De bewindsvrouw voerde woensdag in Groningen het woord tijdens een tweedaagse EU-conferentie over de integratie van allochtonen. Het is voor het eerst dat in gemeenschappelijk verband dit onderwerp zo nadrukkelijk ter discussie staat. Verdonk noemde het daarom „een historische gebeurtenis.” Het initiatief berust bij Nederland, dat momenteel het voorzitterschap van de Unie bekleedt.

Tot de gasten behoorden ministers en topambtenaren. Ook prinses Máxima was aanwezig. Zij is als lid van de commissie Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheden (Pavem) nauw betrokken bij de problematiek.

Directeur-generaal Faull van de Europese Commissie wees erop dat integratie zich niet leent voor gedetailleerde regelgeving vanuit Brussel. „Het betreft vooral een zaak van de afzonderlijke lidstaten”, hield hij de vergadering voor. Wel probeert de EU overeenstemming te bereiken over elf basisprincipes voor het beleid op dit terrein. Daarover praten binnenkort de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken.

De beoogde uitgangspunten omvatten onder meer de bepaling dat er te allen tijde respect dient te zijn voor de basiswaarden van de Unie. Vreemdelingen moeten de taal van hun nieuwe land leren. Voorts gelden economische en sociale zelfredzaamheid, met factoren zoals werk, inkomen en onderwijs, als voorname elementen van de inburgeringsprogramma’s.

Onvermijdelijk kregen in Groningen de actuele gebeurtenissen in Nederland veel aandacht. Die vormden tevens aanleiding tot scherpe veiligheidsmaatregelen. Verdonk waarschuwde: „In heel Europa zien we een radicalisering onder jongeren.” Ze vertelde na afloop dat de deelnemers het eens waren over de noodzaak deze ontwikkeling een halt toe te roepen.

Ten aanzien van de tot dusver gevoerde integratiepolitiek merkte Verdonk op: „We moeten ons afvragen of we de afgelopen jaren niet te naïef zijn geweest. We hebben te lang gedacht dat mensen met verschillende achtergronden elkaar wel zullen weten te vinden in de multiculturele samenleving. Dit laatste is niet gebeurd.” Zij gaf verder aan dat buitenlandse collega’s haar vaak vragen waarom er Nederland zo lang zo ruimhartig is omgesprongen met het toelaten van vreemdelingen.

Verdonk onderstreepte dat de overheid niet alleen hard zal optreden tegen terroristen, maar ook tegen personen die moslims bedreigen of aanslagen plegen op scholen en moskeeën. De VVD-politica wil ervoor waken dat de vreedzame meerderheid van de islamitische bevolkingsgroep de dupe wordt en dat we terechtkomen in een spiraal van angst en haat.