Hoewel we ons erg verbonden voelen met auteur Frans Hazeleger van het artikel ”Steun motie van wantrouwen tegen Rutte was terecht” (RD 14-4), voelt het voor ons als een noodzaak om te reageren op zijn discutabele artikel.

Hazeleger stelt terecht dat van christelijke partijen, naast mededogen, mildheid en vergevingsgezindheid, ook verwacht mag worden dat zij de regering aanspreken op haar verantwoordelijkheid om gerechtigdheid te bevorderen. Jammer is echter dat een praktische toepassing hiervan ontbreekt.

In zijn artikel gaat hij er namelijk van uit dat er in heel de affaire rond de zin ”Positie Omtzigt. Functie elders” sprake was van ongerechtigheid. Ofwel van een leugen van de kant van onze minister-president Rutte, die heeft aangegeven geen actieve herinnering te hebben aan een gesprek over de positie van het door ons zeer gewaardeerde Kamerlid Omtzigt. Of er sprake is van een leugen valt onzes inziens sterk te betwijfelen. Omdat dit niet te verifiëren is, had de motie van wantrouwen nooit gesteund mogen worden.

Harde wereld

De Tweede Kamer kan niet hard maken of premier Rutte wel of geen (al dan niet actieve) herinnering heeft aan wat hij als VVD-leider met de verkenners over Omtzigt heeft besproken. Daarmee kan dan ook niet vastgesteld worden of er gelogen is. Om die reden hadden de christelijke partijen geen van alle moeten meegaan in ”gevoelens” maar, op basis van de feiten, de motie van wantrouwen juist niet moeten steunen. Daarbij komt dat de motie van wantrouwen erin wortelde dat veel partijen geen geloof hechtten aan de uitleg die de premier tijdens het debat gaf. Ook SGP-leider Van der Staaij sprak van een beeld van toedekken en collectieve vergeetachtigheid, terwijl niet is komen vast te staan dat Rutte met opzet iets heeft toegedekt.

Zolang niet is bewezen dat er van een leugen sprake is, moet ervan worden uitgegaan dat de waarheid gesproken is. Dáármee, en niet met een ongefundeerde motie van wantrouwen, wordt de gerechtigheid bevorderd en valt het broze fundament onder de motie van wantrouwen weg. Een andere omgang met onze naaste leidt tot een harde wereld waarin geen ruimte meer is voor menselijke zwakheden als vergeetachtigheid.

Hazeleger redeneert in zijn artikel, waarin hij verbanden legt tussen de toeslagenaffaire en de woorden ”Positie Omtzigt. Functie elders”, vanuit het perspectief ”waar rook is, is vuur”. Dat is volgens ons gevaarlijk en onterecht.

Een dergelijke cirkelredenatie is gebaseerd op gevoel en niet op argumentatie. Het is zeker de taak van de Tweede Kamer om het kabinet te controleren, maar in die controlerende taak mogen gevoelens die niet gebaseerd zijn op feiten nooit het uitgangspunt zijn voor het al dan niet steunen van een motie van wantrouwen.

Crisisbestrijding

We betreuren het dat er in deze tijd van grote maatschappelijke uitdagingen buitensporig veel aandacht wordt gegeven aan een gesprek van een fractieleider met twee verkenners. Het zou beter zijn als de Tweede Kamer zijn tijd zou besteden aan belangrijke onderwerpen, zoals de bestrijding van het coronavirus en de financiële nasleep van deze crisis.

Mr. drs. Lisanne de Visser-den Hartog is jurist en bestuurskundige, mr. M. Jonkers is jurist en daarnaast actief in de lokale politiek.