De jongen is eenzaam. De mol houdt van taartjes. De vos is zenuwachtig, maar wil wel graag bij de groep horen. Het wijze paard geeft advies. En samen gaan ze op reis.

Hun reis begon op Instagram. Daar deelde de Engelse kunstenaar Charlie Mackesy zo af en toe een tekening van de jongen en zijn drie vrienden. Die sloegen al snel aan. Neem de tekening waarbij de jongen nieuwsgierig aan het paard vraagt: „Wat is het moedigste dat je ooit hebt gezegd?” „Help”, antwoordt het paard. De tekenaar kreeg uit het hele land mails en berichten binnen van mensen die waren geraakt door zijn post. „Ik hoop dat u het niet erg vindt dat we de tekening hebben opgehangen in onze behandelkamers”, schreef een psycholoog aan hem. „Het helpt mensen te realiseren dat het juist moedig is om zwakte te tonen.”

De rest is geschiedenis. Mackesy kreeg een boekcontract en eind 2019 verscheen ”De jongen, de mol, de vos en het paard” in Engeland, waar het meteen naar de top van de bestsellerlijsten schoot. In maart 2020 kwam het boek uit in Nederland, vertaald door Arthur Japin. Sinds die tijd is het ook in ons land niet meer verdwenen uit de top tien van bestverkochte boeken. Het enorme succes was ook voor uitgever KokBoekencentrum een verrassing, zegt redacteur Aart de Bonte. Inmiddels is het al voor de achttiende keer opnieuw herdrukt. „Ik heb dit nog niet eerder meegemaakt in onze uitgeefgeschiedenis.”

Taartjes

Waarom zijn de avonturen van de jongen en zijn drie dierenvrienden zo populair? Volgens De Bonte komt het omdat er voor iedereen wel een bladzijde bij zit die raakt. „Het verhaal is een moderne fabel. Als je het boek doorbladert, kom je vanzelf iets tegen wat aansluit bij wat je zelf hebt meegemaakt en bij de levensfase waarin je zit.”

Tekenaar Mackesy maakte het boek bewust voor een breed publiek. „Het is voor iedereen, of je nu acht bent of tachtig – ik voel het me allebei wel eens”, schrijft hij in het voorwoord.

Het mooie aan het boek is dat je het niet per se van begin tot eind hoeft te lezen. Ergens halverwege beginnen kan ook. En net als het gesprek iets te sentimenteel dreigt te worden, komt de mol ertussendoor, die met zijn taartjesobsessie voor een glimlach zorgt. „Ik heb een heerlijk taartje voor je meegebracht”, zei de mol. „Voor mij?” „Ja.” „Waar is het?” „Ik heb het opgegeten”, zei de mol. „Maar ik heb voor jou een andere gehaald.” „O ja? Waar is die dan?” „Het ziet ernaar uit dat daar hetzelfde mee is gebeurd.”

De jongen, de mol, de vos en het paard vormen alle vier een deel van onze persoonlijkheid, zegt Mackesy. De jongen is nieuwsgierig en zit vol vragen. Hij is eenzaam als de mol voor het eerst opduikt. De mol is enthousiast, maar ook een beetje hebzuchtig. Samen ontmoeten ze de vos. Die is vooral stil, want het leven heeft hem pijn gedaan. Hij vindt het moeilijk om mensen te vertrouwen, maar wil wel graag bij de groep horen. En dan komt het paard; het grootste dier dat ze ooit zijn tegengekomen. Het paard is wijs en zachtaardig.

De tekenaar –vroeger overtuigd atheïst– werd op latere leeftijd christelijk. Hoewel het boek niet specifiek christelijk is, merk je als lezer wel iets van de christelijke waarden die in het boek naar voren komen. Zo zijn de gesprekken die de jongen en zijn dierenvrienden samen voeren, gebaseerd op conversaties die de tekenaar had met zijn vrienden over moeilijke gebeurtenissen in hun leven. „We hebben allemaal onze eigen problemen”, zei hij in een interview met de Engelse krant Evening Standard. „Ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet worstelde met iets. Het is best moeilijk om mens te zijn. Maar de waarheid is dat iedereen gewoon maar wat probeert. Ik denk dat we vaker aardig mogen zijn tegen onszelf en anderen. Die boodschap wil ik graag overbrengen met mijn tekeningen.”

Hoop

De avonturen van de jongen, de mol, de vos en het paard bieden troost en comfort in deze onzekere en moeilijke tijd, zegt De Bonte van KokBoekencentrum. Hij denkt dat het succes ook deels te maken heeft met het moment van verschijning van het boek, net voor de eerste lockdown in maart vorig jaar. „Mensen hadden opeens meer tijd om na te denken. Om even niet over corona te lezen, maar te dromen over betere tijden die er hopelijk ooit weer aankomen.”

Soms wil je als mens even geen uitleg en duiding, maar een knuffel. Een gevoel dat veel lezers herkennen, zo blijkt uit de reacties die online worden achtergelaten op sites als amazon.com en bol.com. „Ik voel me zo fragiel de laatste tijd en dit boek vult me weer met hoop”, schrijft een lezer. „Het zorgt voor wat kalmheid in deze hectische wereld.” Iemand anders zou het liefst bepaalde bladzijden eruit willen scheuren om ze door het hele huis op te hangen. „Zodat je er steeds aan herinnerd wordt.”

Mackesy zelf blijft bescheiden onder het succes. Hij wordt naar eigen zeggen nog steeds elke ochtend verrast en dankbaar wakker. „Ik had niet verwacht dat mijn simpele tekeningen zo’n snaar zouden raken toen ik ze voor het eerst deelde”, zegt hij. „Het ontroert me dat mensen zich bemoedigd voelen door wat ik maak. Dat privilege zal ik nooit voor lief nemen.”

De jongen, de mol, de vos en het paard zouden net zo veel moeite hebben gehad met het afgelopen jaar als wij, zegt de tekenaar. „Maar hun antwoord is dat ze focussen op hun liefde voor elkaar, en niet op hun angst voor de storm.”

„Als je de macht lijkt te verliezen over grote dingen, focus dan op wat dichtbij is en waar je van houdt”, zei het paard.

De jongen, de mol, de vos en het paard, Charlie Mackesy; uitg. KokBoeken-
centrum; 
128 blz.; € 20,-