De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van donderdag hier.

Facebook heeft naar eigen zeggen meer dan 18 miljoen misleidende coronaberichten verwijderd van zijn platforms als Facebook en Instagram. De berichten zouden het Covid-19-beleid van het techconcern hebben geschonden. Facebook wil namelijk niet dat er desinformatie op zijn platforms circuleert.

Het bedrijf kreeg eerder kritiek op de manier waarop zijn sociale platforms werden gebruikt om angst over vaccins en desinformatie over het virus te verspreiden. Daarop nam Facebook een aantal maatregelen om te voorkomen dat valse informatie wordt gedeeld. Recidivisten werden daarbij van de platforms geweerd. Ook verwees Facebook gebruikers door naar een centraal Covid-19-informatiecentrum.

De cijfers over de periode tot april werden woensdag vrijgegeven als onderdeel van een regulier rapport over het handhaven van de gemeenschapsnormen in het eerste kwartaal.

Facebook zei in dat rapport dat het 8,8 miljoen keer optrad tegen gevallen van pestgedrag en intimidatie op Facebook. Op Instagram ging het om 5,5 miljoen vergelijkbare voorvallen.

Een groot commercieel bedrijf in coronatesten gaat samenwerken met reisorganisatie TUI om voor 49 euro per stuk PCR-testen aan te bieden aan ongevaccineerde reizigers die een test moeten doen om op vakantie te kunnen. Op dit moment is de prijs van zo’n coronatest 89 euro.

Het Europees Parlement riep eerder op om de PCR-tests voor een Europees reiscertificaat gratis te maken. Ook de reisbranche wil dat, maar coronaminister Hugo de Jonge wil niet aan de oproep toegeven. Volgens hem zou de belastingbetaler niet moeten bijdragen aan iemands vakantie. Bovendien, zei hij maandag, gaan PCR-tests in prijs dalen.

Vakantiegangers die een trip boeken bij TUI, de grootste reisorganisatie van Nederland, kunnen met een kortingscode een PCR-test doen bij Spoedtest.nl. Voor mensen die zonder een externe partij op vakantie gaan blijft de prijs 89 euro.

Alexander Klöpping gaat ervoor zorgen dat een gesprek op Twitter tussen de Belgische viroloog Marc van Ranst en Viruswaarheid-voorman Willem Engel wordt afgedrukt en in bushokjes komt te hangen. In het gesprek wijst Van Ranst, op dit moment ondergedoken, Engel terecht op het feit dat hij geen viroloog is en daarom „geen flying ****” geeft om wat hij „uitkraamt”.

Klöpping, oprichter van het journalistieke platform Blendle, vroeg na het zien van het gesprek aan zijn volgers op Twitter wie er zou meedoen als hij een crowdfundingcampagne zou opzetten om het gesprek op zogenoemde abri’s te zetten. Daar werd dusdanig enthousiast op gereageerd dat hij de daad bij het woord voegde. Het streefbedrag van 2000 euro werd binnen ongeveer een half uur tijd gehaald.

In het gesprek op Twitter, dat volgens Klöpping „het grootst mogelijke publiek” verdient, zegt Engel dat Van Ranst een aandeel heeft in de „angstpandemie”. De viroloog zit met zijn gezin ondergedoken omdat een voortvluchtige extreemrechtse beroepsmilitair hem heeft bedreigd. Hoewel Engel geen voorstander is van het bedreigen van wie dan ook, stelt hij dat Van Ranst het zo bont heeft gemaakt „dat hij nu extreem gehaat is”.

Van Ranst reageert vervolgens op Engel: „Wanneer we ooit geconfronteerd worden met een salsapandemie, ga ik met veel plezier luisteren naar wat jij als dansleraar te zeggen hebt.” Maar op dit moment zegt de Belg niets te geven om wat Engel uitkraamt „en Nederland zou dat best ook niet doen”, aldus de Belg.

Informateur Mariëtte Hamer ontvangt donderdagochtend een zestal jongeren aan het Binnenhof. Daarna spreekt zij met enkele vertegenwoordigers uit de kunst- en cultuursector. Dat heeft het bureau dat de woordvoering doet over het formatieproces laten weten.

Jongeren zijn op meerdere manieren hard geraakt door de coroncrisis, bijvoorbeeld door beperkingen in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en op sociaal vlak. „De informateur gaat met hen in gesprek om te luisteren naar hun ervaringen en naar ideeën en voorstellen die de positie van jongeren kunnen versterken in de komende herstelperiode.”

De informateur ontving maandag en dinsdag de fractieleiders van alle achttien partijen in de Tweede Kamer. Zij vroeg met name naar hun wensen voor een herstelplan voor na de coronacrisis.

Het ministerie van Volksgezondheid neemt extra stappen om twijfelaars te overtuigen om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus. Met flyers in verschillende talen, filmpjes in wachtkamers bij huisartsen en in ziekenhuizen en voorlichtingsbijeenkomsten hoopt het ministerie twijfelaars over de streep te trekken.

De voorlichtingspakketten gaan woensdag al naar 1750 huisartsenpraktijken, apotheken en ziekenhuizen. Volgende week komen daar nog 3600 locaties bij. De voorlichtingsbijeenkomsten worden gegeven door personen die een belangrijke rol in hun gemeenschap spelen. De eerste bijeenkomsten worden aan het einde van de week gehouden.

Het streven van de overheid is dat uiteindelijk 85 procent van de Nederlanders zich laat inenten tegen corona. Maar volgens de cijfers op het coronadashboard ligt de vaccinatiebereidheid momenteel op 72 procent. Onder de oudste Nederlanders is de bereidheid het hoogst, boven de 90 procent. Hoe jonger, hoe minder mensen aangeven zich te willen laten prikken. In de groep van 16 tot 39 jaar wil 65 procent zich laten vaccineren.

„Er zijn bepaalde groepen mensen die meer twijfelen dan anderen, zoals laaggeletterden, mensen met een migratie-achtergrond en dak- en thuislozen”, aldus coronaminister Hugo de Jonge. „Zij willen, naast informatie vanuit de Rijksoverheid, ook graag kunnen overleggen met iemand in de buurt, met de huisarts of met iemand anders die ze vertrouwen. De komende weken spannen veel verschillende partijen zich daarom in om mensen die minder goed bereikt worden met de algemene publiekscampagnes te benaderen en hen te helpen bij de keuze rondom vaccinatie.”

De deuren van sportscholen, openluchtmusea en muziekscholen zwaaien open. Nederland mag weer iets verder van het slot af. Bibliotheken volgen donderdag. Een kijkje in Hardinxveld, Arnhem en Rijssen.

Lees ook

Nederland weer stukje verder open

De kritiek van de Algemene Rekenkamer op de financiële administratie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is terecht, maar er is ook geregeld bewust afgeweken van de regels omdat dat door de coronacrisis noodzakelijk was. Dat zei demissionair minister Hugo de Jonge woensdag in reactie op het rapport dat eerder op de dag verscheen. Hij beloofde voor dit boekjaar beterschap.

De Algemene Rekenkamer stelde vast dat het ministerie zo’n vijf miljard euro heeft uitgegeven waarbij niet aan de regels is voldaan. Het ging daarbij meestal om uitgaven in het kader van de bestrijding van de coronacrisis. Als gevolg van de schending van die regels, kan niet altijd gecontroleerd worden of het geld wel goed terecht is gekomen. Bovendien is er te weinig democratisch toezicht op geweest doordat de Tweede en Eerste Kamer niet altijd op tijd werden geïnformeerd.

Volgens De Jonge klinkt de kritiek dat er miljarden „onrechtmatig” zijn uitgegeven ernstiger dan zij is. Soms gaat het om administratieve tekortkomingen, zoals het ontbreken van een paraaf of een pakbon. In andere gevallen is bewust van de regels afgeweken omdat er haast geboden was. „Op het moment dat er beademingsapparatuur moet worden aangeschaft, testmateriaal moet worden aangeschaft, laboratoria moeten worden gecontracteerd, dan is het niet altijd mogelijk om op alle momenten alle formele regels en stappen te zetten.”

De bewindsman denkt niet dat het geld verkeerd is terechtgekomen. Als een leverancier onterecht had beweerd dat er een beademingsapparaat was geleverd, had het ziekenhuis dat dat apparaat zou ontvangen wel van zich hebben laten horen, redeneert hij.

De Rekenkamer erkent in het rapport dat een deel van de onrechtmatigheden het gevolg is van de crisissituatie, maar zegt erbij dat ook bestaande problemen aan het licht zijn gekomen. „Het financieel beheer heeft zwakheden laten zien”, zei De Jonge daarover. „Daar moeten we aan werken.” De administratie van zijn ministerie krijgt er daarom 25 medewerkers bij. Ook wat betreft het informeren van het parlement beloofde hij voor dit jaar beterschap.

Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 4613 nieuwe coronagevallen doorgegeven aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dit betekent dat de uitbraak verder afneemt.

In de afgelopen zeven dagen zijn 33.354 positieve tests gemeld. Dat komt neer op gemiddeld 4765 nieuwe gevallen per dag. Dat is het laagste niveau sinds 11 maart. Het gemiddelde daalt voor de tiende achtereenvolgende dag.

In Rotterdam kregen 308 inwoners te horen dat ze het coronavirus hebben opgelopen. Amsterdam telde 174 nieuwe gevallen en in Den Haag werden 159 positieve tests geregistreerd. Daarna volgen Utrecht (109) en Tilburg (88).

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met vijftien. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Wanneer een coronapatiënt sterft, duurt het een tijdje voordat dit is geregistreerd. In de afgelopen zeven dagen zijn 89 sterfgevallen geregistreerd, het laagste aantal sinds 6 oktober.

Sinds het begin van de uitbraak zijn ruim 1,6 miljoen Nederlanders positief getest. Van net iets minder dan 17.500 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen daalt steeds sneller. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) noteerde woensdag een afname van 147 patiënten in 24 uur. Dat is de grootste daling sinds 1 januari.

In totaal liggen nu nog 2002 mensen in het ziekenhuis met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. De meesten liggen op verpleegafdelingen. Daar daalde het aantal patiënten het snelst, met 138. Op de intensive cares zijn nu nog 637 coronapatiënten opgenomen, 9 minder dan een dag eerder. Ziekenhuizen zien dit aantal graag dalen tot onder de 500, zodat ze zoveel mogelijk reguliere zorg weer kunnen opstarten.

De ziekenhuizen zagen op hun verpleegafdelingen 158 nieuwe Covid-patiënten binnenkomen. Op de ic’s waren 29 nieuwe opnames. Er zijn dus meer patiënten ontslagen, of overleden, dan er binnenkwamen. Ongeveer 20 procent van de coronapatiënten die nu op de ic terechtkomen, overleeft de ziekte niet.

Het zevendaags gemiddelde van het aantal nieuwe opnames is gedaald tot onder de 200, voor verpleegafdelingen en ic samen. Dat is voor het eerst sinds eind februari. Het zijn er nu gemiddeld 198 per dag.

Ziekenhuisbedden en -personeel krijgen door het vrijkomen van bedden waar eerst coronapatiënten lagen weer meer tijd voor andere patiënten. Wel wordt nog altijd een deel van de reguliere zorg uitgesteld en moet de komende tijd een stuwmeer aan uitgestelde behandelingen worden weggewerkt.

Het kabinet heeft aan het begin van de coronacrisis bewust veel meer persoonlijke beschermingsmiddelen ingekocht dan nodig. Er moest koste wat kost voorkomen worden dat zorgmedewerkers bijvoorbeeld zonder mondkapjes zouden komen zitten, zei minister Tamara van Ark (Medische Zorg en Sport) woensdag. „Ik zeg liever sorry voor een heleboel te veel dan dat we sorry hadden moeten zeggen voor een tekort.”

Eerder op de dag verscheen een rapport van de Algemene Rekenkamer waarin gewezen werd op de overdreven grote voorraden. Er zou normaal gesproken genoeg voorraad aangehouden worden voor een halfjaar, maar momenteel ligt er voldoende voor zeker tien jaar in opslag, stelde de financieel controleur van het Rijk vast.

Er is zo ruim ingekocht omdat er eerder tekorten waren in de zorg. Herhaling daarvan moest voorkomen worden. Omdat het nog wel eens voorkwam dat leveringen vertraging opliepen of helemaal niet aankwamen, werd volgens Van Ark „alles op alles” gezet om „zoveel mogelijk” middelen naar Nederland te halen. Zo lang de prijzen die gevraagd werden binnen de perken bleven, de kwaliteit goed was en het aanbod van een levering „substantieel” genoeg was, werden alle beschikbare partijen opgekocht.

De spullen die nu liggen opgeslagen, kunnen waarschijnlijk niet allemaal op tijd worden gebruikt, bijvoorbeeld omdat er een houdbaarheidsdatum op zit. Van Ark zegt dat het kabinet voorraad probeert te verkopen, of weg te geven aan landen en organisaties die de artikelen hard nodig hebben.

Het kabinet buigt zich zaterdag over de vraag of het voortgezet onderwijs weer helemaal open kan, zonder dat leerlingen 1,5 meter afstand hoeven te bewaren. Dat zei coronaminister Hugo de Jonge woensdag.

Leerlingen in het voortgezet onderwijs krijgen nu nog beperkt fysiek les. Alleen voor eindexamenleerlingen zijn de beperkingen van de baan, de rest van de scholieren kunnen nog maar beperkt naar school.

Aan het Outbreak Management Team (OMT) is gevraagd of op middelbare scholen, en onder welke voorwaarden, de nog geldende restricties kunnen worden opgeheven. Dat advies ligt er als het goed is aan het einde van de week, zodat er zaterdag over kan worden gesproken, aldus De Jonge.

Vijf nieuwe bedrijven gaan vanaf juni voor Stichting Open Nederland (SON) extra sneltests afnemen die toegang bieden tot allerlei evenementen, activiteiten en attracties. Samen met een Duits bedrijf dat nu in Midden-Nederland al gratis sneltestcapaciteit verzorgt, moeten zij garant staan voor 105.000 sneltests per dag.

Daarmee kunnen er vanaf juni dagelijks 225.000 sneltests per dag worden afgenomen. Sinds dinsdag zijn de testlocaties van zeven testaanbieders die vorige maand werden ingeloot operationeel. Zij verzorgen nu samen 120.000 tests per dag. In juli wil het kabinet dagelijks 400.000 sneltests kunnen afnemen. Om dat aantal te halen zullen ook XL-teststraten worden ingezet.

Op de tweede openbare aanbesteding reageerden 22 partijen, waarvan veertien aan de gestelde voorwaarden voldeden. Zo moesten gegadigden aantoonbare testervaring hebben en hun digitale infrastructuur op orde hebben. Omdat er voor alle zeven regio’s waarin SON het land opdeelde meerdere partijen geschikt bleken, werd door een notaris geloot.

De nieuwe aanbieders zijn Alegria Health (Noord-Nederland), Esculink (Oost-Nederland, deel Noord-Holland), Speed Covid Test (Haaglanden, Hollands Midden), Virusspeedcheck (deel Brabant, deel Gelderland, Limburg) en Hestia (deel Brabant, Rotterdam-Rijnmond, Zuid-Holland Zuid). Het Duitse Ecolog gaat zijn testcapaciteit in Midden-Nederland, waar het al actief is, vergroten.

Vorige week stemde de Tweede Kamer in met een tijdelijke wet voor toegangsbewijzen waarmee de samenleving weer deels kan worden geopend. Het is dus wachten op instemming vanuit de Eerste Kamer. Tot dan toe kunnen er alleen kleinschalige pilots worden gehouden.

De 27 landen van de Europese Unie gaan weer open voor toeristen van buiten de EU op voorwaarde dat ze volledig tegen het coronavirus zijn ingeënt. De ambassadeurs hebben ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie om meer reizigers toe te laten en de toegangsvoorwaarden te versoepelen.

Nu zijn plezierreizen naar de EU slechts mogelijk voor inwoners van een tiental ‘veilige’ landen. De ambassadeurs bepalen vrijdag met welke landen de lijst kan worden uitgebreid. Dat kunnen er tientallen meer worden omdat de drempel om een niet-EU-land groen licht te geven, zoals het aantal nieuwe besmettingen op 100.000 inwoners in twee weken, wordt verlaagd. Dat aantal wordt van 25 naar 75 opgetrokken. Noodzakelijke reizen, voor bijvoorbeeld diplomaten en medici, waren en blijven gewoon mogelijk.

Het gaat om een aanbeveling van de commissie. De lidstaten kunnen snel ingrijpen als het in een buitenland misgaat, bijvoorbeeld door nieuwe, gevaarlijke varianten van het virus. Met een ‘noodrem’ moeten de EU-landen het reisverkeer vanuit dat land dan samen aan banden kunnen leggen.

Toeristen die naar de EU willen komen, moeten kunnen aantonen dat ze zijn geprikt met een van de coronavaccins die de unie heeft goedgekeurd.

De vooraanstaande Belgische viroloog Marc Van Ranst, die uit voorzorg in veiligheid is gebracht vanwege de bedreiging door een voortvluchtige militair, heeft voorman Willem Engel van Viruswaarheid een „mafkees” genoemd. Engel had zelf eerder getwitterd dat Van Ranst extreem wordt gehaat omdat hij een aandeel heeft in de angst van mensen voor de coronapandemie.

„Willem je bent een mafkees. Je kan al je kennis van virologie, immunologie en epidemiologie op de achterkant van een postzegeltje schrijven en zelfs nog plaats over hebben”, twitterde Van Ranst. „Maar op de wappiekermis sta je wel met een heel groot en opzichtig kraam.”

Lees ook

België ziet „hoogste terreurdreiging" in voortvluchtige militair

Engel had zelf via Twitter laten weten dat hij geen voorstander is van het bedreigen van wie dan ook, maar dat Van Ranst het zo bont heeft gemaakt dat hij nu extreem gehaat is. „Natuurlijk is hij niet alleen verantwoordelijk, maar hij heeft zeker een aandeel in de angst pandemie”, aldus Engel.

Van Ranst, die de regering adviseert over het coronabeleid en door honderden televisieoptredens afgelopen jaar in België een van de gezichten van de coronacrisis is geworden, wordt al geruime tijd bedreigd en daarom beveiligd.

De Indiase variant van het coronavirus is tot dusver acht keer in Nederland aangetroffen, meldt het RIVM. Bij de laatste melding van het instituut was dat nog vier keer.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beschouwt deze gemuteerde virusversie sinds deze week als „zorgwekkend”. Hoewel nog nader onderzoek nodig is, wijzen voorlopige studies op een hogere besmettelijkheid, zo meldde de organisatie maandag.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu onderzoekt wekelijks genetisch materiaal van ongeveer 1500 willekeurige monsters van het virus, die worden aangeleverd door laboratoria uit heel Nederland. De laatste resultaten die het instituut woensdag naar buiten bracht, komen uit de week die eindigde op 2 mei en zijn nog niet compleet. Tot nog toe zijn ruim 600 uitkomsten verwerkt.

Varianten krijgen het predicaat „zorgwekkend” wanneer ze besmettelijker zijn, mensen zieker maken of aan immuniteit kunnen ontsnappen. De Indiase variant heeft de naam B.1.617 gekregen en kent drie subvarianten. Volgens het RIVM is er nog veel onduidelijkheid over. „Dat het virus in India zo snel om zich heen grijpt, kan betekenen dat het besmettelijker is. Maar het kan ook aan de omstandigheden in India liggen”, aldus het instituut.

Wetenschappelijk tijdschrift Nature schreef vorige week dat er wel „toenemend bewijs” is dat erop duidt dat de Indiase variant besmettelijker is. Mogelijk is deze variant ook iets beter in het ontwijken van immuniteit die mensen bezitten na vaccinatie of een doorgemaakte infectie. Dierproeven duiden er ook nog op dat de Indiase variant zieker maakt dan andere verschijningsvormen, schreef Nature.

In het Verenigd Koninkrijk, waar de besmettingscijfers als geheel hard zijn afgenomen dankzij massale vaccinaties, is de Indiase variant intussen bezig aan een opmars. Sommige deskundigen hebben er al gewaarschuwd dat het zelfs snel de dominante variant zou kunnen worden. De Indiase variant is er nu al vaker aangetroffen dan in India zelf, blijkt uit meldingen bij de internationale database GISAID. Daar moet wel bij worden bedacht dat de Britten wereldwijd koploper zijn in het bepalen van virusvarianten. Ze voerden tijdens de coronapandemie al bijna een half miljoen van dit soort genetische analyses uit.

In totaal zijn in Nederland tot nog toe 20.175 monsters geanalyseerd. Het overgrote deel bevatte de Britse variant. De andere varianten die als zorgwekkend gelden zijn de Braziliaanse variant P1, die tot nu toe 169 keer is vastgesteld, en de Zuid-Afrikaanse variant, die 394 keer is ontdekt.

De Franse president Emmanuel Macron heeft de versoepeling van de coronaregels woensdag gevierd met een kop koffie op een terras in de buurt van zijn werkplek. Macron is samen met premier Jean Castex te zien op een video op het Twitteraccount van de president.

„Hier zijn we! Terrassen, musea, bioscopen en theaters. We herontdekken de dingen die het leven mooi maken. Maar wel met respect voor de geldende regels”, schrijft de president bij de video op Twitter.

In heel Frankrijk waren mensen blij om weer van de vrijheden te genieten. Horeca, musea, bioscopen en theaters zijn zes maanden dicht geweest vanwege de coronamaatregelen in Frankrijk. Het is de bedoeling dat op 30 juni de samenleving weer volledig wordt heropend.

„Ik heb al drie klanten gehad, wat voelt dat goed”, zegt de eigenaar van een eetgelegenheid in de wijk Montmartre in Parijs. Ook de gasten zijn blij met de heropening van de horeca. „Dit is toch zoveel beter dan afhaalkoffie.” Een café-eigenaar in de stad Rennes sprak zelfs van een euforisch gevoel in de stad.

Veel horecazaken hebben de heropening voorlopig uitgesteld, vanwege de slechte weersvoorspellingen. Het dreigt in heel Frankrijk te gaan regenen en in de Alpen kan het zelfs gaan sneeuwen. Vanaf 9 juni mogen ook weer binnen gasten worden bediend, sommige zaken wachten tot dan met het heropenen.

In Franse media zijn veel mensen goed te spreken over de heropening van de terrassen. Marina (36) zegt dat ze erg uitkijkt naar het terras, na maanden van thuiswerken met haar twee kinderen. „Ik wil pizza en een glas wijn”, zegt ze tegen televisiezender BFM. „Het is simpel, maar ik vind het heerlijk dat ik geen eten hoef te maken en niet hoef af te wassen.”

Voor de coronaspotjes op televisie, radio en online heeft het kabinet vorig jaar bijna 9 miljoen euro uitgetrokken. De campagne „Alleen samen krijgen we corona onder controle” was daarmee de duurste overheidscampagne van afgelopen jaar.

In totaal besteedde de rijksoverheid vorig jaar 33,2 miljoen euro aan in totaal 27 voorlichtingscampagnes. In 2019 was dat 32,2 miljoen euro voor 35 campagnes in de media. Door corona werden sommige uitgesteld, of vervielen zelfs helemaal.

In de evaluatie staat dat 2020 een „atypisch campagnejaar” was, met de noodzaak tot „hoge mediabestedingen”. Niet alleen de coronacampagne was een uitschieter, ook voor de voorlichting over het nieuwe donorregister werd met bijna 3,5 miljoen relatief veel geld uitgetrokken.

Nu er coronaregels zijn versoepeld, komt de Rijksoverheid vanaf woensdag met nieuwe spots. Die draaien vooral om het naleven van de basisregels: handen wassen, afstand houden en thuisblijven en testen bij klachten.

Nederlanders gebruikten sinds de eerste lockdown in maart vorig jaar drie keer minder het openbaar vervoer vergeleken met de periode voor corona. Dat komt naar voren uit cijfers van ov-chipkaartbedrijf Translink. Vervoerders hopen dat passagiers weer meer gebruik gaan maken van het ov omdat niet-essentiële reizen vanaf woensdag weer zijn toegestaan.

Vanaf het begin van de coronacrisis noteerden de openbaar vervoersbedrijven in totaal bijna 570 miljoen check-ins. In normale tijden waren dat er zo’n 1,47 miljard geweest. Daarvoor hebben de onderzoekers van Translink telkens een vergelijking gemaakt met eenzelfde week in 2019.

Tijdens de eerste weken van de coronacrisis nam het aantal ov-reizen af met ruim 80 procent. Vanaf 7 juli werd reizigers niet meer gevraagd om alleen met goede reden het ov te pakken. Daarna werd het inderdaad wat drukker in het ov, al was die trend al wat langer aan de gang. Half december mochten mensen weer alleen noodzakelijke ov-reizen maken. Deze maatregel is woensdag opgeheven.

Door de afname van het aantal passagiers hebben vervoersbedrijven forse omzetverliezen gemaakt. Daarnaast is door de coronacrisis „het reisgedrag blijvend veranderd”, volgens een woordvoerder van de NS. Het bedrijf verwacht dat het aantal passagiers ook in de toekomst lager blijft, onder meer omdat mensen vaker blijven thuiswerken. Hoewel de NS de aankomende vier jaar bijna anderhalf miljard euro moet besparen om weer financieel gezond te worden, „mag de prijs van een treinkaartje wat ons betreft niet stijgen door de coronacrisis”. Het bedrijf heeft de prijs van een treinkaartje alleen verhoogd met het inflatiecijfer van 1,5 procent.

Reizigersvereniging Rover waarschuwde maandag de Tweede Kamer voor bezuinigingen in het openbaar vervoer, vooral bij regionale vervoersbedrijven. „De reiziger betaalt de rekening”, zegt Rover-directeur Freek Bos. Vervoersbedrijven kunnen overheidssteun krijgen, maar moeten daarvoor een plan opstellen om bijvoorbeeld kosten te besparen. Rover vreest dat de uitkomst zal zijn dat de ritprijzen worden verhoogd of bijvoorbeeld buslijnen worden geschrapt.

Ruim 113.000 bedrijven hebben vanwege de coronacrisis een vergoeding voor hun vaste lasten in het eerste kwartaal van dit jaar aangevraagd. Dat meldt staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken). Ondernemingen konden tot en met 18 mei een aanvraag indienen.

De Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) is bedoeld voor bijvoorbeeld kroegen, restaurants maar ook kledingwinkels, die door de lockdownmaatregelen nauwelijks omzet maakten. Met de regeling krijgen ze een fors deel van hun vaste lasten vergoed. Het gaat dan bijvoorbeeld om de huur en de internetrekening.

Tot nu toe zijn ruim 91.000 aanvragen goedgekeurd en er is een bedrag van 2 miljard euro voor deze periode toegekend. Van de aanvragen is inmiddels 97 procent afgehandeld. 11.597 aanvragen zijn afgekeurd of ingetrokken omdat deze niet aan de voorwaarden voldeden. Bijna een vijfde van alle aanvragen werd gedaan door ondernemers uit de horeca.

In het derde kwartaal van vorig jaar kwamen bijna 48.000 aanvragen binnen en in de laatste drie maanden van 2020 waren dat er iets meer dan 90.000. Staatssecretaris Keijzer wijst erop dat er betere tijden aankomen voor ondernemers. „Dat is hard nodig, want veel ondernemers hebben opnieuw een zwaar kwartaal achter de rug”, aldus Keijzer.

Aan de TVL voor het eerste kwartaal is veel gesleuteld. Zo moesten bedrijven 1500 euro aan vaste lasten per kwartaal hebben om in aanmerking te komen, terwijl dat eerst nog 3000 euro was. Daardoor kunnen ook de kleinere bedrijven gebruikmaken van de regeling.

Het Indiase ministerie van Gezondheid meldt woensdag 4529 nieuwe coronadoden, het hoogst aantal doden door het virus in een etmaal in het land tot nu toe. Ook heeft India 267.334 nieuwe besmettingen vastgesteld.

Het totale dodental komt met de nieuwe cijfers op 283.248. De besmettingen zijn de 25,5 miljoen gepasseerd. India ging dinsdag voorbij de 25 miljoen besmettingen. Het land telt het op één na hoogste aantal bevestigde besmettingen ter wereld, na de Verenigde Staten. Het dodental is het op twee na hoogste, na de Verenigde Staten en Brazilië.

Experts vermoeden dat het werkelijke aantal besmettingen en sterfgevallen aanzienlijk hoger ligt dan wordt gemeld. Ziekenhuizen in India staan zwaar onder druk sinds de uitbraak van de tweede coronagolf in het land. Tegelijkertijd zijn ook begraafplaatsen en crematoria overbelast.

Het Rode Kruis begint een voorlichtingscampagne in zes talen om mensen die niet of nauwelijks Nederlands spreken beter te informeren over corona. De informatie over testen, vaccins en preventie is in eerste instantie bedoeld voor arbeidsmigranten, vluchtelingen en migranten zonder papieren. Uit onderzoek van de hulporganisatie komt naar voren dat mensen die moeite hebben met de Nederlandse taal extra kwetsbaar zijn tijdens deze coronapandemie.

„Iedereen in Nederland heeft recht op een vaccin. Maar niet iedereen krijgt dezelfde informatie. Op deze manier proberen we betrouwbare informatie toegankelijk te maken voor alle mensen”, zegt Marieke van Schaik, directeur van het Rode Kruis Nederland. Het Rode Kruis geeft niet alleen voorlichting maar is ter ondersteuning ook aanwezig op veel vaccinatie- en testlocaties.

De informatie komt op speciale internetpagina’s met animaties in het Engels (www.rodekruis.nl/english), Turks (www.rodekruis.nl/turkish), Arabisch (www.rodekruis.nl/arabic), Portugees (www.rodekruis.nl/portuguese), Chinees (www.rodekruis.nl/chinese) en Pools (www.rodekruis.nl/polish). Op deze pagina’s staan ook nummers van WhatsApp-hulplijnen in deze talen. Via de mobiele telefoon kunnen mensen die informatie makkelijk aan elkaar doorgeven.

Medewerkers van het Rode Kruis die via WhatsApp vragen beantwoorden, hebben gemerkt dat er bij mensen onduidelijkheid is over de coronavaccinatie. Ze weten bijvoorbeeld niet of en hoe ze in aanmerking komen voor vaccinatie. „Om het coronavirus onder controle te krijgen en te houden is het van belang dat iedereen in de samenleving op de hoogte is van de meest essentiële, betrouwbare informatie over corona en vaccinaties. Zodat iedereen gelijke toegang en mogelijkheden heeft om zich te laten vaccineren en zich veilig te voelen”, aldus Van Schaik.

Terrassen mogen vanaf woensdag langer open, mensen kunnen weer naar sportscholen en zwembaden en zogenoemde doorstroomlocaties in de buitenlucht, zoals pretparken, mogen weer gasten ontvangen. Ook sekswerkers mogen weer aan de slag. Het is de tweede stap van het openingsplan van het kabinet, die vorige week werd aangekondigd.

In de eerste stap van het openingsplan mochten terrassen nog alleen van 12.00 tot 18.00 uur open, dat wordt nu verruimd naar 06.00 tot 20.00 uur. Muziek- en danslessen binnen worden ook weer mogelijk.

Het kabinet hield vorige week nog een slag om de arm. De versoepelingen zouden alleen doorgaan als de cijfers over de coronabesmettingen en de ziekenhuisbezetting genoeg zouden dalen. Dat is gebeurd, concludeerde de regering maandag.

Bibliotheken maakten in eerste instantie geen deel uit van de versoepelingen van deze week, maar op aandringen van de Tweede Kamer gaan die ook deze week open. De bibliotheken moeten wel een dagje langer wachten, omdat de procedure voor deze stap later in gang werd gezet.

Het demissionaire kabinet presenteert woensdag het financieel jaarverslag over 2020, het jaar waarin door de coronapandemie de rijksbegroting al na drie maanden de prullenbak in kon. Tientallen miljarden euro’s werden extra uitgegeven om de economie te stutten en bedrijven en banen te redden.

De derde woensdag in mei staat in de Tweede Kamer sinds 2000 bekend als Verantwoordingsdag, en wordt ook wel ‘gehaktdag’ genoemd. Niet alleen het kabinet doet een boekje open over het financiële reilen en zeilen op de verschillende departementen, ook de Algemene Rekenkamer geeft een oordeel over het gevoerde beleid.

De Rekenkamer neemt daarbij geen blad voor de mond. Vorig jaar kreeg minister Wopke Hoekstra (Financiën) een standje omdat in 2019 over een te groot deel van de rijksuitgaven onvoldoende verantwoording was afgelegd aan de Tweede Kamer. Het college waarschuwde daarbij dat ook de coronacrisis geen vrijbrief mag zijn om voorbij te gaan aan de controlerende taak van het parlement.

In voorgaande jaren had de Rekenkamer scherpe kritiek op onder meer de gebrekkige databeveiliging bij de overheid, de chaos bij de Belastingdienst en het gebrek aan slagkracht bij Defensie. Ook betwijfelde het college of extra uitgaven voor bijvoorbeeld verbetering van de luchtkwaliteit, of verlichting van de werkdruk in het onderwijs, wel goed terecht waren gekomen.

De Franse regering geeft woensdag gas in het programma om de coronabeperkingen stap voor stap op te heffen. De avondklok begint twee uur later en start dan om 21.00 uur en terrassen en niet-essentiële ondernemingen gaan weer open. Dat is weliswaar met beperkingen met betrekking tot het aantal mensen en de beschikbare oppervlakten.

Musea, bioscopen, bibliotheken, theaters, casino’s en concertzalen openen ook de deuren na bijna een half jaar gesloten te zijn geweest. Ze moeten wel werken op 35 procent van de normale capaciteit. Recreatieparken en dierentuinen ontsluiten ook. Er gelden maximale aantallen bezoekers of deelnemers, achthonderd mensen binnen of duizend buiten. Die maxima gelden ook voor sportevenementen.

De cafés en restaurant kunnen vanaf 9 juni onder voorwaarden ook binnen weer open en het aantal mensen dat bij sportwedstrijden of culturele evenementen en voorstellingen bijeen mag zijn gaat naar 5000. Voorts gaan overdekte sportgelegenheden ook weer open, kunnen er weer tentoonstellingen worden gehouden en mogen gezonde toeristen komen. De laatste dag van juni vervalt de avondklok helemaal en worden ook andere beperkingen van het samenzijn in publieke ruimten afgeschaft.

Argentinië meldt woensdag een dagrecord in het aantal coronadoden, namelijk 745 sterfgevallen door Covid-19. Het land zit in een tweede coronagolf en meldt ook 35.543 bevestigde besmettingen.

In totaal telt Argentinië momenteel 71.771 coronadoden en ruim 3,3 miljoen besmettingen.

President Alberto Fernandez zei tegen lokale media dat de stijging in besmettingen komt doordat „mensen zich gedragen alsof er niets aan de hand is”. Hij riep de bevolking op om zich beter aan de maatregelen te houden en dus vaker mondkapjes te dragen of afstand te houden.

Enkele weken geleden ondertekende Fernandez nog een pakket maatregelen voor meer beperkingen bij het verlaten van het huis en schafte hij fysieke schoollessen af in gebieden met veel besmettingen. Dit pakket loopt vrijdag af maar wordt mogelijk verlengd.

De GGD Amsterdam heeft na bron- en contactonderzoek in totaal 483 positieve meldingen vastgesteld waarvan de besmetting is gekoppeld aan Koningsdag of -nacht. Het overgrote deel van de besmettingen heeft binnenshuis in de privésfeer plaatsgevonden, meldt de GGD.

Deze 483 personen zien Koningsdag als meest waarschijnlijke bron voor hun infectie of ze zijn in hun besmettelijke periode op Koningsdag geweest en dus mogelijk een bron geweest voor anderen. Gekeken naar de leeftijdsverdelingen in de groep positieve gevallen tijdens Koningsdag en -nacht is de meerderheid van de meldingen gevonden in de groep jongvolwassen, 47 procent bij 19 tot 24 jarigen en 28 procent bij 25 tot 30 jarigen. Er is voor 287 van de 483 personen aangegeven dat zij aanwezig zijn geweest in een drukke mensenmassa in het centrum of in een druk park in Amsterdam gedurende Koningsdag.

Binnen de 483 meldingen heeft de GGD 16 clusters in beeld gebracht. Het zijn er in totaal 17 in de cijfers, maar 1 cluster heeft alleen maar gevallen van buiten de Amsterdamse veiligheidsregio. Al deze clusters bevatten 3 of meer gevallen.

Uit de cijfers komt naar voren dat de grote meerderheid van de clusters binnenshuis is ontstaan (81 procent). Binnen de clusters zijn in totaal 67 personen met een positieve testuitslag in beeld gebracht. Bron- en contactonderzoek laat zien dat de clustervorming voornamelijk plaatsvond bij huisfeesten waar tussen de 4 en 40 mensen aanwezig waren.

„Het bron- en contactonderzoek laat zien dat er op Koningsdag geen afstand is gehouden en dat grote groepen mensen bij elkaar kwamen. Het niet naleven van de maatregelen tijdens Koningsdag was onverstandig en heeft geleid tot besmettingen”, stelt de GGD. „Het exacte aantal zullen we uiteindelijk nooit helemaal kunnen achterhalen, omdat niet iedereen aangeeft waar hij deze dag aanwezig was en niet iedereen zich laat testen”, zegt de woordvoerder.

Scholen en overheidsinstellingen in de Amerikaanse staat Texas mogen binnenkort geen mondkapjesplicht meer opleggen, op straffe van een mogelijke boete tot 1000 dollar. De Republikeinse gouverneur Greg Abbott gaf dinsdag de opdracht aan het eind van de week de plicht om neus en mond te bedekken te beëindigen. Publieke scholen mogen mondkapjes nog tot 5 juni blijven eisen.

Abbot stelt dat het coronavirus afdoende wordt bestreden met vaccins, medicijnen en bijvoorbeeld afstand houden. Hij wil de inwoners van zijn staat niet langer de vrijheid ontzeggen zelf te kiezen of ze wel of niet een mondkapje dragen. Net als veel andere partijgenoten van oud-president Trump heeft Abbot met tegenzin een mondkapjesplicht ingevoerd toen de ziekenhuizen werden overweldigd door het aantal coronapatiënten.

Texas nam al eerder afscheid van de plicht, maar raakte verzeild in een rechtszaak toen ambtenaren in de hoofdstad Austin zich daartegen hadden verzet. Een overheidsfunctionaris die vanaf vrijdag mensen toch nog verplicht een mondkapje te dragen, kan een boete tot 1000 dollar tegemoetzien. Sommige gevangenissen en ziekenhuizen zijn uitgezonderd van de maatregel. Scholen krijgen dus iets meer tijd, maar de lerarenvereniging van Texas vindt dat Abbot te snel gaat, melden lokale media.

De redactie start een nieuw liveblog. Lees het vorige hier terug.