Parlementsvoorzitter David Sassoli, Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de Portugese premier Antonio Costa ondertekenden een gezamenlijke verklaring waarmee de conferentie werd geopend. Ze hopen dat het initiatief de EU dichter bij de burgers brengt en leidt tot meer democratie en effectiviteit. In de verklaring wordt een groot aantal mogelijke thema’s genoemd, zoals volksgezondheid, klimaatverandering, sociale rechtvaardigheid en versterking van het democratische proces in de EU.

„Dit is een nieuw begin voor de Europese Unie en alle Europeanen”, zei Sassoli. „Deze conferentie schept de unieke mogelijkheid voor burgers om de toekomst van Europa vorm te geven. We roepen iedereen op om mee te helpen met opbouwen.” De discussies worden zowel digitaal als, waar mogelijk, op ‘ouderwetse’ fysieke bijeenkomsten gehouden.

Het idee werd in 2019 al door de Franse president Emmanuel Macron gelanceerd, maar door geruzie over het voorzitterschap en bestuur van de conferentie en de coronacrisis is het er nu pas van gekomen. De bijeenkomsten beginnen naar verwachting op Europadag op 9 mei. De conclusies worden in het voorjaar van 2022 verwacht.

Volgens een speciale enquête van Eurobarometer onder 27.000 inwoners van de EU-landen, denkt driekwart van de ondervraagden dat de conferentie een positieve invloed zal hebben op de democratie in de EU. De coronacrisis heeft zes op de tien aangezet om na te denken over de toekomst van de Europese Unie. Een kwart zei voorstander te zijn van gemeenschappelijk gezondheidsbeleid.