Wie een uitkering van de overheid aanneemt, heeft nauwelijks nog privacy, zegt rechtsgeleerde en voorzitter van het Platform Bescherming Burgerrechten Tijmen Wisman. „Door steun te accepteren, lever je jezelf eigenlijk compleet over aan de overheid.” „Daardoor mag de overheid een bijstandsgerechtigde volledig binnenstebuiten keren”, zegt advocaat Stijn Engelen uit Venlo die geregeld mensen met een uitkering bijstaat. „Ze weten echt alles van je.”

Het Inlichtingenbureau werd twintig jaar geleden ingesteld door de overheid en voert sindsdien vrijwel onopgemerkt en geruisloos zijn werk uit. Het verzamelt informatie over burgers die een bijstandsuitkering krijgen bij overheidsinstanties, gemeenten en nutsbedrijven en legt de gegevens naast elkaar. Er wordt vooral gezocht naar onregelmatigheden, die mogelijk van invloed kunnen zijn op de hoogte van de uitkering. Signalen dat er mogelijk iets niet klopt worden doorgespeeld aan de gemeente.

Op deze manier kwam ook het geval naar boven van de vrouw uit de gemeente Wijdemeren, die elke week een tas boodschappen kreeg van haar moeder en vervolgens 7.000 euro moest terugbetalen.