70 rode schoenen op de Dam voor vermoorde Turkse vrouwen
Zeventig rode schoenen stonden zaterdag om 12.00 uur op de Dam in Amsterdam. Daarmee wilde initiatiefnemer Yesim Candan „aandacht vragen voor de zeventig vrouwen die sinds januari dit jaar in Turkije zijn vermoord door huiselijk geweld, vaak voor de ogen van hun kinderen”. De schrijfster en columniste wil met haar demonstratie vanuit Nederland „een stem laten horen om vrouwen in Turkije te ondersteunen”.
Het meeste indruk op haar maakte het verhaal van een 16-jarig meisje, vertelt Candan. „Ze was 16 jaar oud en 5 maanden zwanger, en ze is 16 keer gestoken door haar man in de buik en overleden. Dat is ongelooflijk, het ontroert me opnieuw.” Samen met schrijfster Stella Bergsma organiseerde ze de demonstratie, omdat moord op vrouwen (femicide) een wereldwijd probleem is waarvoor nog altijd te weinig aandacht is.
Directe aanleiding voor de actie is het feit dat Turkije zich heeft teruggetrokken uit het Istanbul-verdrag. Dit verdrag bestrijdt geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. De situatie in Turkije is al jaren zorgelijk. „Een beeld zegt meer dan woorden”, zegt Candan. Daarom hebben ze 35 paar schoenen verzameld en deze rood gespoten. „Voor mij staat het rood symbool voor het bloed.”
Het idee voor de actie komt van de Turkse kunstenaar Vahit Tuna, die 440 paar hakken op de wand van een gebouw in Istanbul bevestigde, gelijk aan het aantal vrouwen dat in 2018 in Turkije door hun partner vermoord werden. „Ik heb hem gecontacteerd om een vergelijkbare actie hier op de Dam te organiseren.” Candan en Bergsma nodigden mensen uit die zich inzetten voor vrouwenrechten. „Nazmiye Oral heeft een gedicht geschreven en dat is voorgelezen door Sinan Can.” In totaal waren er 35 mensen aanwezig, waaronder Olcay Gulsen, die veel doet met huiselijk geweld, Femmes for Freedom en Brenda Stoter Boscolo, die een boek schreef over onderdrukte Jezidi’s.
„Het zou mooi zijn als alle Europese landen deze actie overnemen en zich zo uitspreken”, zegt Candan. Ook hoopt ze dat, „omdat de Turkse overheid de vrouwen niet beschermt, ngo’s, het bedrijfsleven en filantropen dat overnemen en er iets aan gaan doen”. Ook zegt ze dat er zowel in Turkije als in Nederland „misschien een speciaal noodnummer voor vrouwen zou moeten komen, zoiets als de 113 zelfmoordpreventielijn”.