De gemeente Cuijk wil de Romeinse geschiedenis van Cuijk meer zichtbaar maken. Bij dat streven past het initiatief van Stichting Beeldentuin en Heemtuin Cuijk, het lokale museum en de Werkgroep Archeologie Cuijk (WAC) voor een reconstructie van een van de twee Gallo-Romeinse tempels die in Cuijk hebben gestaan.

Gedurende de bijna vier eeuwen van Romeinse aanwezigheid in zuidelijk Nederland was Cuijk een belangrijk regionaal handelscentrum, aldus de initiatiefnemers Tinie van den Heuvel en Ton van der Zanden. De tempel, met een oppervlakte van 100 vierkante meter, wordt zo veel mogelijk gebouwd volgens het model van het oorspronkelijke bouwwerk.

Vanaf de tweede eeuw na Christus tot het begin van de vierde eeuw was de tempel in gebruik. Deze stond op enkele tientallen meters van de nieuwe plek. Gedeelten van fundamenten van de oude tempel zijn in de jaren zestig van de vorige eeuw teruggevonden bij opgravingen onder leiding van de in Cuijk geboren archeoloog prof. dr. J. E. Bogaers.

Mercurius

Het centrale deel van de tempel is een zogeheten cella van circa vijf bij vijf meter, iets meer dan zes meter hoog en voorzien van een zadeldak. Rondom de cella wordt een zuilengalerij gebouwd met een lessenaardak. De daken worden bedekt met rode pannen in Romeinse stijl. In de cella stond het beeld van de godheid die werd vereerd. Waarschijnlijk was dat Mercurius, de god van de reiziger en van de handel. In 1967 werd in de Cuijkse bodem een klein bronzen beeldje van Mercurius aangetroffen. Op het tempelplein werden offers gebracht.

De herbouw heeft een cultuurhistorisch educatief doel. „In woord en beeld wordt in en rondom de tempel getoond hoe onze verre voorouders hun godsdienst beleefden. Voor jong en oud, voor individuen en groepen zijn er lezingen, presentaties, activiteiten en workshops.”

Ook wordt ingespeeld op „het toenemend aantal wandelaars en fietsers die graag plekken van beleving en bezinning zoeken”, aldus Van den Heuvel. „Mercurius krijgt een centrale plaats in de cella. Natuurlijk gaan we niet aan serieuze verering doen, wel belichten we hoe men vroeger naar de godenwereld keek. Geen koopman kon goede zaken doen zonder Mercurius’ gunst en geen reiziger durfde te reizen zonder Mercurius te hebben aangeroepen. Wie nu aan een wandeling begint of onderweg is, gaat even langs bij Mercurius om daarna het natuurlandschap De Maasheggen in te gaan of met het pontje de Maas over te steken.”

Op het tempelterrein worden bezoekers geïnformeerd over de Romeinse grafcultuur. In Cuijk zijn vele Romeinse graven gevonden, variërend van zeer eenvoudige crematiegraven tot rijke graven met veel bijgiften of begraving in een stenen askist.

Gemeenteraad

De herbouw kost 356.000 euro. De initiatiefnemers vragen de gemeente Cuijk om 265.000 euro voor haar rekening te nemen. De gemeenteraad beslist daarover in juni. Zelf hebben de plannenmakers al ruim 60.000 euro op tafel gelegd. Met financiële publieksacties hopen ze ook het resterende bedrag binnen te halen. Ze gaan ervan uit dat de herbouw eind volgend jaar gerealiseerd kan zijn.