De redactie heeft dit liveblog gesloten. Lees het liveblog van donderdag hier.

Het aantal meldingen in België van bloedstollingsproblemen of trombose na inenting met het AstraZeneca-vaccin is opgelopen tot elf. Twee ernstige gevallen worden verder onderzocht, meldt het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). Ze zijn doorgegeven aan het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat onderzoek doet naar een mogelijk verband tussen bloedstolsels en het AstraZeneca-vaccin.

Van de elf meldingen worden zes als niet-ernstige en vijf als ernstige bijwerkingen gecategoriseerd, aldus het FAGG op zijn website. Dinsdag was er nog sprake van zes meldingen. Van de gevallen die verder worden bestudeerd, is bij één sprake van verminderde bloedplaatjes. Bij het andere geval gaat het om trombose en een acute daling van het aantal bloedplaatjes die een ziekenhuisopname vereisten.

Tot nu zijn volgens het agentschap 215.862 doses van het Covid-19-vaccin van AstraZeneca toegediend in België. De vaccinatiecampagne met de prikken van de Brits-Zweedse farmaceut is, anders dan in veel andere EU-landen waaronder Nederland, niet tijdelijk stilgelegd uit zorgen om bloedstolsels. Het EMA maakt morgen zijn bevindingen bekend.

In Groot-Brittannië is inmiddels vrijwel de helft van de volwassenen geprikt tegen corona, precies honderd dagen nadat een Britse vrouw het eerste coronavaccin wereldwijd toegediend had gekregen.

Volgens de jongste cijfers hebben 25.273.226 mensen hun eerste dosis van het vaccin van Pfizer/BioNTech of AstraZeneca gehad. Van alle 65-plussers is 95 procent ingeënt.

Bijna 1,8 miljoen mensen ontvingen een tweede prik, en gelden nu als optimaal beschermd, melden Britse media.
„Deze laatste mijlpaal is een ongelooflijke prestatie en vertegenwoordigt 25 miljoen redenen om vertrouwen te hebben in de toekomst terwijl we de samenleving voorzichtig heropenen”, zei premier Boris Johnson. Opnieuw bedankte hij het „briljante” nationale gezondheidssysteem, wetenschappers, strijdkrachten, vrijwilligers en alle anderen die hebben geholpen.

Oostenrijk slikt zijn woede in over de volgens dat land oneerlijke verdeling van coronavaccins over EU-landen. „Er is een oplossing in zicht”, zegt bondskanselier Sebastian Kurz.

Kurz en zijn collega’s uit Tsjechië, Slovenië, Kroatië, Letland en Bulgarije deden vorige week hun beklag over de vaccinverdeling in de Europese Unie. Sommige lidstaten zouden met geheime afspraken veel meer doses in de wacht slepen dan andere. Ze eisten een „correctie”.

Maar die verschillen ontstaan doordat sommige lidstaten bedanken voor hun deel, waarna andere landen daar aanspraak op kunnen maken, wierp de Europese Commissie tegen. Ook Oostenrijk bleek minder te hebben gekocht dan het land was aangeboden. Onder meer Nederland bemachtigde zo juist meer.

De ongelijkheid is inderdaad niet de schuld van de EU, heeft Kurz inmiddels toegegeven. Hij blijft er wel op aandringen die recht te trekken, ook woensdag in een gesprek met de voorzitter van de raad van regeringsleiders van de EU. Kurz en zijn vijf bondgenoten toonden zich volgens ingewijden vooral bezorgd omdat de aanvoer van vaccins van AstraZeneca, waarop zij zwaar hadden ingezet, zo tegenvalt. Daardoor dreigt hun inentingsplan in de knel te komen.

Na afloop van het gesprek met raadsvoorzitter Charles Michel zei Kurz „blij” te zijn „dat we dicht bij een oplossing zijn”. De Europese Commissie opperde dat een vervroegde vaccinlevering die Pfizer heeft aangekondigd de nood van Oostenrijk en zijn medestanders zou kunnen verlichten. Maar de andere EU-landen lijken weinig genegen daaraan mee te werken, zeggen EU-bronnen.

Polen voert opnieuw een landelijke lockdown in vanwege het stijgende aantal besmettingen met het coronavirus. Onder meer scholen, hotels en winkelcentra gaan dicht.

Scholen stappen over op afstandsonderwijs, zegt gezondheidsminister Adam Niedzielski. Daarnaast beveelt de regering onder meer hotels, winkelcentra, bioscopen en theaters vanaf zaterdag de deuren te sluiten.

De Poolse regering probeerde het aantal besmettingen in het land eerder al terug te dringen met aanvullende coronamaatregelen in vier regio’s, maar waarschuwde recentelijk dat er een landelijke lockdown zou volgen als de besmettingscijfers niet zouden verbeteren.

Het land met 38 miljoen inwoners registreerde woensdag ruim 25.000 nieuwe gevallen. Dat is het grootste aantal sinds november van vorig jaar. Niedzielski vreest dat Polen volgende week dagelijks met meer dan 30.000 besmettingen te maken krijgt.

Polen heeft sinds het begin van de coronapandemie ruim 1,9 miljoen besmettingen geregistreerd. Meer dan 48.000 mensen zijn overleden aan Covid-19. Woensdag werden 453 nieuwe sterfgevallen gemeld.

Na drie dagen van dalingen is het aantal nieuwe coronagevallen woensdag weer stevig opgelopen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) telde afgelopen etmaal 5974 positieve tests, 1003 meer dan dinsdag. Vergeleken met een week geleden zijn het er 690 meer.

Ook vergeleken met het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen is het aantal nieuwe besmettingen gestegen. In de afgelopen week registreerde het RIVM gemiddeld 5740 besmettingen per etmaal.

Afgelopen zaterdag turfde het RIVM nog meer dan 6400 nieuwe besmettingen, het hoogste aantal sinds half januari. De drie dagen daarna was er iedere keer sprake van een daling.

Het aantal sterfgevallen door corona steeg het afgelopen etmaal met 47. Dat wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Als een coronapatiënt overlijdt, wordt dit soms pas na een tijdje doorgegeven. Dinsdag werden 32 coronadoden gemeld.

In Amsterdam en Rotterdam werden de afgelopen 24 uur, net als dinsdag, de meeste besmettingen vastgesteld. In Amsterdam waren het er 273 en in Rotterdam 219. In Den Haag kregen 165 inwoners een positieve testuitslag. In Tilburg werden 102 nieuwe coronagevallen vastgesteld en in Utrecht 99.

Sinds het begin van de uitbraak zijn bijna 1,2 miljoen mensen in Nederland positief getest. Van meer dan 16.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert landen om burgers vooralsnog te blijven inenten met het vaccin van AstraZeneca. De voordelen wegen zwaarder dan de risico’s, zegt de WHO. Meerdere Europese landen, waaronder Nederland, hebben het vaccineren tijdelijk gestaakt vanwege zorgen over mogelijke bijwerkingen.

De WHO zegt dat een comité van experts nog bezig is met het bestuderen van de laatste data over de veiligheid. „Als die evaluatie is afgerond, zal de WHO de bevindingen onmiddellijk delen met het publiek”, aldus de organisatie in een verklaring.
Niet alleen de WHO kijkt naar de mogelijke zeldzame bijwerkingen door het vaccin. Het veiligheidscomité van de Europese toezichthouder EMA velt donderdag een oordeel. Experts hebben gekeken naar meldingen over stolselvorming in het bloed bij mensen die zijn gevaccineerd. De belangrijkste vraag is of het vaccin die klachten ook heeft veroorzaakt.

Internationaal zitten niet alle landen op dezelfde lijn. België en het Verenigd Koninkrijk zien geen reden om het vaccineren stil te leggen, terwijl grote EU-landen als Duitsland, Frankrijk en Italië uit voorzorg wel zijn gestopt met het gebruik van het AstraZeneca-vaccin.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is nu 1992. Dat zijn er 45 minder dan dinsdag, toen er 2037 mensen wegens Covid-19 waren opgenomen.

Er liggen nu 568 mensen op een intensive care, 18 minder dan een dag eerder. Op de verpleegafdelingen zijn 1424 patiënten opgenomen, 27 minder dan dinsdag.

De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca levert in het tweede kwartaal opnieuw fors minder coronavaccins aan de Europese Unie dan volgens Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen contractueel is vastgelegd. Het gaat om 70 miljoen doses in plaats van 180 miljoen, zei ze op een persconferentie in Brussel.

Het goede nieuws, aldus Von der Leyen, is dat de andere farmaceuten zich wel aan de afspraken houden. Ze verwacht dat de EU in het tweede kwartaal in totaal 360 miljoen doses krijgt, van Pfizer/BioNTech (200 miljoen), Moderna (35 miljoen), AstraZeneca (70 miljoen), plus het net goedgekeurde vaccin van Janssen (55 miljoen). Van dat laatste is één dosis genoeg.
Voor eind maart krijgt de EU in totaal 100 miljoen doses binnen van Pfizer en Moderna, die op tijd leveren, en van het sukkelende AstraZeneca. De vaccins die in de eerste helft van het jaar binnenkomen zijn genoeg om ruim 250 miljoen mensen volledig in te enten. Maar doordat de tweede prik wel even kan wachten, zouden heel wat meer van de ruim 350 miljoen volwassen inwoners in de EU nog voor de zomer hun eerste prik kunnen krijgen.

De Europese Commissie spoort de lidstaten aan voor 21 september 70 procent van de volwassen EU-burgers volledig te vaccineren. Dat gaat lukken, verzekert Von der Leyen.

De start van de inentingscampagne in de EU is door de tegenvallende leveringen wel moeilijk geweest, gaf de commissievoorzitter toe. AstraZeneca heeft „nog veel ruimte voor verbetering”, zei ze scherp. Maar „nu moeten we ons op de zomer concentreren”.

De daling van het aantal besmettingen onder verpleeghuisbewoners zet door, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Volgens het instituut is het aantal besmettingen in verpleeghuizen inmiddels afgenomen tot onder het landelijke gemiddelde besmettingsniveau per 100.000 inwoners.

Eerder meldde het gezondheidsinstituut al dat de daling onder bewoners van verpleeghuizen wijst op een gunstig effect van vaccinatie tegen het coronavirus. „Acht weken na de eerste toegediende vaccinatie is het effect van vaccinatie in de verpleeghuizen duidelijk zichtbaar. Inmiddels hebben bijna alle verpleeghuisbewoners een eerste vaccinatie gehad, een deel van de bewoners heeft de tweede vaccinatie ook ontvangen”, aldus het RIVM.

Eind maart krijgen alle verpleeghuisbewoners die in de eerste ronde niet aan bod kwamen, bijvoorbeeld door ziekte, alsnog een vaccinatie aangeboden.

Volgens het instituut is er bij thuiswonende ouderen, waarvan de eerste mensen eind januari gevaccineerd zijn, ook geen stijging zichtbaar in besmettingen. „Het is nog te vroeg om te zeggen of dit een effect van de vaccinaties is.”

Het RIVM ziet ook dat de ziekenhuisopnames van 80-plussers verder afnemen, waarschijnlijk als gevolg van het starten van vaccineren in deze groep. „Verlichting van de druk op de ziekenhuizen levert dit helaas niet op, omdat patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen veelal jonger zijn”, aldus het instituut.

Duitsland heeft de controles aan de grens met Tsjechië en de Oostenrijkse regio Tirol met twee weken verlengd. Mensen hebben sinds vorige maand een geldige reden nodig om die grenzen over te steken. De Duitse autoriteiten willen zo de verspreiding van nieuwe coronavarianten tegengaan.

De grens zit dicht voor grote groepen mensen. Duitsers en personen die in Duitsland wonen mogen nog wel doorrijden. Ook vrachtwagenchauffeurs en forenzen met essentiële beroepen kunnen de grens nog oversteken. De controles in het grensgebied hebben herhaaldelijk geleid tot files.

Minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer sprak in de krant Münchner Merkur de hoop uit dat de verscherpte controles aan de grens met Oostenrijk over niet al te lange tijd kunnen worden beëindigd. „Dat kan misschien zelfs nog in maart”, zei de bewindsman.

De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca levert in het tweede kwartaal opnieuw fors minder coronavaccins aan de Europese Unie dan volgens Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen contractueel is vastgelegd. Het gaat om 70 miljoen doses in plaats van 180 miljoen, zei ze op een persconferentie in Brussel.

Het goede nieuws, aldus Von der Leyen, is dat de andere farmaceuten zich wel aan de afspraken houden. Ze verwacht dat de EU in het tweede kwartaal in totaal 360 miljoen doses krijgt, van Pfizer/BioNTech (200 miljoen), Moderna (35 miljoen), AstraZeneca (70 miljoen), plus het net goedgekeurde vaccin van Jansen (55 miljoen).

Demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge gaat in thuisquarantaine omdat hij mogelijk in contact is geweest met iemand met corona. Hij heeft geen klachten, schrijft hij op Twitter.

„Zojuist kreeg ik een melding van CoronaMelder dat ik mogelijk in contact ben geweest met iemand die recent positief is getest”, aldus de minister. „Gelukkig heb ik geen klachten. Ik ga in quarantaine en werk door vanuit huis. Zaterdag zal ik een test doen (of eerder als ik toch klachten krijg).”

Zwartewaterland steekt met kop en schouders uit boven Nederland. Het aantal positief geteste mensen lag de afgelopen twee weken op 1400 per 100.000 inwoners. „Zorgelijk”, zegt burgemeester Eddy Bilder. „Frustrerend ook.” Genemuiden is de grote brandhaard.\

Lees ook

Burgemeester Bilder bezorgd om „torenhoge” coronacijfers Genemuiden

Vollere winkels leiden niet tot moeilijkheden, meldden winkelketens als Hornbach IKEA en HEMA woensdag.

Sinds dinsdag mogen winkels meer dan twee klanten per verdieping ontvangen. Volgens de huidige coronaregels is nu het winkeloppervlak het criterium. Daardoor kunnen er in grote zaken tot vijftig klanten tegelijk inkopen doen. De ketens zouden mede vanwege de grootte van hun filialen graag nog meer mensen willen ontvangen.

Bouwmarkt Hornbach ziet dat de behoefte om naar de bouwmarkt te komen „onverminderd hoog” is. De keten zou dan ook meer klanten willen toelaten. „Bij ons hebben klanten nu een tennisveld aan ruimte.”

Mensen komen langs voor essentiële zaken zoals reparaties, ziet Hornbach. De winkel merkt dat klanten graag de mogelijkheid hebben om spullen te vergelijken en advies te vragen in de winkel. Daar hanteert de bouwmarkt een tijdslot van 45 minuten voor.

De Britse minister van Volksgezondheid heeft in een opiniestuk benadrukt dat zijn landgenoten zich geen zorgen hoeven te maken over het AstraZeneca-vaccin. Meerdere Europese landen hebben het gebruik van dat middel opgeschort vanwege meldingen over bloedstollingen bij gevaccineerde mensen. Het Verenigd Koninkrijk behoort tot de landen die wel doorgaan met inenten.

Minister Matt Hancock schrijft dat het vaccin van het Brits-Zweedse bedrijf in zijn land meer dan 11 miljoen keer is gebruikt. Het aantal gevallen van bloedstolsels onder gevaccineerde mensen ligt volgens hem niet hoger dan onder de bevolking in het algemeen. „Ik wil lezers van The Sun geruststellen. Er is geen bewijs dat vaccins deze bloedstollingen hebben veroorzaakt”, beklemtoont de politicus in die krant.

Dat laatste is volgens Hancock ook de zienswijze van de Britse toezichthouder MHRA, het Europees Geneesmiddelenbureau, de Wereldgezondheidsorganisatie en „talloze dokters en klinische experts”. Hij belooft in de krant dat de veiligheid bij het vaccineren steeds voorop heeft gestaan.

Het Verenigd Koninkrijk heeft in Europa het hoogste dodental door het coronavirus gemeld, maar is nu ook koploper op vaccinatiegebied. Hancock noemt de inentingscampagne een nationaal succesverhaal. Hij verwacht dat alle volwassen Britten tegen eind juli een dosis van een coronavaccin hebben gehad.

Het coronavaccin dat door het Nederlandse bedrijf Janssen is ontwikkeld, moet als eerste worden toegediend aan ouderen boven de 60 jaar en aan mensen met specifieke medische aandoeningen, zo adviseert de Gezondheidsraad. Het gaat daarbij om mensen met het syndroom van Down, ernstig overgewicht en neurologische aandoeningen die tot ademhalingsproblemen kunnen leiden.

„Met deze aanpak wordt de meeste ernstige ziekte en sterfte door Covid-19 voorkomen”, schrijft de raad aan demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. Die maakte eerder bekend de eerste levering in april te verwachten.

De Europese Commissie keurde het vaccin van Janssen, een dochterbedrijf van het Amerikaanse Johnson & Johnson, vorige week goed. Het is werkzaam bij volwassenen uit alle leeftijdsgroepen, zo heeft klinisch onderzoek uitgewezen. Uit de grootschalige studies bleek dat het met één prik 66 procent tegen ziekte beschermt en 85 procent tegen ernstiger vormen van Covid-19. „Ook is het voldoende veilig: er zijn alleen bijwerkingen gebleken die binnen twee dagen zijn verdwenen”, aldus de Gezondheidsraad. Die adviseert het vaccin in te zetten in de huidige vaccinatiestrategie.

Als alle ouderen en mensen uit hoogrisicogroepen zijn gevaccineerd, kan het vaccin ook aan andere groepen worden toegediend. De raad komt later nog met nader advies daarover.

Patiënten van wie het afweersysteem niet goed werkt en mensen met een neurologische aandoening waardoor ze ademhalingsproblemen hebben, krijgen vanaf deze week een uitnodiging voor een coronavaccinatie. Het gaat om ongeveer honderdduizend mensen, maakte gezondheidsinstituut RIVM bekend.

Het betreft onder meer patiënten met bepaalde bloedkankers, patiënten met ernstig nierfalen, mensen die een stamceltransplantatie hebben ondergaan en patiënten met een ernstige aangeboren afweerstoornis. Zij hebben een extra groot risico om ernstig ziek te worden of te overlijden door Covid-19.

De patiënten worden gevaccineerd met het vaccin van Moderna. Ze ontvangen de uitnodiging via het ziekenhuis waar zij onder behandeling staan.
De Gezondheidsraad heeft geadviseerd om mensen van wie het afweersysteem niet goed werkt voorrang te geven bij vaccinatie.

Het gaat nog jaren duren voordat de luchtvaart is hersteld, waarschijnlijk tot 2024 of 2025. Dat verwacht het economisch bureau van ING. De luchtvaart is een van de sectoren die het zwaarst is getroffen door de coronacrisis. De bank voorziet een begin van herstel in de tweede helft van dit jaar en daarbij zullen vakantiereizen het snelst terugkeren.

Naar verwachting keren de zakenreizen langzamer terug. Volgens de economen komt het passagiersvolume wereldwijd dit jaar naar verwachting uit op 40 tot 50 procent van het niveau van voor de coronapandemie. Daarbij speelt mee dat het binnenlands verkeer in grote landen als Rusland en China sneller herstelt. Dat is met name het geval in China omdat een tweede golf van het virus daar tot nu toe is uitgebleven.

Het aantal nieuwe coronagevallen dat in de laatste 24 uur is vastgesteld in Duitsland stijgt sterk. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse tegenhanger van het RIVM, meldde woensdagochtend 13.435 nieuwe besmettingen, meer dan het dubbele van het aantal dat maandag werd gemeld.

Dinsdag waarschuwde het RKI al dat er in Duitsland opnieuw een exponentiële groei van het aantal coronabesmettingen is opgetreden. Het aantal steeg in de vorige week met zo’n 20 procent ten opzichte van de week daarvoor. RKI-epidemioloog Dirk Brockmann spreekt van een derde golf. De recent ingezette versoepelingen versnellen die, aldus Brockmann.

Met de nieuwe cijfers van woensdag is het coronavirus in Duitsland in totaal bij 2.594.764 mensen vastgesteld. In de afgelopen 24 uur overleden in de Bondsrepubliek zeker 249 mensen aan de gevolgen van Covid-19. Het totale officiële aantal coronadoden in Duitsland komt daarmee op 73.905.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.