitenland verhuizen, waardoor banen verloren gaan en klimaat en milieu juist worden geschaad. Ook moet het dumpen van goedkope waar tegengaan.

Naast staal en cement zou er volgens ingewijden ook aan regelingen gewerkt worden voor andere producten die de EU binnenkomen, zoals kunstmest en elektriciteit. Importeurs zullen speciale certificaten moeten kopen. De prijs voor een dergelijk certificaat is gekoppeld aan de Europese regeling voor emissierechten, aldus een van de bronnen.

De maatregel maakt deel uit van een breder pakket regelingen dat op 14 juli gepresenteerd wordt. Die moeten de EU in staat stellen om te voldoen aan de eigen doelen voor het terugbrengen van de uitstoot tegen 2030, als onderdeel van de ‘Green Deal’. Tegen 2050 moet de Europese Unie klimaatneutraal zijn, hebben de 27 landen afgesproken.

De Europese Commissie overweegt een overgangsperiode van maximaal drie jaar voordat het heffingsmechanisme volledig in werking treedt in januari 2026, zo staat in een ontwerpvoorstel. Tussen 2023 en 2026 zou gebruik gemaakt kunnen worden van een vereenvoudigd systeem, met als doel verstoringen in de handelsstromen te voorkomen en de aanvankelijke administratieve lasten te verlichten.

De plannen van het dagelijks EU-bestuur leiden al tot diplomatieke onrust in landen als Oekraïne, China en India. De beoogde heffing wordt vijf maanden voor een cruciale klimaattop voorgesteld. Tijdens die top wordt het noodzakelijk om coalities te smeden om ervoor te zorgen dat grote vervuilers hun inspanningen opvoeren om de uitstoot te verminderen.