GroenLinks vindt de erfelijke monarchie „een overleefde staatsvorm.” Zo luidt het officiële partijstandpunt. Naar aanleiding van de gespannen situatie in het land verzocht partijleider Halsema van datzelfde GroenLinks de regering vorige week het volk op te roepen tot verzoening en vreedzaamheid. Wie die oproep moest uitspreken? Inderdaad, ons staatshoofd, de Koningin. Het icoon dus van de erfelijke monarchie, die overleefde staatsvorm.Diezelfde Halsema pleitte vorige week tijdens het debat over de moord op Theo van Gogh voor uitbreiding van de AIVD en van andere opsporingsdiensten. „Vanzelfsprekend”, noemde ze dat zelfs.

Van Hulst, de directeur van de AIVD, moet bijkans van zijn stoel zijn gevallen. Als er één partij is die de dienst heeft dwars gezeten, is het GroenLinks wel. GL-kamerlid Wijnand Duyvendak zou daar alles over kunnen vertellen.

Zo was Duyvendak begin jaren negentig betrokken bij de uitgave van het boek ”De tragiek van de geheime dienst” waarin privé-gegevens van agenten van inlichtingendiensten werden gepubliceerd. Het boek had ingrijpende gevolgen voor het functioneren van de toenmalige BVD en andere diensten. Gezinnen van medewerkers werden geterroriseerd en menigeen zag zich genoodzaakt te verhuizen. En dan nu pleiten voor uitbreiding. ’t Kan verkeren.
Jan van Klinken

Vrouwen
„Vrouwen zijn soms net als klapstoelen. Als je ze nodig hebt, klap je ze uit…” Opgetekend afgelopen zaterdag, niet tijdens een borrel van GroenLinks, maar op het eerste ledencongres van de ChristenUnie. Bedoeld om wankelende mannen bij de hand te nemen, op weg naar onvermijdelijke feminisering van hun partij.

Sinds vorige week kent de ChristenUnie een vrouwenbeweging met invloed. Met 80.000 euro subsidie van minister De Geus op zak kon de ”stuurgroep vrouwenparticipatie” zelfbewust voor de dag komen. Het congres applaudisseerde gul voor het riante succes.

Niet iedereen in de partijtop is even gelukkig met de subsidie, die veronderstelt dat vrouwenemancipatie binnen de CU niet vanzelf gaat. Maar de stuurgroep telde zijn winst. Hij slaagde erin twee veelbelovende resoluties aanvaard te krijgen.

De eerste, voor een vast percentage vrouwen op kandidatenlijsten, haalde een ruime meerderheid. De tweede lag moeilijker, omdat erin werd uitgesproken dat lokale ChristenUnies bij samenwerking met de SGP niet langer moeten wijken voor het vrouwenstandpunt van die partij. Sommigen wilden de samenwerking toch prioriteit geven boven de vrouwenkwestie.

Zíj kregen van voorzitster Boerma te horen dat ze vrouwen niet als klapstoelen moeten zien. „Het wegstemmen van de resolutie is niet te rijmen met het applaus dat u ons net hebt gegeven”, gaf ze aan. Zo’n 60 procent steunde vervolgens ook deze resolutie.
Peter van Olst

Vaticaan
De nacht van Kersten, in 1925, zette de SGP stevig op de kaart als antipaapse partij. SGP-voorman ds. G. H. Kersten slaagde er toen in om een einde te maken aan het Nederlandse gezantschap bij de paus. Iets uit deze geschiedenis leek zich vorige week dinsdag bij de stemmingen in de Tweede Kamer te herhalen.

D66-kamerlid Van der Laan had een amendement ingediend op de begroting van Buitenlandse Zaken dat voorziet in een beëindiging van de Nederlandse diplomatieke betrekkingen bij het Vaticaan. Tegelijkertijd lag er een motie van D66 voor die de regering vraagt om actief te bepleiten dat het Vaticaan zijn bevoorrechte positie bij de VN opgeeft.

Wie had gedacht dat de SGP beide voorstellen onverkort zou steunen, kwam bedrogen uit. De tijden zijn veranderd, zo leek het. De SGP ziet in het Vaticaan een bondgenoot. De partij heeft namelijk „in overwegende mate sympathie” voor de opvattingen van de paus en de zijnen over de bescherming van het leven en over seksualiteit, aldus SGP-kamerlid Van der Staaij in een uitvoerige stemverklaring. In deze tijd is „ethisch tegenwicht tegenover Nederland en andere landen, gelet op de heersende vrijzinnig-ethische opvattingen, geen overbodige luxe.”

De SGP stond dus voor een lastig dilemma, erkende Van der Staaij. Zijn oplossing? „De SGP gaat gemengd stemmen.” De Kamer had zichtbaar en hoorbaar plezier.

Het bulderlachen zwol opnieuw aan toen kamervoorzitter Weisglas, gehoord hebbende van het gemengd stemmen, aangaf een scheuring in de staatkundig gereformeerde gelederen te vrezen. Maar dat viel mee. De SGP had slechts bedoeld het amendement te steunen en de motie te verwerpen. Dilemma opgelost. En Weisglas kon opgelucht ademhalen.

Uitzondering
Al sinds de oprichting van de Eerste en de Tweede Kamer verloopt de parlementaire behandeling van wetten via dezelfde weg: de Tweede Kamer debatteert er eerst over, daarna is het de beurt aan de Senaat. Vorige week waren de rollen voor een keer omgedraaid: de Eerste Kamer debatteerde als eerste over de staat van de Europese Unie, de Tweede Kamer deed dat een dag later.

„Een absolute uitzondering”, aldus hoofd griffie van de Senaat Koen Baart. Deze uitzondering op de regel is volgens hem „uit pure noodzaak en vanwege praktische overwegingen” totstandgekomen. De Tweede Kamer zou namelijk al op 13 oktober over de staat van de Unie spreken. Die verzette dat debat echter. De Eerste-Kamercommissie Europese samenwerkingsorganisaties beraadde zich daarna op de vraag of de Eerste Kamer het debat ook zou moeten uitstellen.

De commissie besloot het debat toch te laten doorgaan. „Uitstel was praktisch niet uitvoerbaar”, zei Baart. De bewindslieden van Buitenlandse Zaken, Bot en Nicolaï, hebben een drukke agenda en om ze toch allebei tegelijkertijd achter de tafel te krijgen in de Senaat, moest het debat wel doorgaan. Anders zou er dit jaar niets meer van komen, terwijl de Eerste Kamer per se voor het einde van het Nederlandse EU-voorzitterschap in december met Bot en Nicolaï wilde debatteren.
Kees de Groot

Agenda
De Tweede Kamer debatteert deze week onder andere over de begrotingen van Landbouw, Binnenlandse Zaken en Justitie. Ook staan er debatten over het sociaal akkoord en over het belastingplan aangekondigd.