Zorgen over geweld Franse jongeren
Heel Frankrijk reageerde geschokt toen begin maart een 14-jarig meisje omkwam na een hardhandige confrontatie met twee klasgenoten. Alisha was door een ‘vriendin’ naar de Seineoever in de Parijse voorstad Argenteuil gelokt, om daar vervolgens belaagd te worden door haar ex-vriendje (15). Die werkte Alisha tegen de grond, schopte en sloeg haar en gooide haar vervolgens, met hulp van de ‘vriendin’, in de Seine. Alisha moet toen nog bij bewustzijn zijn geweest en is vervolgens verdronken.
Het gegeven dat de agressieve daad vooraf was gepland en de daders na afloop ‘gewoon’ iets gingen eten in Parijs, maakte het des te onbegrijpelijker. Op de achtergrond bleek een ordinaire liefdeskwestie te spelen. Alisha had een kortstondige relatie met de 15-jarige jongen gehad, maar die werd vervolgens verliefd op haar beste vriendin. Dat die twee vervolgens aanvankelijk vriendinnen bleven, kon de dader kennelijk niet aanvaarden. Daarop begonnen pesterijen, waaronder het via Snapchat versturen van foto’s van Alisha in ondergoed. De twee vermoedelijke daders worden beschuldigd van moord en riskeren een gevangenisstraf van 20 jaar.
Opmerkelijk is dat de moeder van de 15-jarige dader haar eigen zoon aangaf bij de politie. Ze toonde zich radeloos. „Er is een 14-jarig meisje vermoord, ik kan het niet vatten. En om te weten dat het mijn zoon was die dit heeft gedaan, daar zijn geen woorden voor.”
Het drama opende in Franse media het debat over geweld onder jongeren. De krant Le Figaro somde in een lang artikel de geregistreerde gewelddadigheden op die tijdens één middag en avond in Frankrijk plaatsvonden, op een willekeurige dag. Het vertelt volgens de krant „het huiveringwekkende verhaal van een politiemacht die te kampen heeft met delinquenten die net hun kindertijd achter zich hebben gelaten.” Halverwege de middag zijn er al ergens twintig jongeren slaags in een vechtpartij, al snel gevolgd door een hele reeks dergelijke incidenten.
Het is intussen niet zo dat Frankrijk meer geweld dan ooit kent. Met name in de jaren 70 steeg het geweld exponentieel, maar sinds 2001 is er juist sprake van een neergaande lijn. Ter indicatie: vonden er tussen jaren 70 en de jaren 90 gemiddeld 1600 moorden per jaar plaats, de afgelopen jaren liggen de cijfers tussen de 850 en 970.
Tegelijk laten statistieken zien dat het aantal jeugdige delinquenten van tussen de 11 en 15 jaar al vijf jaar op rij stijgt, terwijl het aantal 15-plussers in deze groep daalt. Dat wijst erop dat steeds jongere tieners crimineel verdrag vertonen.
Voer voor makkelijke analyses is het niet. Het drama in Argenteuil past niet in het bredere beeld van jeugdbendes in de Franse voorsteden: de dader stond eerder te boek als een vrij rustige jongen die veel tijd achter zijn computer doorbracht. Dat maakt het voorval echter des te onthutsender.