Het gaat om de overname van het Californische GRAIL door het beursgenoteerde en wereldwijd opererende Illumina. De bedrijven maken allebei testproducten om vroegtijdig kanker te ontdekken. GRAIL heeft geen omzet, maar wel veelbelovende techniek, schrijft de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Illumina wil 8 miljard dollar neerleggen voor GRAIL, dat een speciale testtechniek heeft waarmee in een klap heel veel soorten kanker kunnen worden vastgesteld.

Volgens de ACM kopen grote bedrijven in de farmaceutische industrie en digitale economie vaak kleine, innovatieve bedrijven op. Dat kan voordelen hebben, zoals sneller innovatieve producten op de markt brengen. De ACM ziet ook nadelen, namelijk het wegnemen van toekomstige concurrentie waardoor de prijzen opgedreven kunnen worden en de kwaliteit achteruit kan gaan. Ook kunnen nieuwe ontwikkelingen die de kleinere bedrijven aanjagen door deze overnames vertraging oplopen of zelfs achterwege blijven.

ACM-bestuursvoorzitter Martijn Snoep vindt het opvallend dat Illumina een miljardenbedrag over heeft voor de overname. Volgens Snoep zijn er in deze sectoren al voorbeelden van een negatieve impact op innovatie op de lange termijn door dit soort overnames. „Daarom zijn we blij dat de Europese Commissie bereid is om naar deze overname te kijken”, zegt hij.

Frankrijk had een onderzoeksverzoek ingediend bij de Europese Commissie. Daar heeft Nederland zich bij aangesloten. Ook andere Europese landen ondersteunen het onderzoek. De twee bedrijven hebben nog via een kort geding geprobeerd het onderzoek tegen te houden, maar de rechter heeft daar een streep doorgezet.

Er is niet voor elke overname een onderzoeksplicht. Zo werden de omzetdrempels van zowel de ACM als de Europese Commissie voor deze overname niet gehaald, maar als lidstaten serieuze zorgen hebben kunnen ze toch aan de commissie vragen om onderzoek te doen. Ook in de Verenigde Staten wordt deze overname nog onderzocht.