Omtzigt speelde een belangrijke rol in het blootleggen van de Toeslagenaffaire. Hij werd daarin tegengewerkt door het nu demissionaire kabinet van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie. Er is „sms-contact” geweest, aldus Rutte.

„Er is iets heel erg fout gegaan het afgelopen jaar. Dat is in ieder geval buiten mijn waarneming gebeurd”, zei Rutte. Hij wil meer weten over de manier waarop Omtzigt dat heeft beleefd. „Ik wil weten waar zit precies jouw boosheid. Ik wil ook de kans hebben om uit te leggen hoe ik er tegenaan kijk.”

Omtzigt laat op Twitter weten dat hij „altijd” tot een gesprek bereid is „maar dat het op dit moment niet lukt dit soort gesprekken te voeren”. Rutte wilde volgens hem vrijdag een gesprek. Omtzigt zit al maanden ziek thuis. Het herstel „gaat langzamer dan gehoopt door de aanhoudende stroom zaken rond mijn persoon”.

Kort na de door de VVD gewonnen verkiezingen van maart leek het erop dat partijen Omtzigt weg wilden promoveren. Verkenner Kajsa Ollongren werd gefotografeerd met een document waarop stond „functie elders” met de naam Pieter Omtzigt.

De hele verkenning mislukte daardoor en Rutte ontsnapte in de Kamer ternauwernood aan een motie van wantrouwen. Wel nam de Kamer een motie van afkeuring aan in dat „heel heftige debat” begin april, zoals Rutte het noemt.

In dat debat stond de bestuursstijl van Rutte centraal. De Kamer vindt dat ze teveel macht heeft ingeboet de afgelopen kabinetsperiodes. Dat vindt Rutte nu ook. Hij wil dat veranderen door onder meer minder overleg in de toekomst tussen coalitiepartijen.

In de vorming van een kabinet speelt het CDA een cruciale rol. Rutte heeft in de campagne gezegd in elk geval met de christendemocraten een regering te willen vormen. Bovendien zijn de mogelijkheden om een kabinet te vormen beperkt door de uitslag.

Maar het CDA lijkt verdeeld. Omtzigt heeft eerder aangegeven weinig te voelen voor een kabinet geleid door Rutte. CDA-leider Hoekstra houdt zich tot dusver op de vlakte over kabinetsdeelname.