Ook om andere redenen stond eigenlijk al bij voorbaat vast dat het interview met Rutte over de toekomst zou tegenvallen. De tijd die de VVD-leider nam om zich te bezinnen op een nieuwe strategie en een nieuwe stijl was wel erg kort, niet meer dan een paar weken. Te kort om tot een gerijpt plan te komen.

Men kan zeggen dat dit moeilijk anders kon. De formatie ligt nagenoeg stil. Om het proces weer vlot te trekken zijn de voornemens van Rutte cruciaal. Snelheid was dus geboden. Radicaal nieuwe ideeën, zoals Rutte had beloofd, zijn het niet. Hooguit kan men stellen dat gedachten die eerder waren geopperd, nu door Rutte worden omarmd. Hij vindt nu ook dat het afgelopen moet zijn met het vooraf dichttimmeren van plannen, met het wekelijkse coalitieoverleg en met bilateraaltjes met individuele Kamerleden. Er moet meer ruimte komen voor het debat, in de ministerraad en met de Kamer. En de relatie tussen de burger en de overheid moet beter.

Dat is een zekere aanpassing van zijn bestuursstijl. Rutte wil van nature graag alles onder controle houden en plooien vooral snel gladstrijken. Maar of het presenteren van deze „nieuwe aanpak” voldoende overtuigend is, blijft de vraag.

Daarnaast heeft Rutte in het interview van maandagavond gereflecteerd op zijn optreden in de achterliggende jaren en meer in het bijzonder op dat van de laatste maanden. Hij gaf toe een „grote fout” te hebben gemaakt met het „vergeten” van zijn opmerking over CDA-Kamerlid Omtzigt. Op zichzelf is dat moedig.

Maar tegelijk klemt de vraag of hij dit niet te gemakkelijk zegt. Met het zeggen van „sorry” moet men zuinig zijn wil het overtuigend klinken. Bij Rutte kan men zich soms afvragen of hij in de achterliggende jaren niet te vaak en vooral te gemakkelijk excuses heeft gemaakt.

De vraag is of Rutte met zijn nieuwe plannen de oppositie overtuigt. Uit de eerste reacties lijkt dat niet zo te zijn. Waarbij wel meespeelt dat een aantal partijen hem sowieso buitenspel wil zetten. Hun kan de vraag worden gesteld of ze Rutte een eerlijke kans willen geven. Want áls Rutte erin slaagt de woorden om te zetten in daden, zal dat wel degelijk een forse verandering brengen. Dat kan niemand ontkennen.

Het gevaar is dat de oppositie vanuit een negatieve grondhouding woensdag het debat over het rapport van informateur Tjeenk Willink gaat voeren. Als het grillen van Rutte de belangrijkste doelstelling zal zijn, komt de formatie geen stap verder en wordt het landsbelang zeker niet gediend. Ook de Kamer moet werken aan een andere cultuur.