Dat schreef de raad donderdag in het advies ”Tijd voor focus”. De Onderwijsraad komt met dit rapport op verzoek van de Tweede Kamer.

In het rapport geeft het adviesorgaan eerst een uitgebreide analyse over de misstanden. De werkdruk is hoog. Leerkrachten werken structureel over en vinden hun werk vaak emotioneel belastend. Het gevolg is dat het ziekteverzuim hoog is en een deel van de leerkrachten het onderwijs verlaat.

De oorzaak van de toegenomen werkdruk ligt in de extra verantwoordelijkheden die scholen en leerkrachten in de achterliggende decennia kregen. Scholen moeten vaker bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Het aantal onderwijsdoelen is toegenomen en scholen hebben meer pedagogische opdrachten gekregen. Zo moeten leerkrachten bijvoorbeeld ook Engels geven en burgerschapsvaardigheden bijbrengen. Verder moeten scholen extra ondersteuning bieden aan leerlingen met een onderwijsachterstand en leerlingen met beperkingen.

Tot slot moeten scholen zich ook meer en beter verantwoorden. Dat betekent onder meer vaker toetsen, vaker contact met ouders en meer administratieve lasten.

Oplossingen

Voor de oplossing van deze problemen zijn lerarenteams, schooldirecties, schoolbesturen en rijksoverheid samen verantwoordelijk, aldus de Onderwijsraad. Belangrijk is dat het werk voor leerkrachten beter wordt afgebakend, zodat zij meer kunnen focussen op de kern van hun vak: het geven en ontwikkelen van onderwijs.

Volgens de voorzitter van de Onderwijsraad is dit de enige manier om de „vicieuze cirkel van werkdruk en lerarentekort te keren.” Daarom zijn er in en om de klas meer handen en dus menskracht nodig. En dat kost geld. De rijksoverheid moet meer geld uittrekken voor het basisonderwijs, aldus de Onderwijsraad.

De raad wil het principe loslaten dat een leraar alle lessen in een groep verzorgt. Onderwijsassistenten, vakleerkrachten en andere specialisten kunnen daarin een rol spelen.

De tijd die vrijkomt kunnen leraren onder meer besteden aan onderwijsontwikkeling. Leraren moeten voldoende tijd hebben om lessen, lesmateriaal en toetsen te ontwerpen, uit te voeren, te analyseren en te evalueren.

Het advies van de Onderwijsraad komt op een gunstig moment. De fracties in de Tweede Kamer die een coalitie willen gaan vormen, starten in de komende weken de onderhandelingen over een nieuw regeerakkoord.