Grootste toename op ic’s in twee weken
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 28 april in lockdown. Ook geldt er een avondklok. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
In het Verenigd Koninkrijk zijn in totaal 168 gevallen van ernstige bloedproppen vastgesteld bij mensen die het AstraZeneca-vaccin hadden gekregen. Het gaat omgerekend om bijna 8 gevallen per miljoen toegediende doses.
Vorig week stond de teller van de Britse medicijnwaakhond nog op honderd, wat neerkwam op bijna 5 gevallen per miljoen doses. Volgens experts was de toename te verwachten. Het aantal sterfgevallen door trombose na toediening van het vaccin nam toe met 10 tot 32, maar het overlijdenspercentage is relatief iets afgenomen.
Demissionair premier Mark Rutte heeft „de meeste buikpijn” over de risico’s die de heropening van de terrassen volgende week met zich meebrengt. Dat is ook de reden dat de de openingstijden beperkt zijn en de horeca aan strenge voorwaarden moet voldoen, zegt hij tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer.
Het kabinet gaat ervan uit dat de heropening van de terrassen vanaf 28 april tot veel meer verplaatsingen van mensen zal leiden. Om dat binnen de perken te houden is gekozen voor openstelling alleen tussen 12.00 en 18.00 uur. „Omdat we het heel spannend vinden wat we doen.”
Frankrijk versoepelt wat coronamaatregelen vanaf 3 mei. Inwoners mogen vanaf die dag weer op reis in het land zelf. Mogelijk kunnen midden mei ook weer meer zaken open, als de omstandigheden dat toelaten.
De piek van de derde coronagolf „lijkt achter ons te liggen”, aldus premier Jean Castex bij de aankondiging van de verlichtingen. Op dit moment moet je in Frankrijk binnen een straal van 10 kilometer van je huis blijven, tenzij je een geldige reden hebt om verder te reizen. Ook is er vanaf 19.00 uur een avondklok.
De Hoge Gezondheidsraad van België adviseert alle zwangere vrouwen met voorrang in te enten tegen Covid-19. Het adviesorgaan stelt dat alle zwangere vrouwen nu een prik moeten kunnen halen wegens „hun verhoogd risico op ernstige Covid-19-infectie voor de moeder en op premature bevalling”. Momenteel zijn de 65-plussers en risicopatiënten in België aan de beurt voor hun eerste coronavaccinatie.
Het Ommelander ziekenhuis in Scheemda (Groningen) heeft een opnamestop afgekondigd voor de hart-longafdeling na een uitbraak van het coronavirus onder personeel en patiënten. Afgelopen dagen werden negen patiënten en tien medewerkers positief getest.
De PvdA lijkt er niet in te slagen de voor volgende week geplande coronaversoepelingen tegen te houden in de Tweede Kamer. Een voorstel om te wachten tot de druk op de ziekenhuizen echt is afgenomen, kan waarschijnlijk niet op een meerderheid rekenen, zo is duidelijk geworden tijdens het coronadebat.
De PvdA vindt dat de besmettingscijfers, ziekenhuisopnames en de druk op de intensive cares nu niet toestaan dat de coronamaatregelen worden versoepeld. Fractieleider Lilianne Ploumen vindt het „onverantwoord” dat het kabinet dat, tegen het advies van het Outbreak Management Team (OMT) in, toch wil doen.
De Europese Commissie spant inderdaad een rechtszaak aan tegen vaccinmaker AstraZeneca, zegt de Ierse minister van Volksgezondheid. De commissie zelf houdt het er nog op dat het besluit daarover nog niet is gevallen.
De commissie, die namens de EU contracten sluit met leveranciers van coronavaccins, komt volgens de Ierse minister Stephen Donnelly in actie omdat AstraZeneca de afspraken maar niet nakomt. „Met name het complete falen van AstraZeneca om de leveringen voor april, mei en juni te voldoen”, zei Donnelly donderdag in het Ierse parlement.
Het Martini Ziekenhuis in Groningen sluit vanaf volgende week acht van de veertien operatiekamers als gevolg van de grote toestroom coronapatiënten. Hierdoor moeten geplande operaties van sommige patiënten afgezegd worden, laat het ziekenhuis weten.
„Deze week zien we de grootste instroom van coronapatiënten sinds mei vorig jaar. Dit betekent dat we reguliere zorg verder moeten afschalen om goede en veilige zorg te garanderen”, aldus het Martini Ziekenhuis.
Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen etmaal forst gestegen. Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn bij het RIVM 9648 nieuwe coronagevallen geregistreerd, het hoogste aantal sinds 7 januari. Dat zijn er 1134 meer vergeleken met de voorgaande dag.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft in de afgelopen zeven dagen 57.902 positieve tests geregistreerd. Dat komt neer op gemiddeld 8272 nieuwe besmettingen per dag.
Verschillende grote steden nemen geen extra maatregelen op Koningsdag. Ze roepen hun inwoners op om zoveel mogelijk in hun eigen buurt te blijven en drukke plekken te vermijden. Omdat er nog steeds strenge coronamaatregelen gelden en de versoepelingen pas een dag later ingaan, blijft de handhaving hetzelfde. Wel is er mogelijk extra toezichthouders op de been.
In Eindhoven komt op Koningsdag de koning met zijn gezin op bezoek. De gemeente is druk bezig met de voorbereidingen voor het speciale programma, dat ook online en op televisie te volgen is. „Wij vragen alle Eindhovenaren thuis te blijven tijdens Koningsdag”, zegt een woordvoerder van de gemeente. „We verzoeken iedereen de dag die we voor de koning, koningin en de prinsessen hebben georganiseerd digitaal te volgen.”
De omstreden wet die de Duitse regering de bevoegdheid geeft rechtstreeks coronamaatregelen op te leggen, zoals een avondklok en verdere contactbeperkingen, heeft groen licht gekregen van het Duitse parlement. Na de goedkeuring woensdag van de Bondsdag ging ook de Bondsraad, het hogerhuis, akkoord.
De wet werd enkele uren later van kracht toen president Frank-Walter Steinmeier zijn handtekening eronder zette.
De NS gaat vanaf mei de dienstregeling weer opschalen. Vanwege de aangekondigde versoepelingen verwacht het bedrijf meer reizigers te verwelkomen, en laat het daarom in stappen meer treinen rijden. Ook worden treinen, waar nodig en waar dat kan, weer iets langer.
Op dit moment rijdt 90 procent van de treinen, voor 35 procent van het gebruikelijk aantal reizigers. Het doel van het opschalen vanaf mei is dat halverwege juni weer 98 procent van de NS-treinen rijdt.
Het aantal coronapatiënten op de Nederlandse intensive cares is donderdag gestegen met 17, de grootste stijging sinds 8 april. In totaal liggen 839 mensen op de ic’s, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Er lagen voor het laatst op 22 januari zoveel coronapatiënten op de intensivecareafdelingen.
Er liggen al bijna een week meer dan 800 Covid-patiënten op de ic’s. In totaal zijn nu 2682 patiënten met Covid-19 opgenomen in de Nederlandse ziekenhuizen, 68 meer dan woensdag. Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten donderdag toe met 51 tot 1843.
De zeer zeldzame, maar gevaarlijke bijwerking van het coronavaccin van AstraZeneca is misschien te voorkomen door de vaccins beter te zuiveren, schrijft de Volkskrant. Het vaccin blijkt minuscule restjes te bevatten van wel duizend stoffen die daar helemaal niet horen, hebben Duitse wetenschappers volgens de krant ontdekt.
Die stoffen zouden weleens voor de kettingreactie kunnen zorgen die in zeer zeldzame gevallen leidt tot de ongewone trombose in combinatie met bloedplaatjestekort. Die bijwerking trof tot dusver ook acht Nederlanders en kostte er één het leven. Dat zou betekenen dat de bijwerking typisch een gevaar is van vaccins zoals dat van AstraZeneca, Janssen en mogelijk het Spoetnik-vaccin uit Rusland en niet van die van Pfizer en Moderna.
De Europese Unie doet voorlopig geen beroep op AstraZeneca voor extra coronavaccins. De EU ziet af van de 100 miljoen doses waarop zij, bovenop haar bestelling van 300 miljoen doses, desgewenst aanspraak kon maken, zegt de Europese Commissie.
De verstandhouding van de EU met AstraZeneca is verzuurd omdat de farmaceut al maanden veel minder vaccins levert dan afgesproken. Bovendien zijn er zorgen over gevaarlijke bloedstollingsproblemen die in heel zeldzame gevallen na het inenten optreden.
Heel wat EU-landen hadden zwaar ingezet op het middel van de Brits-Zweedse fabrikant, maar prikken nu alleen ouderen, die minder gevaar lijken te lopen. De Europese Commissie maakte vorige week al duidelijk dat ze voortaan de voorkeur geeft aan vaccins met een ander procedé, zoals die van Pfizer/BioNTech, Moderna en CureVac.
De EU heeft de tijd laten verstrijken waarin zij de optie in het contract met AstraZeneca kon lichten, zegt een woordvoerder van de commissie. Of dat gevolgen heeft voor de inentingscampagne is nog onduidelijk.
Het ministerie van Volksgezondheid heeft inmiddels zes leveranciers van coronazelftesten goedkeuring gegeven om testen op de markt te brengen. Vier nieuwe antigeensneltesten zijn vanaf deze week beschikbaar in apotheken, drogisterijen en supermarkten. Testen van Roche en Biosynex waren al te koop.
Het ministerie hoopt dat door de laagdrempelige zelftesten meer besmettingen worden ontdekt, omdat mensen zonder klachten zichzelf kunnen testen. Het is niet de bedoeling dat mensen met klachten een zelftest doen, die moeten een PCR-test doen bij de GGD. Coronaminister Hugo de Jonge benadrukte eerder ook dat mensen die positief blijken na een zelftest alsnog een test moeten doen bij de GGD. De uitslag van een zelftest is binnen een kwartier bekend.
De nieuwe zelftesten komen van AEnerG BV Lyher, Acon Biotech Flowflex, MP Biomedicals Rapid en BD Veritor. De goedkoopste, Flowflex, ligt in de winkels voor 2,89 euro.
Het ministerie van Volksgezondheid heeft wel wat aanmerkingen op de gebruiksaanwijzingen van de zelftesten. Zo staat in de gebruiksaanwijzing van Acon Biotech geen duidelijk plaatje van een wattenstaafje. MP Biomedicals Rapid gebruikt in de bijsluiter te ingewikkelde taal en te weinig witregels. BD Veritor moet in de uitleg duidelijker vermelden dat het om een zelftest voor ‘neusswabs’, dus een test voor in de neus, gaat.
De antigeensneltesten zijn minder betrouwbaar dan de PCR-test van de GGD. De antigeentest meet de besmettelijkheid. Een negatieve testuitslag betekent niet per se dat je geen infectie hebt, maar dat je op dat moment niet besmettelijk bent. De testen zijn volgens het RIVM voor ongeveer 70 tot 80 procent betrouwbaar.
De omstreden wet die de Duitse regering de bevoegdheid geeft rechtstreeks coronamaatregelen op te leggen, zoals een avondklok en verdere contactbeperkingen, heeft groen licht gekregen van het Duitse parlement. Na de goedkeuring woensdag van de Bondsdag ging ook de Bondsraad, het hogerhuis, akkoord, melden Duitse media. De wet wordt van kracht zodra president Frank-Walter Steinmeier er zijn handtekening onder heeft gezet.
Bondskanselier Angela Merkel en haar regering kunnen dan buiten de deelstaten om zelf lockdowns en andere maatregelen opleggen. Merkel acht federale zeggenschap in de strijd tegen het coronavirus noodzakelijk, omdat de deelstaten geregeld minder streng optreden dan volgens haar nodig is.
De regering in Berlijn kan aan de ‘nationale noodrem’ trekken en ingrijpen in gebieden met relatief veel besmettingen, zonder inspraak van de zestien deelstaten. Vooral bij de oppositie klinkt veel kritiek. De grootste oppositiepartij Alternative für Deutschland ziet de wet als een aanval op de grondwettelijke vrijheid.
Woensdag betoogden duizenden mensen in Berlijn toen er in de Bondsdag werd gestemd. Agenten gebruikten traangas en pepperspray, en pakte tientallen mensen op die zich niet hielden aan de coronaregels.
Nieuwe cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) laten zien dat de situatie in de ziekenhuizen steeds penibeler wordt.
Met het dagelijks zetten van 3 miljoen prikken, heeft de vaccinatiecampagne in Amerika een turbosnelheid bereikt. Ruim 200 miljoen Amerikanen hebben al een prik gehaald. Maar de vaart dreigt eruit te raken.
De reguliere zorg wordt in de ziekenhuizen in ons land steeds verder afgeschaald. Dat zegt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) tegen het ANP. In meerdere ziekenhuizen, verspreid over het land, worden alleen nog operaties die binnen twee weken moeten gebeuren om geen verdere gezondheidsschade te veroorzaken verricht.
Operaties die binnen zes weken moeten gebeuren worden in veel ziekenhuizen uitgesteld, ook hartoperaties. Van code zwart, een situatie waarin ziekenhuizen moeten kiezen tussen patiënten voor een plek op de ic, is vooralsnog echter geen sprake.
In het Erasmus MC in Rotterdam wordt personeel uitgeleend aan corona-afdelingen en liggen de ic-bedden vol, waardoor bijvoorbeeld is besloten tot een stop op de transplantaties van organen van levende donoren. Ook in het Medisch Spectrum Twente in Enschede zijn geen bedden meer beschikbaar, waardoor er geen nieuwe patiënten meer worden opgenomen.
Volgens het LCPS is de situatie „absoluut zorgwekkend”. Toch is er ruimte voor kleine versoepelingen, zegt een woordvoerder, omdat de gevolgen daarvan pas over drie tot vier weken zichtbaar zijn in de ziekenhuizen. „Dan zitten we hopelijk niet meer in deze pittige situatie. Het allerbelangrijkste is nu dat iedereen zo snel mogelijk de eerste prik krijgt.”
De landelijke coronahulplijn voor jongvolwassenen is sinds de oprichting op 7 april duizend keer geraadpleegd. Gemiddeld voerden de vrijwilligers van de Alles Oké? Supportlijn 63 telefoon- en chatgesprekken per dag met mensen tussen de 18 en 24 jaar die daar behoefte aan hadden.
De inhoud van de gesprekken varieert volgens de organisatie van praktische vragen over studievertraging tot gevoelens van stress en eenzaamheid. Moeilijkheden worden niet altijd door corona veroorzaakt maar wel vaak versterkt.
Met de supportlijn kan tussen 14.00 uur en 22.00 uur zowel worden gebeld (0800-0450) als gechat (allesoke.nl). Gesprekken zijn gratis en op anonieme basis.
Voorman Thierry Baudet van Forum voor Democratie (FVD) krijgt een coronaboete van 95 euro voor zijn optreden in Urk in februari van dit jaar. Baudet hield daar geen anderhalve meter afstand tot zijn omstanders en deelde daar zelf ook beelden van op Twitter. Een strafrechtelijke reactie kon niet uitblijven, aldus het Openbaar Ministerie.
Baudet bezocht Urk tijdens zijn verkiezingstournee. Hij werd door honderden mensen ontvangen en liep al handenschuddend over een plein. Hij liet zich ook gearmd met anderen op de foto zetten. Enkele dagen later kondigde het OM aan dat onderzocht zou worden of Baudet de coronaregels had overtreden of dat anderen hem in die situatie hadden gebracht. De FVD-leider is daar zelf in maart over gehoord, aldus het OM.
Volgens het OM zijn organisatoren van een manifestatie of een soortgelijke bijeenkomst er verantwoordelijk voor dat de coronaregels in acht worden genomen. Dat is in Urk niet gebeurd en Baudet heeft zich zelf ook niet aan de regels gehouden, blijkt uit de vele beelden van de bijeenkomst. Daarom krijgt hij daarvoor een boete.
Een nieuwe coronavariant is Europa binnengedrongen. In India leidt de variant tot torenhoge besmettingscijfers. Hoe zorgelijk is het?
Het Erasmus MC in Rotterdam kan alleen nog operaties verrichten die binnen twee weken moeten plaatshebben om geen verdere gezondheidsschade te veroorzaken, meldt een woordvoerster.
Er wordt personeel uitgeleend aan corona-afdelingen en de ic-bedden liggen vol. „Met pijn in het hart” is daarom ook besloten tot een stop op de transplantaties van organen van levende donoren (aan bijvoorbeeld familieleden).
Het ziekenhuis bekijkt op 28 april hoe de zaken verder moeten worden aangepakt, maar zal de operatiemogelijkheden verruimen als het eerder kan.
In India zijn de afgelopen 24 uur ruim 300.000 coronabesmettingen geregistreerd. Dat is wereldwijd de grootste dagelijkse stijging in een land sinds het begin van de uitbraak. In het Aziatische land overleden 2104 mensen aan de gevolgen van het virus.
Het aantal besmettingen steeg donderdag met 314.835. Het totale aantal bevestigde besmettingen staat nu op 15,9 miljoen in India. Het dodental is gestegen naar 184.657.
Nederlandse consumenten hebben in februari bijna 11 procent minder uitgegeven dan in dezelfde maand vorig jaar. Door de coronalockdown stond de consumptie opnieuw zwaar onder druk, maar volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was de krimp wel kleiner dan in de eerste maand van het jaar. Toen gaven consumenten op jaarbasis 12 procent minder uit.
Wat meespeelt is dat het sinds 10 februari weer mogelijk was om bestelde artikelen bij niet-essentiële winkels af te halen. Hierdoor pakte de afname van de bestedingen van artikelen als kleding, schoenen en elektrische apparatuur minder sterk uit. Daarnaast werd er weer veel gespendeerd in de supermarkt. Aan voedings- en genotmiddelen hebben consumenten dik 8 procent meer uitgegeven dan een jaar eerder. Dit is de grootste groei na maart 2020.
Restaurants, cafés, pretparken, theaters, bioscopen, dierentuinen, zwembaden en musea waren in de hele maand februari nog gesloten. Vandaar dat er opnieuw een forse terugval te zien was in de uitgaven aan diensten. Bij die categorie van het CBS horen bijvoorbeeld telefoon- en internetabonnementen, verzekeringen, een bezoek aan de kapper, een restaurant, of een voetbalwedstrijd. Verder is er minder getankt, maar meer aardgas verstookt doordat het in februari 2021 kouder was dan in februari vorig jaar.
De Amerikaanse voedsel- en medicijnenautoriteit FDA heeft een fabriek in de stad Baltimore, in de staat Maryland, gesloten waar grondstoffen voor het Janssen-coronavaccin werden gemaakt. Uit een rapport blijkt dat er problemen waren met onder meer hygiëne in het gebouw en dat er slecht opgeleid personeel werkte.
Het kan volgens de FDA maanden duren totdat alle problemen in de fabriek zijn opgelost. Tot die tijd is er alleen een fabriek in Nederland die de belangrijkste grondstoffen voor het vaccin kan maken.
In het rapport beschrijft de FDA verschillende mogelijke verontreinigingen. Zo werden belangrijke inspecties niet uitgevoerd en hygiënemaatregelen werden niet nageleefd. Verf bladderde er van de muren en er zaten barsten in containers waar productiematerialen inzaten.
Het rapport bevestigt ook berichten van diverse Amerikaanse media, dat miljoenen doseringen van het Janssen-vaccin onbruikbaar werden omdat er materiaal van het AstraZeneca-vaccin, dat er ook werd gemaakt, in het Janssen-vaccin terechtkwam. Inmiddels wordt het AstraZeneca-vaccin elders geproduceerd.
De Amerikaanse farmaciegigant Johnson & Johnson, waar Janssen onderdeel van is, zegt nog tien productielocaties voor hun vaccin op te willen zetten wereldwijd. Sinds vorige week wordt het Janssen-vaccin niet meer gebruikt in de Verenigde Staten, toen bleek dat het vaccin mogelijk ernstige trombose in combinatie met een tekort aan bloedplaatjes zou veroorzaken.
Niet alleen professionele zorgverleners, maar ook mantelzorgers moeten een zorgbonus krijgen. Liesbeth Hoogendijk, bestuurder van MantelzorgNL, vindt het daar de hoogste tijd voor. De Mantelzorglijn krijgt dagelijks signalen binnen van mantelzorgers die op omvallen staan omdat er ook op hen een groot beroep wordt gedaan tijdens de corona-uitbraak.
Hoogendijk vindt dat mantelzorgers net zo goed waardering en erkenning van het kabinet verdienen. En een zorgbonus. „Al ruim een jaar hebben we te maken met corona en juist voor mantelzorgers blijft het een extra zware tijd. Nog steeds moeten zij inspringen doordat de professionele zorg en ondersteuning nog niet op orde is. Ze zitten in zelfisolatie (omdat ze bang zijn degene voor wie ze zorgen te besmetten) en krijgen geen voorrang bij vaccinatie. Eerder stonden mantelzorgers al achteraan in de rij bij het testen en het verkrijgen van persoonlijke beschermingsmiddelen.”
Bij touroperators Corendon en TUI zijn in totaal 68.000 aanmeldingen binnengekomen voor de tweede Fieldlab-proefvakantie. Begin mei kunnen 180 mensen mee voor een weekje naar Gran Canaria. De aanmeldingen waren redelijk gelijkmatig verdeeld over beide bedrijven. De aanmeldingsperiode sloot woensdagavond.
De inschrijving voor de reis ging maandag open en liep meteen storm. Op de eerste dag kwamen 60.000 aanmeldingen binnen. Daarna ging het minder hard. Het is overigens niet te zeggen of er daadwerkelijk 68.000 verschillende personen zich hebben aangemeld. Het was mogelijk om je zowel bij TUI als bij Corendon aan te melden.
Beide reisorganisaties maken uit de aanmeldingen een selectie van 90 mensen. Die moeten aan eisen van Fieldlab voldoen, zoals een bepaalde verdeling mannen en vrouwen en verschillende leeftijden. Daarnaast kijken de touroperators ook of de deelnemers lijken op het profiel van mensen die normaal gesproken rond die tijd naar de Canarische Eilanden vliegen. Tenslotte kijken TUI en Corendon nog of er geen mensen door beide bedrijven zijn geselecteerd.
Het is van belang dat gevaccineerden zich aan de basismaatregelen tegen het coronavirus blijven houden, zoals afstand houden, handen wassen en op openbare plekken binnen een mondkapje dragen. Dat benadrukt het ministerie van Volksgezondheid.
Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) kwam woensdag met een nieuw advies aan de EU-lidstaten. Als twee mensen of huishoudens die volledig zijn gevaccineerd tegen het coronavirus elkaar ontmoeten, is het niet nodig dat ze afstand van elkaar houden of mondkapjes dragen, vindt het agentschap.
„Op dit moment weten we wel dat gevaccineerden goed beschermd zijn tegen ziekte en sterfte door het virus”, reageert het ministerie. „Maar het is nog niet volledig zeker dat mensen na vaccinatie anderen niet meer kunnen besmetten met het virus.” Het kabinet vindt het daarnaast onwenselijk onderscheid te maken tussen mensen die wel en niet gevaccineerd zijn.
Het ministerie gaat de nieuwe richtlijn goed bestuderen. „Het ECDC noemt een aantal specifieke situaties waarin specifieke maatregelen versoepeld kunnen worden. In Nederland zijn we daar al mee bezig. Zo worden sommige maatregelen in de verpleeghuizen, waar veel van de bewoners en het personeel gevaccineerd zijn, stap voor stap versoepeld.”
De Verenigde Staten zijn woensdag volgens president Joe Biden de grens van 200 miljoen coronaprikken gepasseerd. Dat gebeurde binnen honderd dagen sinds zijn aantreden.
Aanvankelijk was het Bidens plan om binnen die honderd dagen zeker 100 miljoen prikken te zetten, maar dat doel werd al op de 58e dag gehaald. Hij sprak tijdens een persconferentie van een „ongelooflijke prestatie” dat nu twee keer zoveel doses zijn toegediend.
Van de 65-plussers heeft 80 procent minstens één prik gehad. Het aantal sterfgevallen in deze bevolkingsgroep is sterk afgenomen. Door de miljoenen vaccinaties zijn mogelijk tienduizenden levens gespaard gebleven, stelde Biden. Er zijn in de VS officieel ruim 560.000 mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Dat zijn er meer dan in ieder ander land.
Biden zei dat de VS in een nieuwe fase van de vaccinatiecampagne zijn beland. Sinds maandag kunnen alle Amerikanen vanaf 16 jaar gevaccineerd worden. De president benadrukte tijdens de persconferentie dat het vaccin gratis is en dat de vaccins nodig zijn om ook onder jongeren ernstige ziekte en sterfgevallen te voorkomen.
De president roept werkgevers op hun personeel te motiveren een coronaprik te halen. Ze worden daarnaast ook opgeroepen hun medewerkers betaald verlof te geven zodat zij zich kunnen laten inenten tegen Covid-19 en herstellen van eventuele bijwerkingen. Voor bedrijven met minder dan vijfhonderd werknemers wordt hier door de regering geld voor vrijgemaakt.
De Efteling gaat zaterdag niet open voor het testevenement van Fieldlab. Er hebben zich 4000 belangstellenden aangemeld terwijl was gerekend op 8000 en dat aantal is te weinig om gedegen onderzoek te doen, meldt Fieldlab woensdag.
„Evenementen moeten worden uitgevoerd met een verhoogd bezoekersaantal. Met een aantal van 4000 bezoekers zou de onbenutte capaciteit van attracties en park veel te groot zijn, voor een reële vergelijking met een normale situatie. Bovendien is onderzoek naar bezoekersdynamiek, contactmomenten in attracties en wachtrijen niet mogelijk, door de zeer lage bezettingsgraad van attracties en park”, aldus Fieldlab.
Fons Jurgens, algemeen directeur van de Efteling, denkt dat alle ophef rond het inmiddels afgeblazen 538-evenement in Breda hebben geleid tot dit lage aantal aanmeldingen.
Als twee mensen of huishoudens die volledig zijn gevaccineerd tegen het coronavirus elkaar ontmoeten, is het niet nodig dat ze afstand van elkaar houden of mondkapjes dragen, vindt het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Het EU-agentschap stelt in een nieuwe richtlijn dat lidstaten „kunnen overwegen” dit soort maatregelen te versoepelen.
Wanneer jongeren en mensen van middelbare leeftijd van wie er één wel is gevaccineerd en één niet elkaar ontmoeten, kan de 1,5 meter ook overboord wat het ECDC betreft. Dat geldt niet voor mensen die een verhoogd risico lopen op ernstige ziekte door het coronavirus.
Ouderen die zijn gevaccineerd zouden volgens de Europese instantie wel afstand moeten blijven houden tot niet-gevaccineerden. Ook in de openbare ruimte en bij grote bijeenkomsten blijven sociale afstand en mondkapjes gewenst, oordeelt het ECDC. Het agentschap baseert het nieuwe advies aan de lidstaten op de huidige stand van de wetenschap.
In Nederland is de lijn tot nog toe dat mensen zich ook na vaccinatie moeten blijven houden aan voorzorgsmaatregelen, zoals afstand houden tot anderen. Geen enkel vaccin geeft immers 100 procent bescherming. „Als er meer bekend is over de effectiviteit van de vaccins en de beschermingsduur, wordt dit beleid mogelijk aangepast”, meldt de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Een woordvoerder van het instituut zegt het advies nog niet te hebben gezien. Hij voegt eraan toe dat het ministerie van Volksgezondheid het beleid rond coronamaatregelen bepaalt, al dan niet na advies van het Outbreak Management Team (OMT).
ECDC-chef Andrea Ammon benadrukt dat het eventueel versoepelen van voorzorgsmaatregelen „geleidelijk en gebaseerd op een zorgvuldige inschatting van de risico’s” dient te gebeuren. Tegelijkertijd zegt ze dat het toenemende aantal vaccinaties een „positieve en directe invloed” heeft op een terugkeer naar het normale leven.
In Denemarken zijn woensdag de cafés, restaurants en musea na een maandenlange sluiting opengegaan. Het leven in de hoofdstad Kopenhagen leek met gevulde terrassen min of meer als vanouds.
Het land met 5,8 miljoen inwoners besloot vorige week de samenleving vervroegd te heropenen nu de verspreiding van het virus onder controle lijkt te zijn. Scholen kunnen voor het eerst in vijf maanden weer fysiek onderwijs geven, maar in het voortgezet onderwijs gebeurt dat nog maar deels. Bioscopen, theaters en concertzalen moeten nog wachten tot 6 mei. Veel mensen werken nog wel vanuit huis.
„De pandemie is nog niet voorbij, maar het voelt alsof het laatste hoofdstuk is opengeslagen”, zei een café-eigenaar in Kopenhagen. Bij het Nationale Museum wordt in kleine tenten gecontroleerd of bezoekers een mondkapje dragen en een coronapas bij zich hebben. Die geeft aan dat iemand is gevaccineerd, in de afgelopen drie dagen negatief is getest of recent is hersteld van Covid-19. Wie binnen wil eten in een restaurant heeft ook zo’n pas nodig. Reserveren is verplicht, maar voor het terras is dat niet nodig.
Het aantal nieuwe besmettingen is nog maar een kwart vergeleken met december, toen het land in een gedeeltelijke lockdown ging. De vaccinatiecampagne heeft wat vertraging opgelopen doordat de regering heeft besloten het AstraZeneca-vaccin helemaal niet meer te gebruiken vanwege zeer zeldzame bijwerkingen. De verwachting is dat alle volwassenen tegen augustus de benodigde inentingen hebben gehad. Nu heeft bijna een op de vijf Denen een eerste dosis gekregen.
Gooi het voortgezet onderwijs op 10 mei, dus na de meivakantie, weer helemaal open. Dat bepleitten drie bewindslieden afgelopen zondag tijdens het Catshuisoverleg. Zien reformatorische scholen dat zitten?
Grootschalig testen op corona kan helpen bij het inperken van een virusuitbraak, zo luidt de conclusie van vier onderzoeken in Lansingerland (Zuid-Holland), Rotterdam-Charlois, Dronten (Flevoland) en Bunschoten (Utrecht). Het onderzoeksrapport werd woensdag in Bunschoten in ontvangst genomen door coronaminister Hugo de Jonge.
Voor de pilots werden afgelopen tijd alle inwoners uitgenodigd om zich te laten testen, ook als ze geen coronaklachten hadden. Vooral in Lansingerland waren veel mensen bereid mee te doen aan het grootschalig testen, nadat er in die gemeente een uitbraak van de Britse variant van het virus was op een school. In de gemeente daalde het aantal besmettingen door het testen, blijkt uit de pilot. In Bunschoten stabiliseerde het besmettingscijfer, terwijl in de rest van de regio Utrecht het aantal besmettingen juist toenam.
Uit de onderzoeken blijkt verder dat meer mensen zich laten testen als het dichter bij huis kan, zoals in speciale testbussen, op scholen, of in buurthuizen, kerken en moskeeën. Ook zijn ouderen sneller bereid mee te doen dan jongeren.
Risicogericht grootschalig testen is toegevoegd als „extra instrument aan de gereedschapskist van de GGD’en”, aldus het ministerie van Volksgezondheid. Omdat het duur is, is het voornemen het alleen in te zetten bij bijvoorbeeld ernstige uitbraken.
De Europese Unie ziet af van de extra 300 miljoen coronavaccins van Janssen en AstraZeneca waarop zij aanspraak kon maken. De opties in de contracten met beide vaccinmakers worden niet gelicht, zegt een hooggeplaatste EU-bron tegen persbureau Reuters.
De verstandhouding van de EU met AstraZeneca is verzuurd omdat de farmaceut al maanden veel minder vaccins levert dan afgesproken. Bovendien zijn er zorgen over de veiligheid van beide vaccins, die op een vergelijkbare manier werken. Zowel bij dat van AstraZeneca als dat van Janssen lijken heel soms gevaarlijke bloedstollingsproblemen te kunnen optreden.
De Europese Commissie maakte vorige week al duidelijk dat ze de voorkeur geeft aan vaccins met een ander procedé, zoals die van Pfizer/BioNTech en van Moderna. Ze onderhandelt met die eerste fabrikant over een grote nieuwe bestelling. Daarmee wil Brussel zo nodig een extra opfrisprik kunnen geven en nieuwe virusvarianten kunnen bestrijden.
Het is niet uitgesloten dat de EU daarvoor ook weer een beroep doet op Janssen en AstraZeneca, zegt de ingewijde tegen Reuters. Maar het is in ieder geval „niet nodig om de opties te lichten” in de lopende contracten.
Bij Janssen heeft de EU 200 miljoen doses besteld, met een optie op nog eens zoveel. Van AstraZeneca heeft zij er 300 miljoen gekocht, met een optie van 100 miljoen.
De commissie wil niet bevestigen dat zij van de opties afziet. „We houden de mogelijkheden open”, zegt een woordvoerder. Een besluit kan volgens hem, zolang het contract loopt, op ieder gewenst moment vallen.
Fietsen langs de bekende dorpsgracht van Giethoorn is vanaf Koningsdag overdag niet meer mogelijk. Steenwijkerland, waar Giethoorn bij hoort, sluit vanaf die dag voor de rest van het toeristische seizoen de wegen langs de gracht voor fietsers, zodat wandelaars de ruimte krijgen. Het was vorige zomer geregeld onmogelijk om voldoende afstand te houden in het toeristische Overijsselse plaatsje, omdat het er veel te druk was. De gemeente neemt nog extra maatregelen als dat nodig is, aldus een woordvoerder.
Steenwijkerland in de Kop van Overijssel bestaat uit tientallen kleine en grotere kernen. Het gebied is een populaire vakantiebestemming in Nederland. Daarom heeft de gemeente in meer plaatsen maatregelen genomen, zodat fietsers en wandelaars elkaar niet in de weg zitten. In diverse plaatsen is eenrichtingsverkeer ingesteld voor fietsers. Ook zijn er meer fietsverboden. Handhavers gaan controleren.
De Duitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommern geeft het AstraZeneca-vaccin vrij voor alle leeftijden. Duitsland besloot op 30 maart het gebruik van het vaccin van de Britse-Zweedse farmaceut te beperken tot 60-plussers wegens een klein risico op zeldzame bloedstolsels, maar de regering van de noordelijke deelstaat wil geen vaccins laten „rondslingeren”.
„Wie geen of weinig bedenkingen heeft bij het vaccin kan van de gelegenheid gebruikmaken om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus”, aldus minister van Volksgezondheid Harry Glawe in een verklaring. Hij wil haast maken met het vaccineren van de bevolking.
In Nederland wordt het AstraZeneca-vaccin vanwege de mogelijke bijwerkingen alleen toegediend aan mensen boven de 60 jaar.
Reizigersvereniging Rover heeft de afgelopen drie weken 200 meldingen over volle treinen ontvangen, dat is 30 procent meer dan over de hele maand maart. Rover meldt dat reizigers vooral klagen over de treintrajecten waar de NS vanwege de coronacrisis met minder treinen is gaan rijden.
Het toegenomen aantal meldingen komt doordat meer mensen met de trein gaan. In de maand maart ging 30 procent van het ‘normale’ aantal reizigers met de trein. In april is dat 40 procent. „Sinds mensen mogen winkelen op afspraak en de scholen weer open zijn is het drukker in de trein,” zegt Rover-directeur Freek bos. „We hopen dat nu er verdere versoepelingen komen de NS ook weer meer treinen inzet.”
Een groot deel van de klachten gaat over de intercity’s tussen Roermond en Eindhoven, Den Haag en Rotterdam, en Gouda en Amersfoort. Daarnaast krijgt de reizigersvereniging meldingen over drukte in de sprinters tussen Uitgeest en Amsterdam Centraal.
Ook heeft de NS volgens Rover op een aantal plekken kortere treinen dan normaal ingezet. „Veel reizigers melden daarom dat ze geen 1,5 meter afstand kunnen houden en zich daarom niet veilig voelen,” zegt Bos. „We roepen de NS op om langere treinen in te zetten.”
De Franse regering is van plan de avondklok en reisbeperkingen binnen het land op 2 mei te versoepelen. Dan moet de verwachting dat het aantal nieuwe coronabesmettingen afneemt wel bewaarheid worden, zei een bron uit kringen rond president Emmanuel Macron.
Macron houdt vast aan het doel om restaurants vanaf half mei weer buiten gasten te laten bedienen. Restaurants en cafés zijn dicht sinds 30 oktober.
Ook bioscopen, theaters en musea zouden vanaf half mei weer open kunnen, maar wel met een beperkt bezoekersaantal. Ook niet-essentiële winkels zouden dan hun deuren kunnen heropenen.
Scholen moesten deze maand ook dicht, maar crèches en basisscholieren kunnen vanaf maandag weer naar de klas. Oudere leerlingen moeten wachten tot 3 mei.
In Frankrijk geldt vanaf 19.00 uur een avondklok. Inwoners moeten binnen een straal van 10 kilometer van hun huis blijven, tenzij ze een geldige reden hebben om verder te reizen. Die maatregelen kunnen worden versoepeld als het aantal nieuwe dagelijkse besmettingen daalt tot onder de 20.000. Dinsdag waren het er ruim 43.000, en werden er 375 coronadoden gemeld. De druk op de ziekenhuizen blijft hoog.
Macrons doel is dat 20 miljoen inwoners tegen half mei minstens één dosis van een coroanvaccin hebben gekregen. De teller staat nu op 13 miljoen.
Na de moeizame start van de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus zijn er inmiddels bijna 5 miljoen prikken gezet in Nederland. Het coronadashboard van de overheid vermeldde woensdag dat in totaal 4,8 miljoen vaccindoses zijn toegediend. Het tempo ligt momenteel op ruim 100.000 prikken per dag. Van alle EU-landen staat Nederland op de vijfde plaats waar het gaat om het percentage van de bevolking dat ten minste één prik tegen Covid-19 heeft gekregen. Daarmee staat Nederland nagenoeg op gelijke hoogte met nummer vier Estland.
Hongarije gaat in de EU inmiddels aan kop. Het land heeft buiten het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) om het Russische vaccin Spoetnik V goedgekeurd en vaccineert daar veel inwoners mee. Volgens cijfers die het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) bijhoudt over de vaccinaties, heeft inmiddels 40 procent van de Hongaren ten minste één dosis ontvangen.
Volgens de Europese cijfers, waarin de laatste update van woensdag nog niet was verwerkt, heeft in Nederland 26,5 procent van de bevolking op zijn minst één dosis ontvangen. In Estland is dat 26,8 procent. Finland staat op de derde plaats met 30 procent, het kleine Malta is tweede met 36 procent.
Het EMA is nog bezig met een beoordeling van het Russische vaccin, dat volgens publicaties van de ontwikkelaars zeer effectief is. Nederland volgt de Europese toezichthouder als het om vaccins gaat. Net als bij Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca zijn van Spoetnik V twee doses nodig voor een zo hoog mogelijke bescherming. Janssen maakt het enige in de EU goedgekeurde vaccin waarvan slechts één prik nodig is.
Het Nederlandse vaccinatiecijfer, dat dagelijks wordt bijgewerkt op het coronadashboard, is deels gebaseerd op berekeningen. Gegevens van zorginstellingen en huisartsenpraktijken stromen nog niet automatisch binnen in een centraal systeem van het RIVM. Daarom wordt het aantal prikken dat daar is gezet bepaald op basis van afgeleverde doses. Daarin zit dan de aanname dat die in de dagen na bezorging daadwerkelijk zijn toegediend. GGD’en, die het meest prikken, leveren wel harde cijfers aan.
Wereldwijd gaat Israël aan de leiding. Van de inwoners van 16 jaar en ouder heeft daar al meer dan 80 procent twee prikken gekregen. Ook de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk laten de EU achter zich. In beide landen heeft al meer dan de helft van de volwassen bevolking een eerste prik ontvangen. In het Verenigd Koninkrijk stond de teller begin deze week op 43 miljoen toegediende doses. Ruim 10 miljoen daarvan betroffen een tweede prik.
De Duitse Bondsdag is zoals verwacht in meerderheid akkoord gegaan met een wetswijziging die de federale regering in staat stelt rechtstreeks coronamaatregelen op te leggen, inclusief een fel omstreden avondklok.
Bondskanselier Angela Merkel vindt dat de bestrijding van het coronavirus zoals het was geregeld met de deelstaten halfslachtig en ontoereikend is geweest. Ze heeft de wet laten aanpassen om buiten de deelstaten om in gebieden met erg veel besmettingen in te kunnen grijpen. De Bondsraad, een soort hogerhuis, buigt zich donderdag over de kwestie.
In het land van 84 miljoen inwoners zijn er momenteel bijna 5000 van de 275.000 mensen die het virus dragen, zeer ernstig ziek.
De christendemocratische en sociaaldemocratische coalitiepartijen schaarden zich achter het voorstel van de regering. De kritiek van de oppositie daarentegen was niet mals. De grootste oppositiepartij Alternative für Deutschland sprak over een aanval op de vrijheid en het gezond verstand. De liberale FDP noemde een algemene spertijd geen geschikt middel in de strijd tegen corona. De Groenen vonden de plannen halfslachtig en onthielden zich, melden Duitse media.
De grote steden treffen voorbereidingen voor de versoepelingen die op 28 april van kracht worden, zoals het opengaan van de terrassen tot 18.00 uur en het zonder afspraak bezoeken van winkels. Een woordvoerder van de gemeente Utrecht zegt dat daarbij ook het draaiboek wordt bekeken dat vorige zomer werd gebruikt bij het toezien op de coronamaatregelen.
„Het is nog afwachten wat er gebeurt, maar je kan je voorstellen dat er verkeersregelaars worden ingezet en voor looproutes wordt gezorgd zodat het makkelijker is 1,5 meter afstand te houden”, aldus de woordvoerder. Verder voert Utrecht een ‘reshuffle’ door bij de handhaving. Koppels van handhavers die nu nog worden ingezet tijdens de avondklok kunnen straks elders worden ingezet. De avondklok wordt immers afgeschaft.
Een woordvoerder van de gemeente Den Haag zegt dat het overgrote deel van de mensen zich aan de coronaregels houdt. Daarnaast heeft Den Haag een systeem van crowdcontrol. Om de paar uur wordt gekeken op welke plek er veel mensen zijn en of er dan maatregelen nodig zijn, zoals het sturen van handhavers of verkeersregelaars.
De gemeente Rotterdam noemt de aangekondigde versoepelingen „een eerste stap naar meer ruimte in de openbare ruimte”. Een woordvoerster zegt dat de meeste mensen zich aan de maatregelen houden en dat met ondernemers afspraken worden gemaakt, „zodat handhaving op goede wijze kan worden ingezet”.
Amsterdam laat weten na de versoepeling locaties waar drukte wordt verwacht te monitoren. „Als er aanleiding toe is, dan kunnen mensen door hosts of handhavers worden aangesproken. Verder is het gebruikelijk dat we social media en tekstkarren inzetten om bewoners en bezoekers te wijzen op drukte en de coronaregels”, zegt de woordvoerster van burgemeester Femke Halsema. Terrassen op pleinen en stoepen mogen met een vergunning worden verruimd, net als vorig jaar. Wie daar al een vergunning voor had, hoeft die niet opnieuw aan te vragen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft tussen dinsdagochtend en woensdagochtend 8530 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat zijn er 1682 meer dan dinsdag, toen 6848 positieve tests werden gemeld. Aanvankelijk berichtte het RIVM dinsdag 6871 over nieuwe gevallen, maar dat aantal werd iets naar beneden bijgesteld.
Het aantal coronagevallen is op woensdagen vaak wat hoger dan op andere dagen. Het nieuw gemelde aantal is lastig te vergelijken met dezelfde dag een week geleden. Toen werden 5456 gemeld, maar dat lage aantal kwam door een technische storing bij de GGD’en. De volgende dag werden de niet doorgegeven gevallen alsnog gemeld.
Het RIVM heeft in de afgelopen zeven dagen 57.003 positieve testresultaten geregistreerd. Dat komt neer op gemiddeld 8143 nieuwe gevallen per dag.
Ouderenorganisatie ANBO vindt het teleurstellend dat veel verpleeghuizen de coronaregels nog maar mondjesmaat hebben versoepeld, ondanks de hoge vaccinatiegraad. „De verpleeghuizen moeten weer open, om de eenzaamheid van bewoners te doorbreken na een jaar corona”, aldus de organisatie naar aanleiding van onderzoek door de Universiteit Maastricht en het Radboudumc in Nijmegen.
De universiteiten concluderen dat nog maar weinig verpleeghuizen de laatste tijd versoepelingen hebben doorgevoerd. In de meeste verzorgingshuizen is minimaal 80 procent van de bewoners ingeënt tegen het coronavirus en ongeveer 60 tot 70 procent van het personeel. De onderzoekers zeggen dat het versoepelen van bezoekersregelingen goed zou zijn voor het welzijn van de bewoners.
„Er zijn instellingen waar nog altijd maar één vaste bezoeker per dag mag komen, in andere zijn kleinkinderen nog niet welkom of mogen de bewoners het verpleeghuis niet uit om op bezoek te gaan”, aldus de ANBO.
Het risico dat gevaccineerde ouderen nu nog ernstig ziek worden door corona is volgens de seniorenorganisatie klein. „Daarom vindt ANBO dat er meer aandacht moet komen voor het welzijn van de ouderen. Verpleeghuisbewoners zitten in de laatste fase van hun leven, waarin kwaliteit van leven voorop moet staan. Contact met naasten is voor deze ouderen enorm belangrijk.”
ANBO pleitte er begin maart al voor om snel meer versoepelingen door te voeren in de verpleeghuizen.
Een woordvoerder van branchevereniging van zorgorganisaties ActiZ kon woensdag niet inhoudelijk reageren op het onderzoek van de universiteiten.
Na drie dagen van stijgingen is het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen woensdag iets gedaald. In totaal zijn nu 2614 patiënten met Covid-19 opgenomen, 39 minder dan dinsdag, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Van deze mensen liggen er 822 op de intensive care, één minder dan de voorgaande dag. Het is wel de vijfde dag op rij dat er meer dan 800 Covid-patiënten op de ic’s liggen.
Op de verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten af met 38 tot 1792.
De afgelopen dagen werden er telkens meer patiënten opgenomen. Zondag, maandag en dinsdag kwamen er respectievelijk 50, 66 en 109 coronapatiënten bij in de ziekenhuizen.
De horeca vreest aankomende zomer een tekort aan personeel als de café’s en restaurants weer open mogen. Door de langdurige sluiting van horecabedrijven heeft veel personeel de sector verlaten. Volgens de Stichting Horeca Vakbekwaamheid (SHV) waren er voor de coronacrisis 466.000 mensen werkzaam in de horeca. Nu zijn dat er 340.000.
Met de huidige regels voor het beperkt openen van terrassen volgende week zijn er vooralsnog genoeg medewerkers, zegt Jimmy Sprokkerees, manager bij Haagse strandtent De Staat. Maar hij kan nu geen nieuwe mensen inwerken voor het strandweer, als er mogelijk meer versoepelingen komen. „Vijftig mensen op het terras zijn er heel weinig voor een strandtent. Maar we maken nu niet genoeg omzet om een volwaardig team aan het werk te houden en nieuwe mensen aan te nemen voor de komende maanden.”
Volgens kenniscentrum voor de horeca SHV heeft tijdens de coronacrisis één op de vijf werknemers de horeca verlaten. „Horecaondernemers kunnen hun werknemers nu bijna niks bieden, dus een deel is op zoek gegaan naar ander werk, bijvoorbeeld in de zorg”, zegt directeur Ricardo Eshuis. Vorig jaar juni, toen we weer open mochten, hadden we al veel moeite de gaten in de roosters op te vullen.” Volgens Eshuis is nog niet te peilen of werknemers terugkomen. „Bovendien is het aantal horecabedrijven in de crisis niet afgenomen, maar zijn er juist meer bijgekomen. Dat zorgt voor een nog grotere vraag aan personeel.”
De horeca kampte voor de coronacrisis ook al met een structureel personeelstekort. Volgens FNV-bestuurslid Edwin Vlek kwam dat onder meer omdat de horeca een van de slechts betalende sectoren is, en veel werknemers een flexcontract hebben. Ook is er een groot tekort aan goede vakkrachten, zoals koks. „De instroom in de mbo-horecaopleidingen neemt sterk af. Straks is de grootste beperkende maatregel niet het coronavirus, maar het personeelstekort.”
Het advies van de overheid om vooral alleen te komen winkelen en de inzet van stewards moeten vanaf volgende week te grote drukte in de winkelstraten gaan voorkomen. Dat zegt voorzitter Eus Peters van de Raad Nederlandse Detailhandel (RND). Er zijn ook afspraken gemaakt met eigenaren van commerciële parkeerplaatsen om spreiding van het winkelbezoek te stimuleren wanneer de versoepelingen van de coronamaatregelen per 28 april gaan gelden.
Voor de ingang van winkels komt een personeelslid voor de deur te staan die controleert wie er binnenkomt. Dat is verplicht voor winkels met meer dan tien medewerkers. „Het belangrijkste is dat klanten alleen komen, want zo creëren we ruimte”, zegt Peters. Winkels kunnen volgens branchevereniging INretail niet op dat advies handhaven, omdat het geen verplichting is.
Kleine winkels mogen vanaf 28 april maximaal twee mensen per verdieping toelaten, voor grote winkels geldt een maximum van één klant per 25 vierkante meter. Stewards moeten toezien op de drukte in de winkelstraten. Ze ondersteunen de boa’s en letten op groepsgroottes en of bezoekers een mondkapje dragen. Volgens de RND is het de bedoeling dat er straks ongeveer 1 steward per 25 winkelingangen actief is.
Bij de Brandenburger Poort in Berlijn is een grote betoging op gang gekomen tegen de coronamaatregelen die het parlement woensdag met een wetswijzing nog verder aanscherpt. Volgens mededelingen van de politie houden de demonstranten zich niet aan coronamaatregelen, zoals afstand bewaren en mondkapjes dragen Er zijn daarom al arrestaties verricht en mogelijk wordt overgegaan tot het uiteenjagen van de betoging.
Op verscheidene plekken in het centrum van Berlijn wordt woensdag betoogd tegen de coronamaatregelen die in de ogen van demonstranten indruisen tegen de grondrechten. Momenteel worstelt het land van 84 miljoen inwoners met circa 5000 zeer ernstig zieke coronapatiënten.
Merkel vreest dat de stijging van het aantal vastgestelde besmettingen uit de hand loopt. Er moet daarom direct door de regering ingegrepen kunnen worden waar dat noodzakelijk wordt geacht. Ze verandert de wet om dat mogelijk te maken buiten de deelstaatsregeringen om. Er komt ook een avondklok in gebieden met erg veel nieuwe besmettingen. De Bondsdag gaat naar verwachting woensdag akkoord en donderdag kijkt dan de Bondsraad, een soort hogerhuis, ernaar.
De Berlijnse politie is op grote schaal uitgerukt met steun van collega’s uit andere delen van het land, vooral om in de buurt van het Rijksdaggebouw ongeregeldheden te voorkomen. Er zijn ook elders in de Duitse hoofdstad betogingen aangemeld, onder meer voor de nabijgelegen ambtswoning van president Frank-Walter Steinmeier.
„Waardeloos en ridicuul”, zo typeert CNV Onderwijs het plan van ministers om leerlingen in het voortgezet onderwijs na de meivakantie weer volledig naar school te laten gaan.
„We zitten met slecht geventileerde lokalen die gewoon nog niet op orde zijn. Zodra er coronabesmettingen zijn, en die zijn er met grote regelmaat, moeten met dit plan hele klassen naar huis gestuurd worden. We werken nu met groepjes kinderen, waardoor alleen de groepjes naar huis gestuurd moeten worden. De kinderen zitten nu in een ritme, de docenten zitten nu in een ritme, laat dat zo”, aldus de woordvoerster. „Ga dat niet vervangen met de onzekerheid dat de scholen zogenaamd weer open gaan, want we zullen dan echt zien dat de scholen vaker dicht zijn dan open”, vervolgt ze.
India heeft woensdag meer dan 2000 nieuwe sterfgevallen als gevolg van de coronapandemie geregistreerd. In het Aziatische land werden ook bijna 300.000 nieuwe besmettingen vastgesteld, de hoogste dagelijkse cijfers sinds de pandemie begon.
Een dag eerder meldde India met 1761 nieuwe sterfgevallen nog het hoogste dagcijfer tot dan toe. Een groot deel van het land zit in een lockdown vanwege de vele besmettingen met het coronavirus. Het officiële dodental steeg met 2023 nieuwe sterfgevallen naar 182.553.
In een toespraak aan het volk dinsdagavond zei premier Narendra Modi dat het land met zo’n 1,3 miljard inwoners opnieuw een groot gevecht aan het leveren is. „De situatie was onder controle tot een paar weken geleden en toen kwam de tweede coronagolf als een storm”, zei Modi.
Weinig verpleeghuizen hebben de laatste tijd versoepelingen doorgevoerd, ondanks de hoge vaccinatiegraad. Dat melden de universiteiten van Nijmegen en Maastricht op basis van onderzoek bij 76 verpleeghuizen, die al bijna een jaar lang worden gevolgd.
In de meeste verzorgingshuizen is minimaal 80 procent van de bewoners ingeënt tegen het coronavirus en ongeveer 60 tot 70 procent van het personeel. De onderzoekers zeggen dat het versoepelen van bezoekersregelingen goed zou zijn voor het welzijn van de bewoners.
Veel verpleeghuisbewoners zeggen nu nog te kampen met eenzaamheid, onder meer omdat er zo weinig bezoek welkom is en er verder weinig sociale interactie is. Sommige verpleeghuizen willen volgens de onderzoekers pas soepelere regels invoeren als alle bewoners volledig zijn ingeënt. Andere verzorgingshuizen hebben nog helemaal geen plan daarvoor gemaakt en een deel vindt dat in de huizen dezelfde regels moeten gelden als in de rest van het land.
Hoogleraar Ouderenzorg in Maastricht Jan Hamers denkt dat de situatie binnen en buiten verpleeghuizen echter niet te vergelijken is en dringt aan op versoepelingen. „De vaccinatiegraad in de maatschappij is veel lager en verpleeghuisbewoners gaan doorgaans niet naar een intensive care”, aldus Hamers. „Ik begrijp hoe moeilijk het is om de eerste stappen te zetten, maar dit is hét moment waarop verpleeghuizen het initiatief kunnen nemen om, in overleg met bewoners, naasten en medewerkers, versoepelingen toe te passen.”
In de Jaarbeurs in Utrecht wordt vanaf woensdag tot bijna middernacht gevaccineerd tegen corona. De GGD Regio Utrecht onderzoekt daarmee hoe groot de bereidheid is om zich op latere tijdstippen te laten inenten. Dat kon tot nu toe van 08.00 uur tot 20.00 uur, maar wordt verlengd tot 23.45 uur.
De eerste indruk is dat die bereidheid groot is. Dinsdag bleek al dat alle tijdslots tot ’s avonds laat voor de hele week waren volgeboekt.
De ruimere openingstijden gelden ook zolang de avondklok nog van kracht is. Omdat vaccinatie een medische ingreep is zijn mensen met een afspraak vrijgesteld van de avondklok. Ze moeten wel een ingevulde eigen verklaring meenemen. Als ze staande worden gehouden na afloop kunnen ze hun vaccinatiebewijs laten zien.
Nederland begint vanaf woensdag met de inentingen met het coronavaccin van Janssen. In de ochtend krijgt een aantal ggz-medewerkers de eerste prik met dit vaccin, in het museum Boerhaave in Leiden. Zorgminister Hugo de Jonge en burgemeester Henri Lenferink zijn daarbij aanwezig.
De Jonge maakte dinsdagavond tijdens de persconferentie bekend dat het vaccineren met Janssen gaat beginnen, na onderzoek van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar een zeldzame combinatie van trombose en een lager aantal bloedplaatjes. Volgens het EMA is dat inderdaad een zeer zeldzame bijwerking van het vaccin, maar wegen de voordelen op tegen de nadelen.
Nederland kreeg vorige week een kleine 80.000 doses van het vaccin binnen. In eerste instantie is het vaccin toebedeeld aan ziekenhuismedewerkers met direct patiëntcontact en patiënten en medewerkers van ggz-instellingen. Aanstaande vrijdag en maandag worden de vaccins van Janssen die reeds zijn geleverd uitgereden naar ziekenhuizen en ggz-instellingen.
In de ziekenhuizen zullen ongeveer 39.000 extra medewerkers onder de 60 jaar met direct patiëntcontact worden gevaccineerd. Binnen de intramurale ggz-instellingen wachten nog ruim 40.000 mensen onder de 65 jaar op een vaccinatie.
Er woedt achter de schermen een felle discussie over de vraag of 60-minners die dat zelf willen, kunnen worden gevaccineerd met AstraZeneca. De Inspectie Gezondheidszorg (IGJ) publiceerde dinsdag op haar website een persbericht. Daarin staat dat artsen een professionele afweging moeten kunnen maken wanneer patiënten om dringende medische redenen vragen het omstreden vaccin toe te dienen, meldt de Volkskrant.
Dat is tegen het advies van de Gezondheidsraad en het besluit van minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) om toediening van AstraZeneca bij 60-minners niet toe te staan. Amper tien minuten na publicatie trok de Inspectie het bericht in, aldus de krant, die het advies heeft ingezien.
Een aantal partijen zou volgens de Inspectie „het bericht nog niet hebben gelezen voor publicatie.” Een van hen eiste directe terugtrekking omdat het advies „te ruim geïnterpreteerd” zou kunnen worden. De Inspectie is een onafhankelijke organisatie die valt onder het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Samengevat worden volgende week de volgende coronamaatregelen versoepeld:
- Op 28 april 04.30 uur vervalt de avondklok.
- Het nieuwe advies voor bezoekers thuis is: ontvang maximaal twee mensen per dag. Ga maximaal één keer per dag op bezoek. Beperk ook het aantal verschillende contacten in een week. Was altijd bij binnenkomst de handen en houd ook binnen 1,5 meter afstand.
- Terrassen kunnen van 12.00 uur tot 18.00 uur open onder voorwaarden. Het maximaal aantal gasten op een terras is vijftig. Er zijn vaste zitplaatsen. Aan een tafel zitten maximaal twee personen op 1,5 meter afstand, tenzij het gaat om personen uit hetzelfde huishouden en kinderen tot en met twaalf jaar. Dan mogen er meer mensen aan een tafel. Bezoekers kunnen binnen betalen, naar het toilet of gebruikmaken van de garderobe. Binnen is een mondkapje verplicht.
- Alle winkels mogen weer klanten ontvangen zonder afspraak. Er gelden wel voorwaarden, zoals een maximaal aantal bezoekers in een winkel. Niet-essentiële winkels, zoals kledingzaken, mogen open van 06.00 tot 20.00 uur. Essentiële winkels, zoals supermarkten, mogen weer open op hun gebruikelijke tijden. Het dragen van een mondkapje in winkels blijft verplicht.
- Op warenmarkten mogen ook weer andere artikelen dan levensmiddelen verkocht worden.
- Studenten aan universiteiten en hogescholen kunnen vanaf maandag ongeveer één dag per week les op locatie volgen. Dit kan alleen onder voorwaarden, zoals 1,5 meter afstand houden.
- Theorie-examens voor een rijbewijs, vaar- of vliegbewijs zijn weer mogelijk.
- Het maximaal aantal mensen bij een uitvaart wordt verhoogd naar honderd.
Het Duitse parlement stemt woensdag over het wetsvoorstel waarmee bondskanselier Angela Merkel en haar regering buiten de deelstaten om zelf lockdowns kunnen opleggen. Zij vindt de aanpak van het coronavirus door de regio’s te onoverzichtelijk en halfslachtig. Merkel krijgt naar verwachting voldoende steun om met de wetswijziging rechtstreeks in heel het land coronamaatregelen te kunnen nemen, inclusief de omstreden avondklok.
Merkel vindt federaal ingrijpen bij de bestrijding van het coronavirus al heel lang noodzakelijk en raakte bij vrijwel elk overleg over de maatregelen in conflict met deelstaatpremiers, ook uit haar eigen partij. Die vonden maatregelen vaak buitensporig en probeerden ze minder streng te maken of voerden ze niet uit. Wanneer de Bondsdag zoals verwacht akkoord gaat, kan de federale regering op zijn minst tot 30 juni overal naar eigen inzicht ingrijpen als ze meent dat ergens te veel besmettingen zijn.
Voorwaarde is wel dat het aantal nieuwe besmettingen dat in een gemeente of regio in een week tijd wordt vastgesteld drie dagen achter elkaar hoger is dan gemiddeld honderd per 100.000 inwoners. Momenteel is dat vrijwel overal in Duitsland het geval. Als de Bondsraad (een soort hogerhuis) donderdag ook akkoord gaat, kan de wetswijziging met ingang van komende week van kracht worden.
De horecabranche beklaagt zich over illegale keten die toptijden beleven, terwijl café’s vanwege de coronacrisis gesloten zijn. „Wie de regels naleeft, is de klos, terwijl illegaliteit wordt beloond”, stellen ondernemers in De Telegraaf.
Dirk Beljaarts, directeur van Koninklijke Horeca Nederland, zegt veel voorbeelden te kennen, zoals in Urk. „Daar is een industriegebied met illegale bars die ook in de coronaperiode open zijn. De gemeente gedoogt ze, mits ze zich laten registreren. Maar de burgemeester geeft, uit angst voor de rellende jeugd, geen prioriteit aan het opdoeken van de niet aangemelde zaken.”
Een woordvoerster van de gemeente Urk ontkent dit. „De gemeente weet dat er, net als op andere plaatsen in Nederland, locaties zijn waar jongeren samenkomen. Samen met politie en jeugdorganisaties hebben we aandacht voor deze honken”, zegt ze tegen De Telegraaf. De gemeente geeft niet aan waarom deze aandacht niet resulteert in de sluiting van illegale bars. Twee jaar geleden werd het lokale gemeentehuis in Urk nog bestormd door jongeren die woedend waren over sluiting van hun zuipketen.
Volgens Beljaarts wordt te vaak weggekeken door gemeenten. „Enquêtes wijzen uit dat ruim de helft van onze leden in Friesland, Overijssel en Drenthe een sinds corona geopende drankkeet kan benoemen. Een derde stelt vast dat de autoriteiten niet ingrijpen.”
Wanneer gemeenten wel willen handhaven, hebben ze het daar vaak moeilijk mee. In het Gelderse Putten kwamen jongeren bijvoorbeeld in opstand toen de gemeente de zuipketen dreigde te sluiten.
Leerlingen in het voortgezet onderwijs zouden na de meivakantie weer volledig naar school moeten kunnen. Dat hebben de ministers Wouter Koolmees (Sociale Zaken), Wopke Hoekstra (Financiën) en Bas van ’t Wout (Economische Zaken) zondag ingebracht in het Catshuisoverleg, zo blijkt uit vrijgegeven vergaderstukken.
Middelbare scholieren krijgen nu nog minstens een dag in de week fysiek onderwijs. Zij zouden volgens de zogenoemde sociaaleconomische trojka weer volledig naar school kunnen als daar de afstandsregel wordt losgelaten. De ministers wijzen erop dat jongeren van 13 tot 17 jaar nergens onderling 1,5 meter afstand hoeven te houden, behalve op school.
Achterstanden die leerlingen nu oplopen, kunnen volgens Koolmees, Hoekstra en Van ’t Wout leiden tot permanente schade. Leerlingen halen niet hun niveau, en dat heeft uiteindelijk nadelige gevolgen voor hun baankansen, productiviteit en inkomen, en daarmee de economie. „Dit leidt tot een structureel bbp-verlies van 1,5 procent.”
De bewindslieden wijzen er verder op dat jongeren het minst kwetsbaar zijn voor het coronavirus, maar het zwaarst worden geraakt door de maatregelen. Veel jongeren zijn mentaal „aan het eind van hun latijn”. Het zou ook daarom niet verantwoord zijn deze groep achter in de rij te zetten als er ruimte is voor versoepelingen.
Het OMT wijst erop dat de prognoses voor de korte termijn nog altijd onzeker zijn. Veel hangt af van de naleving van de overgebleven maatregelen, de snelheid van het vaccineren, maar ook de vraag of de vaccins ook de transmissie van het virus tegengaan, en voldoende raad weten met eventuele mutanten.
Net als demissionair premier Mark Rutte hamert het OMT op het belang van naleving van de basisregels, zoals afstand houden, vaak de handen wassen en thuisblijven bij klachten of na contact met een besmet persoon. Alleen als veel mensen zich daar aan houden, worden op korte termijn verdere versoepelingen mogelijk.
Het OMT zegt evenwel signalen te krijgen dat het daar met name in volle treinen en bussen aan schort. Het wijst daarbij ook op de verantwoordelijkheid van de vervoerbedrijven. „Het zorgdragen voor voldoende beschikbare ruimte tijdens vervoer helpt in belangrijke mate de uitvoering van de basisregels.”
Het Outbreak Management Team (OMT) heeft het kabinet „met klem” geadviseerd te wachten met de dinsdag aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen, totdat vaststaat „dat de piek inderdaad achter ons ligt”. En dat is volgens de deskundigen „op basis van de huidige getallen” nog onduidelijk.
Dat staat in het jongste OMT-advies dat zorgminister Hugo de Jonge naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Ondanks de waarschuwingen heeft het kabinet besloten dat volgende week de avondklok wordt opgeheven, de terrassen open mogen, en er meer ruimte komt voor onder meer winkels en het hoger onderwijs.
Het OMT constateert wel „dat de epidemie zich op een plateau of nabij de piek bevindt”. Dat geldt ook voor het aantal ziekenhuis- en ic-opnames. Van een daling is evenwel nog geen sprake. „Alle indicatoren wijzen nog steeds op een situatie passend bij het risiconiveau ‘zeer ernstig’.”
Vergeleken met een week geleden is het OMT wel iets minder somber over het effect van de versoepelingen. De timing daarvan „lijkt de hoogte en het tijdstip van de piek niet langer te beïnvloeden”, maar drukt waarschijnlijk wel „de snelheid waarmee de huidige golf zal gaan dalen”. Hoe later er versoepeld wordt, hoe sneller de druk op de zorg wordt verlicht.
Advertentie