Duizenden prikafspraken AstraZeneca geschrapt
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 20 april in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
Het Amerikaanse Centrum voor Ziektebestrijding en -preventie (CDC) heeft de richtlijnen voor reizen versoepeld. Voor volledig gevaccineerde mensen gelden voortaan minder strenge regels. Niet-essentiële reizen worden nog steeds afgeraden.
Volledig gevaccineerde reizigers hoeven zich bij binnenlandse reizen niet langer voor en na een reis te laten testen op het coronavirus en ook niet in quarantaine, mits ze een mondkapje dragen en afstand houden. Bij internationale reizen is dit afhankelijk van de lokale autoriteiten.
De veiligheid van patiënten is het allerbelangrijkst, zegt AstraZeneca na het besluit van Nederland om het coronavaccin van het bedrijf voorlopig niet aan mensen van 60 jaar en jonger te geven. Volgens de Brits-Zweedse farmaceut is het middel effectief gebleken en „wegen de voordelen van ons vaccin bij het beschermen van mensen tegen een dodelijk virus aanzienlijk zwaarder dan de risico’s”.
Zelftests voor corona liggen inmiddels in enkele honderden apotheken. Dat komt naar voren uit een rondgang van het ANP. Naar de coronazelftesten is veel vraag, melden meerdere apotheekketens. Ook online kunnen de zelftests inmiddels worden besteld. Bij sommige verkopers worden bestellingen zelfs op dezelfde dag geleverd.
Nederland stopt per direct met de vaccinatie met AstraZeneca van mensen onder de 60 jaar. Het gaat om een tijdelijke stop die vooralsnog duurt tot en met 7 april.
Het ministerie van Volksgezondheid meldt dat vrijdag na overleg met het RIVM, het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en de Gezondheidsraad.
Directe aanleiding voor de maatregel zijn vijf meldingen in Nederland van ernstige bijwerkingen bij vrouwen tussen de 25 en 65 jaar. Het gaat om „uitgebreide trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes”. Soortgelijke meldingen kwamen ook eerder uit andere EU-landen.
De GGD’en schrappen ongeveer 10.000 afspraken voor vaccinaties met AstraZeneca van mensen die jonger dan 60 jaar zijn. Dat geldt per direct en in elk geval tot en met 7 april. Ook de mensen uit die groep die nu in de rij staan te wachten bij een vaccinatielocatie kunnen niet meer geprikt worden.
De overheid heeft besloten tijdelijk te stoppen met het gebruik van het coronavaccin van AstraZeneca voor mensen onder de 60. Dit besluit is genomen vanwege mogelijke bijwerkingen.
Ziekenhuizen melden geen grote afschaling van zorg in verband met corona, aldus de Nederlandse Zorgautoriteit NZa. „De capaciteit in de Nederlandse ziekenhuizen om reguliere zorg te leveren, is deze week vergelijkbaar met de afgelopen weken.”
Ziekenhuizen zeggen wel dat er deze week iets minder operatiekamers werden gebruikt dan vorige week. Deze week was 78 procent van de Nederlandse operatiekamers in gebruik, vergeleken met wat er zonder corona zou worden benut. Dat is maar iets minder dan vorige week, toen nog 80 procent van de operatiekamers in gebruik was. De weken daarvoor lag dat percentage op 79 procent.
Het is niet de bedoeling dat Nederlanders en Duitsers tijdens Pasen de grens oversteken voor een bezoek aan een buurland. Dat benadrukken demissionair premier Mark Rutte en de minister-president van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen vrijdag in een gezamenlijke verklaring.
Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 7296 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Daardoor is het gemiddelde aantal coronagevallen over de afgelopen week gedaald, voor het eerst in vier weken.
De vorige vrijdagen waren er meer positieve tests. Bovendien zijn het aanmerkelijk minder gevallen dan op woensdag (7649) en donderdag (7858). Meestal piekt het aantal positieve tests juist op vrijdagen en zaterdagen.
Mensen van 73 tot 74 jaar oud krijgen volgende week een uitnodiging voor een prik tegen het coronavirus, maar ze kunnen nu alvast online een afspraak maken. Het gaat om 390.000 mensen die in 1947 en 1948 zijn geboren. Zij krijgen het coronavaccin van Pfizer en BioNTech, melden het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de koepel van gezondheidsdiensten, GGD GHOR Nederland.
Advertentie
Het Verenigd Koninkrijk heeft helemaal geen geld gestoken in het Leidse bedrijf dat coronavaccins maakt voor AstraZeneca, zegt de Europese Commissie. Dat zou het Leidse Halix de commissie hebben verteld.
Of het VK of de EU Halix financieel heeft geholpen om de productie van vaccins op gang te brengen, is belangrijk voor de vraag wie recht heeft op die vaccins. Londen en Brussel touwtrekken al over de vaccins sinds bleek dat de productie tegenvalt en AstraZeneca zeker de EU veel minder levert dan afgesproken.
Het aantal coronapatiënten dat wordt behandeld op de intensive cares is met 17 gestegen naar 705. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Het is voor het eerst sinds 11 januari dat dit aantal boven de 700 uitkomt.
Het totaalaantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is ook licht gestegen. Momenteel behandelen ziekenhuizen 2330 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 3 meer dan op donderdag.
Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1625 coronapatiënten, 14 minder dan een dag eerder.
Mensen die vanaf eind april een coronatest laten doen, kunnen een verzoek krijgen van het RIVM om een jaar mee te werken aan een onderzoek naar de gevolgen van besmetting op de kwaliteit van het leven op langere duur. Een woordvoerder bevestigt een bericht hierover van De Stentor.
Het RIVM wil onderzoek doen onder duizend tot tweeduizend mensen. Er zullen ook niet-besmette mensen om medewerking worden gevraagd in een zogenoemde controlegroep.
Er zal worden gelet op tal van klachten, zoals vermoeidheid en benauwdheid, maar ook het verlies van geur en smaak. Het is van belang om vast te stellen in welke mate en hoe lang die klachten aanhouden en hoeveel mensen er vermoedelijk mee te maken hebben of krijgen.
Veel mensen die ziek zijn geworden door het virus klagen over een moeizaam herstel.
Reisorganisator Corendon annuleert tot 15 mei alle reizen naar Curaçao vanwege het snel toenemende aantal besmettingen met het coronavirus op het eiland. „We staan via de reisleiding in contact met iedereen die daar zit om te overleggen wat de mogelijkheden zijn voor terugkeer”, meldt de reisorganisatie verder.
Corendon, dat met KLM vliegt, laat weten dat er nog enkele reizigers op Curaçao zijn. Als zij weg willen kunnen ze met Corendon contact opnemen en dan gaat de reisorganisatie de terugkeer regelen.
Topman Steven van der Heijden spreekt van een „bijzondere situatie”, die niets te maken heeft met het reisadvies dat al op oranje stond. Op 15 mei loopt het negatieve reisadvies van de Nederlandse overheid af. Volgens Van der Heijden stelt KLM zich daarnaast „uitermate soepel” op. „We kunnen vluchten gratis voor onze klanten omzetten.”
Volgens de organisator hadden nog enkele tientallen reizigers een reis gepland naar het eiland. Dat waren mensen die al lang geleden een reis hadden geboekt en toch besloten hebben om te gaan, aldus de topman.
Reisorganisator TUI stopt nog niet met de vluchten die het naar Curaçao uitvoert. Op het eiland neemt het aantal coronabesmettingen snel toe en de zorg is er zwaar onder druk komen te staan. TUI verwacht dat het aantal reizigers dat naar het eiland toe wil zal afnemen gezien de situatie, maar vindt het nog te vroeg om te zeggen of het stopt met het aanbieden van vluchten.
TUI, dat momenteel twee keer per week op Curaçao vliegt, benadrukt dat de vluchten die het uitvoert alleen noodzakelijke reizen zijn en dat de vluchten niet vol zitten, aldus de woordvoerster. Vakantiereizen biedt de touroperator niet aan. Het is nog onduidelijk of en hoeveel mensen met TUI willen terugvliegen vanaf het eiland, omdat het daar momenteel nog nacht is, zegt de woordvoerster.
De 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen bespreken dinsdag met coronaminister Hugo de Jonge hoe, waar en wanneer er proeven komen met bijeenkomsten die toegankelijk zijn met een coronatoegangstest. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is daarover in gesprek met diverse organisatoren en gemeenten. De burgemeesters willen weten hoe het ministerie zich de spreiding en de aanpak voorstelt en welke gemeenten worden aangewezen voor een proef.
Het Veiligheidsberaad pleit al meer dan een maand voor versoepeling van de strenge lockdownmaatregelen. Nu het aantal gevaccineerde mensen toeneemt en sneltesten voor iedereen beschikbaar zijn zou er met name in de buitenlucht meer mogelijk moeten zijn, vinden veel burgemeesters. Maatregelen onder goede voorwaarden versoepelen heeft de voorkeur boven parken die ongecontroleerd volstromen met drinkende mensen zodra het even mooi weer is. De burgemeesters gaan daar dinsdag opnieuw met De Jonge over praten.
Het Veiligheidsberaad blikt dinsdag ook vooruit op Koningsdag, Dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Eerder is al besloten dat er tot en met 5 mei geen enkele vergunning voor publieksactiviteiten zou worden afgegeven. Maar de overheid is wel betrokken bij officiële vieringen van de drie bijzondere dagen. Het beraad onderzoekt of voorgenomen vieringen volgens de geldende coronaregels gehouden kunnen worden. Het is nog niet zeker of justitieminister Ferd Grapperhaus dinsdag bij het beraad aanwezig is.
Mensen die het afgelopen halfjaar positief zijn getest op corona kunnen vanaf vrijdag bij het maken van een vaccinatieafspraak zeggen dat ze nog maar één afspraak voor een prik willen maken. Dat meldt het RIVM, dat daarmee aansluit op een advies van de Gezondheidsraad. Die stelde eerder dat mensen die het afgelopen halfjaar Covid-19 hebben gehad voorlopig aan één dosis van het vaccin genoeg hebben.
Mensen die al een afspraak hebben staan voor een prik en het afgelopen halfjaar positief zijn getest, wordt gevraagd de afspraak voor de tweede vaccinatie zo snel mogelijk zelf af te zeggen, aldus het RIVM. Beschikbare vaccins kunnen dan voor andere mensen worden ingezet. Als de besmetting met het coronavirus ná de eerste vaccinatie plaatshad, gaat de afspraak voor de tweede vaccinatie wel gewoon door.
Het advies van de Gezondheidsraad geldt voor alle drie de vaccins: van AstraZeneca, Pfizer/BioNTech en Moderna. Mensen die niet besmet zijn geweest met het virus moeten wel twee prikken hebben. Maar mensen die al besmet zijn geweest met het coronavirus kunnen dus met één dosis toe. Uit onderzoek blijkt dat de immuniteit die zij hebben opgebouwd ten minste een half jaar aanhoudt, aldus de Gezondheidsraad eerder.
Het plan om mensen met een ‘vaccinpaspoort’ meer vrijheden te geven dan burgers zonder inentingsbewijs stuit op verzet in het Britse parlement. Meer dan zeventig parlementariërs hebben hier vraagtekens bij, onder wie ook Conservatieven van de partij van premier Boris Johnson.
Het Verenigd Koninkrijk is al een eind op streek met vaccineren en onderzoekt hoe bezoek aan drukke plekken als pubs en stadions weer veilig mogelijk is. Johnson heeft al gezegd dat een vaccincertificaat waarschijnlijk vereist wordt bij internationale reizen. Het land gaat de komende maanden proeven doen met grote sportevenementen en mogelijk een muziekprijsuitreiking voor gasten met een vaccinbewijs.
Volgens de ‘routekaart’ van de Britse regering mogen pubs later deze maand buiten gasten bedienen. In mei volgen dan verdere versoepelingen. Tegen eind juni zouden alle coronabeperkingen moeten zijn opgeheven. Johnson suggereerde onlangs dat sommige pubs klanten om een vaccinatiebewijs zouden kunnen vragen en zijn cultuurminister zei hetzelfde over theaters. Minister Michael Gove heeft de opdracht de ethische vragen die dit oproept te verkennen. Zijn rapport wordt binnenkort verwacht.
Banken zijn nog steeds veel geld kwijt aan het ondersteunen van bedrijven om de coronacrisis door te komen. Ze benadrukken dat het waarschijnlijk ook nog wel even gaat duren voor alle getroffen bedrijven hun omzet weer op peil hebben. „Het doorlopen van het steunpakket van de overheid is dus essentieel”, zegt voorzitter Chris Buijink van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).
Volgens de NVB zijn sinds het begin van de crisis al aan circa 52.000 bedrijven leningen verstrekt vanwege de coronacrisis, goed voor zo’n 44,3 miljard euro. Afgelopen maand ging het hard met de financieringen, want bij de vorige peiling bedroeg het bedrag nog 39,9 miljard euro. In maart zouden zo’n 3000 ondernemingen zijn geholpen.
Daarnaast kregen tot nu toe 129.000 bedrijven een betaalpauze met een totale waarde van 3,1 miljard euro. Hiermee staat de teller sinds het begin van de coronacrisis in maart vorig jaar op in totaal 47,4 miljard euro voor 181.000 ondernemers.
Scholieren in de aan Nederland grenzende Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen moeten zich na de paasvakantie zelf twee keer per week testen op besmetting met het coronavirus. Ongeveer een op de vijf leerlingen weigert dat tot nu toe, reden voor de deelstaatregering in Düsseldorf de zelftests te verplichten. Ook andere deelstaten zijn hiermee bezig.
Hoe de verplichting vorm krijgt en wat de juridische basis is, wordt momenteel besproken, aldus onderwijsminister Yvonne Gebauer van de deelstaat. „Tests zorgen ervoor dat infecties worden ontdekt en infectieketens kunnen worden doorbroken of zelfs voorkomen. Ze zorgen ervoor dat de schoolactiviteiten veiliger zijn.”
De middelbare scholen zijn al voorzien van zelftests. Na Pasen gebeurt dat ook bij de basis- en speciale scholen. Het ministerie stelt dat de zelftests op scholen momenteel grotendeels probleemloos verlopen. Maar voor een effectieve bescherming is het nodig dat „zo veel mogelijk scholieren meedoen”. Daarom is besloten tot de verplichte tests.
Lessen op school - met mondkapje - zijn nu nog maar beperkt toegestaan. „We willen er alles aan doen om de lessen na de paasvakantie te hervatten en zoals aangekondigd zullen we de komende week van gedachten wisselen met de schoolverenigingen”, aldus Gebauer.
De Britse gezondheidsautoriteiten hebben tot nu toe dertig gevallen geïdentificeerd, waarbij bloedproppen ontstonden nadat iemand was ingeënt met het coronavaccin van farmaceut AstraZeneca. Dat zijn er 25 meer dan vorige maand werd gemeld.
In 22 gevallen kreeg een ingeënt persoon te maken met bloedstollingen (trombose). Bij de overige 8 gevallen was sprake van een tekort aan bloedplaatjes. Volgens het bureau zijn er geen gevallen bekend waarbij mensen bloedproppen kregen, nadat ze waren ingeënt met het vaccin van Pfizer/BioNTech.
Het Britse Bureau voor de Regulatie van Medicijnen en Gezondheidsproducten meldde op 18 maart nog dat er 5 gevallen bekend waren in het Verenigd Koninkrijk, terwijl toen bij 11 miljoen Britten een prik was gezet met het vaccin. Inmiddels zouden zo’n 18,1 miljoen prikken met het AstraZeneca-vaccin zijn gezet.
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) ziet nog altijd geen bewijs voor een verband tussen zeldzame bloedproblemen en het coronavaccin van AstraZeneca. Het veiligheidscomité van de Europese toezichthouder heeft woensdag gesproken over meldingen van trombose en een tekort aan bloedplaatjes bij een heel klein deel van de mensen die de prik hebben gekregen. Tot nog toe zien de deskundigen geen oorzakelijk verband, maar ze houden het wel voor mogelijk.
De Britse gezondheidsautoriteiten zeiden donderdag dat ze nog steeds geloven dat de voordelen van het vaccin zwaarder wegen dan het mogelijke risico op bloedproppen.
Sommige landen beperken het gebruik van het AstraZeneca-vaccin echter wel vanwege het mogelijke risico. Zo heeft de Duitse regering uit voorzorg besloten het vaccin alleen nog te geven aan mensen van 60 jaar en ouder.
Het EMA verwacht eind volgende week, tussen 6 en 9 april, met nieuwe conclusies en aanbevelingen te komen. Voor de Nederlandse regering en gezondheidsinstanties zijn de bevindingen van het veiligheidscomité leidend.
In ziekenhuizen door heel het land zijn minder bedden beschikbaar doordat personeel oververmoeid thuis zit. Dat blijkt uit een rondgang van NU.nl langs meerdere zorgregio’s. Het ziekteverzuim is in sommige regio’s tot twee keer zo hoog als normaal en ziekenhuizen kijken dan ook met grote zorgen naar de oplopende besmettingscijfers.
Op de intensivecareafdelingen in ziekenhuizen in Groningen, Drenthe en Friesland zit 14 procent van het personeel ziek thuis. „Normaal gesproken ligt dat tussen de 6 en 8 procent”, zegt Ate van der Zee, voorzitter van het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland. De ziekenhuizen in de noordelijke provincies zijn door het personeelstekort niet in staat om hun aandeel te leveren aan het opschalen van de landelijke capaciteit van de intensive cares (ic). Afgelopen week hadden er in het hele land honderd extra ic-bedden (1450 in totaal) beschikbaar moeten zijn.
Ook in Brabant ligt het ziekteverzuim onder verpleegkundigen grofweg twee keer zo hoog als voor de coronacrisis en dat is voor het grootste deel toe te schrijven aan oververmoeidheid.
Hogescholen en universiteiten weten nog niet hoe zij over ruim drie weken de zelftests voor de honderdduizenden studenten in het hoger onderwijs moeten organiseren. Een dikke week na de persconferentie van het kabinet hierover is nog veel onduidelijk, schrijft Trouw.
Het was hoopvol nieuws: zelftests moeten het op 26 april mogelijk maken om de deuren van het hoger onderwijs weer wat verder te openen, beloofde demissionair minister Hugo de Jonge. Dat kwam voor veel universiteiten en instellingen wat onverwachts. Het blijkt bovendien een flinke operatie, die niet zomaar opgetuigd kan worden.
Een brief die vrijdag door het ministerie van onderwijs naar de universiteiten en hogescholen wordt gestuurd moet meer helderheid verschaffen. Dat is nodig, want het hoger onderwijs kampt met veel vragen over hoe dit te organiseren.
In Spanje hebben donderdag duizenden mensen gereageerd op een valse vaccinatieoproep. Die was naar alle 80-plussers in de stad Sevilla gestuurd. De oproep, die werd verzonden uit naam van de lokale gezondheidsautoriteiten, werd verspreid via WhatsApp. In het bericht stond dat alle mensen van tachtig jaar of ouder zich donderdag, op 1 april, konden laten vaccineren tegen het coronavirus. Ze hoefden hiervoor geen afspraak te maken.
Volgens de Spaanse krant El Pais verzamelde zich een rij van ongeveer 4000 ouderen en hun familieleden bij het vaccinatiecentrum in Sevilla. De lokale gezondheidsautoriteiten hebben extra medewerkers opgeroepen en regelden 2000 extra doses met coronavaccins zodat de ouderen niet met ‘lege handen’ naar huis hoefden te keren.
Wel benadrukten de gezondheidsautoriteiten dat het om een geïsoleerd incident gaat en dat het nog steeds de bedoeling is dat alleen mensen die een uitnodiging hebben ontvangen zich laten vaccineren. Ze hebben aangifte gedaan voor het verspreiden van een valse vaccinatieoproep, waardoor de geplande vaccinatiecampagne werd ontregeld en een gevaarlijk grote menigte vormde.
De Vertegenwoordiging van Nederland op Aruba, Curaçao en Sint Maarten roept vakantiegangers, studenten en stagiaires op om het eiland zo snel mogelijk te verlaten. Het gaat om tussen de 2000 en 3000 mensen. Het zijn Nederlanders die geen noodzakelijke reden hebben om op het eiland te blijven, niet om mensen die op het eiland staan ingeschreven. De oproep is donderdag gedaan en geldt in ieder geval tot 15 april.
Dit is een gevolg van de actuele Covid-situatie. Die is zeer ernstig op het eiland. „De zorgcapaciteit is mogelijk ontoereikend vanwege het hoge aantal coronabesmettingen”, aldus de Vertegenwoordiging. De medische zorg is hierdoor niet gegarandeerd en moet op korte termijn ontlast worden om een nieuwe stroom patiënten aan te kunnen. Er geldt voor de mensen die van het eiland af gaan een testverplichting voor vertrek vanaf Curaçao, bij thuiskomst in Nederland moeten reizigers in thuisquarantaine.
Woensdag luidde minister-president Eugene Rhuggenaath al de noodklok over de situatie in het ziekenhuis. Die zit volgens hem vol door het alsmaar stijgende aantal corona patiënten. Donderdag zijn er 431 nieuwe besmettingen geregistreerd. Daarmee is het totaal aantal actieve besmettingen inmiddels 3466. Er liggen 103 mensen in het ziekenhuis, waarvan 34 op de intensive care. Er zijn drie mensen in de afgelopen 24 uur overleden. In totaal gaat het om 38 gestorven coronapatiënten.
Advertentie