„Hier, bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort, voel je het gewicht van de geschiedenis”, zei Rutte. „Het is een plek waar duizenden mensen zijn vastgehouden, doorgestuurd naar concentratie- en vernietigingskampen of ter plekke zijn vermoord.”

„U kwam hier ooit binnen als gevangene 2993 en werd doorgestuurd naar Duitsland”, aldus Rutte over Van Houwelingen. „En nu - meer dan 75 jaar later - kunt u hier aanwezig zijn om de herinnering aan wat u en zoveel anderen is overkomen levend te houden. Om de verhalen door te geven aan de volgende generaties. Dat vind ik heel bijzonder. En uzelf vast ook.”

Het museum is vanwege de coronamaatregelen overigens nog niet door het publiek te bezichtigen. Twee jaar geleden is begonnen met de nieuwbouw. In het nieuwe museum is nu ruimte voor een vaste en een wisseltentoonstelling en reflectie- en bezinningsruimtes.

Het ontwerpteam heeft onder meer „de beklemming, het onrecht en de angst” van het kamp voelbaar willen maken. „De verhalen werden steeds door gidsen doorgegeven. Nu maken de architectuur en de tentoonstellingen duidelijk wat voor een plek Kamp Amersfoort was”, aldus Nationaal Monument Kamp Amersfoort.

De premier benadrukte in zijn speech het belang van het blijven herinneren van de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. „Omdat mijn generatie en alle andere generaties van na de oorlog ons nauwelijks kunnen voorstellen hoe dat écht moet zijn geweest. Leven in oorlogstijd.”

Op 19 april 1945 nam het Rode Kruis Kamp Amersfoort over. In het gevangenenkamp zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog 47.000 mensen opgesloten. Het regime in het kamp was uiterst streng. In totaal zijn 383 mannen tijdens de oorlog in het kamp geëxecuteerd, wat Kamp Amersfoort tot de grootste executieplaats van Nederland maakt.