De waarheid. Die moest donderdag boven tafel komen, vond de Kamer unaniem. Maar aan het optrommelen van Ollongren en Jorritsma hadden de partijen weinig. Beiden brachten amper helderheid, hoezeer de Kamer ook probeerde de gebeurtenissen van vorige week uiteen te rafelen.

De maandag na de verkiezingen schoof Rutte bij de beide verkenners aan, en toen? Ollongren kwam niet verder dan dat het in het gesprek met de VVD-leider wel over Omtzigt móét zijn gegaan, omdat de notulen dat uitwijzen en de betrouwbaarheid van de notulist wat haar betreft niet ter discussie staat.

Toen ze in haar eigen aantekeningen ging terugbladeren, trof ze daarin de term ”stabiliteit”. Zo moet het gegaan zijn, denkt ze nu: Rutte wilde het CDA er dolgraag bijhebben als coalitiepartner, maar de fricties tussen onder meer partijleider Hoekstra en stemmenkanon Omtzigt riepen wel de vraag op of de partij daar klaar voor was. Daarover moet dan zijn doorgesproken en zo zal ook Omtzigts naam zijn genoemd.

Maar, wilde de Kamer weten, hoe kan het dan dat zij en Jorritsma de Kamer afgelopen maandag nog schriftelijk verzekerden dat „geen van de fractievoorzitters met ons gesproken heeft over de heer Omtzigt?” Hadden ze die brief dan opgesteld zonder de gespreksverslagen en haar aantekeningen in te zien? Klopt, aldus Ollongren, zij en Jorritsma waren toen verkenner-af, kregen van het bureau kabinetsformatie te horen dat ze niet meer bevoegd waren de verslagen in te zien, en legden zich daar toen maar bij neer.

Nóg een keer drong de Kamer aan. Ollongren en Jorritsma hadden ook betoogd dat de Omtzigt-zin slechts afkomstig was uit een „inventariserende voorbereidingsnotitie” voor het tweede gesprek met Rutte en D66-leider Kaag. Dat stond gepland voor vorige week donderdag, maar werd gecanceld omdat Ollongren doorkreeg dat ze positief had getest op corona. Het stuk was opgesteld door een ambtenaar die tot de ongelukkige woordkeus ”functie elders” kwam, zo was het verhaal. In antwoord op de vraag waarom Ollongren de goede man later die donderdag niet belde om opheldering te vragen, kwam ze met een geloofwaardige verklaring. Te druk met de nasleep van de testuitslag.

Jorritsma weersprak donderdag niet dat ze in het eerste gesprek met Rutte heeft gesuggereerd om Omtzigt Kamervoorzitter te maken, al zei ze erbij dat ze dat alleen maar schertsend kan hebben bedoeld. Maar alles bij elkaar kan het haast niet anders of Omtzigts positie moet in dat onderhoud meer dan alleen terloops zijn bediscussieerd.

Eerder lieten de oud-verkenners bij monde van hun opvolgers Van Ark en Koolmees al weten dat voor zover de positie van Kamerlid Omtzigt tijdens de verkenning was besproken, dit berustte op „een inventarisatie vanuit meerdere invalshoeken, waaronder berichten in de media.” Hoe zat dat precies?

In antwoord op die vraag begon Jorritsma donderdag een relaas over kranten die op maandagochtend 22 april bol zouden hebben gestaan van de onrust in het CDA, mede vanwege onduidelijkheid over Omtzigts positie in de partij. Zo bol dat het Kamerlid wel onderwerp van gesprek moest worden, wilde ze maar zeggen.

In werkelijkheid kwam de echte stroom aan berichtgeving daarover later op gang, voerde CDA-leider Hoekstra donderdag terecht aan, namelijk pas een dag na Ruttes gesprek met de verkenners. Gevolg: Jorritsma moest op haar woorden terugkomen. In haar nieuwe uitleg deden de krantenartikelen er opeens niet meer toe. De speculaties over de onrust binnen de partij waren al begonnen op de verkiezingsavond, heette het toen.

Vrijdag haalde ze haar gram door een Twitterbericht van Volkskrantverslaggever Ariejan Korteweg te delen over een eerste, kritische CDA-analyse, die hij –toegegeven– al op de verkiezingsavond had gepubliceerd. „Ik geloof dat Hoekstra zich dat niet meer herinnerde”, schreef ze er honend bij. Het moet een impulsieve daad zijn geweest. Al na drie minuten wistte ze de boodschap weer, zo laat de website Politwoops waarop alle door politici gewiste tweets worden bijgehouden, zien.