Ruim 1300 mensen liggen momenteel met corona in het ziekenhuis; minder dan 500 op de ic. Dat is het niveau van half oktober vorig jaar. Het RIVM meldde maandag 2134 nieuwe coronagevallen – drie weken geleden lag dat cijfer nog tegen de 6000. Ook overlijden er steeds minder mensen aan het virus.

Afgelopen week kregen zo’n 20.000 mensen een positieve testuitslag, laat een wekelijkse update dinsdagmiddag naar verwachting zien. Dat is het laagste aantal sinds september vorig jaar. Eind april werden er in zeven dagen tijd nog meer dan 55.000 positieve tests geregistreerd.

De daling is voor een groot deel te danken aan het vaccinatie­programma, zegt Marino van Zelst, lid van corona-adviesgroep Red Team. Hij leidt dat vooral af uit 
de cijfers van de ziekenhuisopnames. „Die gaan het hardst naar beneden onder groepen waarbinnen het meest is gevaccineerd.”

Ook de meivakantie lijkt een positief effect te hebben. Kinderen verspreiden het virus minder snel als ze niet naar school gaan, verklaart Van Zelst. „Mensen bleven toch wel thuis. Wat je kon doen, waren vooral buitenactiviteiten. Daar loop je minder risico.” Hij denkt dat ouders er in de vakantie ook eerder voor kiezen om thuis te werken omdat ze anders opvang moeten regelen.

Zon

Daarnaast helpen de hogere temperaturen mee, al verdwijnt corona niet als sneeuw voor de zon. „Met zonnig weer zitten mensen vaker buiten, bijvoorbeeld als ze op bezoek gaan. Het weer verandert dus het gedrag van mensen.”

Nee, het naleven van de maatregelen is de laatste tijd juist niet verbeterd. „Je moet het dan dus hebben van andere instrumenten. En het idee was ook dat het vaccineren de maatregelen deels zou overnemen”, zegt Van Zelst. Ook het feit dat intussen een behoorlijk deel van de bevolking corona heeft gehad, maakt dat een grote groep minder vatbaar is voor het virus.

Ondanks de afnemende besmettingscijfers maakt RIVM-directeur Jaap van Dissel zich zorgen dat het weer misgaat met het coronavirus. „We moeten nog wat verder zijn voordat het sein brand meester is”, zei Van Dissel, die maandag een wetenschapsprijs in ontvangst nam voor zijn rol bij de bestrijding van Covid-19.

Volgens hem zijn er nog tal van vragen over hoe het de komende jaren verder gaat met corona in Nederland. „Moeten we misschien toch nog een keer extra vaccineren? We hebben nu een heel hoge vaccinatiegraad, dat is mooi, maar houden we die vast? Moeten kinderen, jonge adolescenten, ook gevaccineerd gaan worden?” vraagt de hoogleraar zich af.

Operaties

Viroloog en OMT-lid Marion Koopmans zei in een lezing tijdens de uitreiking dat het onwaarschijnlijk is dat het coronavirus helemaal gaat verdwijnen. „In theorie zou het kunnen als je de meest effectieve vaccins wereldwijd in een klap zou kunnen toedienen. Dan zou je de circulatie van dit virus kunnen onderbreken. Maar praktisch gezien denk ik niet dat dit realistisch is”, stelde Koopmans.

Inmiddels pakken ziekenhuizen de 135.000 uitgestelde operaties weer op, maar in hoog tempo verloopt de inhaalslag nog niet. Van Zelst: „Het personeel moet ook even op adem komen. En er is een enorme bak aan afspraken die ingehaald moet worden.” Op dit moment is twee derde van de operatiekamers weer in gebruik. Zo’n 30 procent van de planbare zorg –zoals knie-, heup en staaroperaties– staat nog op de wachtlijst.