Op 1 maart was de gemiddelde leegstand in de winkelstraten 7,5 procent, becijferde Locatus. Dat is ondanks de sluitingen tijdens de coronacrisis vergelijkbaar met vorig jaar. Veel winkeliers blijven overeind door de steunmaatregelen van de overheid en maken gebruik van uitgestelde belastingafdrachten, verklaart Gertjan Slob, directeur van Locatus.

Slob signaleert echter dat de reserves van veel ondernemers flink zijn geslonken, waardoor ze kwetsbaar worden om alsnog ‘om te vallen’. „De verwachting is dan ook dat de leegstand in de winkelstraten verder zal oplopen, zeker tot 10 procent in 2022”, stelt hij. „Maar dat is waarschijnlijk nog te optimistisch. Daarom is het zaak dat de overheid qua financiële steun voorlopig een vinger aan de pols houdt. Anders krijgen we echt een kaalslag.”

Volgens Slob moet de overheid scherp zijn op inkrimping van het winkelaanbod. Omdat huizen nu meer geld opleveren dan winkelruimte, dreigt het gevaar dat winkelstraten in ‘gatenkazen’ veranderen, stelt hij, waar je niet langer een duidelijk winkelgebied hebt, maar woningen met hier en daar een winkel.

„Dat is niet aantrekkelijk voor het winkelend publiek. Winkelen heeft ook een belangrijke sociale functie. Daarom moeten er op het gebied van ruimtelijke ordening duidelijke richtlijnen vanuit Den Haag komen om gatenkaasscenario’s te voorkomen.”

De leegloop van de winkelstraten is al langer aan de gang, benadrukt demissionair staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken). „De ontwikkelingen in detailhandel waren al niet rooskleurig en dat is nu versneld door alle coronamaatregelen die genomen zijn.” Ruimtelijke ordening is een taak van de gemeentes, zegt Keijzer. Maar zij gaat wel met hen in gesprek over eventuele oplossingen. Winkelstraten moeten wellicht kleiner worden „om te zorgen dat het aantrekkelijk blijft om er te zijn”.