‘Samenleving heeft blinde vlek voor wie net niet mee kan komen’
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland gaat vrijdag naar Den Haag om met een speciaal manifest extra aandacht van de politiek te vragen voor de 1,1 miljoen mensen in ons land met een licht verstandelijke beperking. Deze mensen, aan wie je niets ziet en die op zich best veel nuttige werkzaamheden kunnen verrichten, dreigen volgens de organisatie steeds minder mee te kunnen komen in onze almaar veeleisender samenleving.
De maatschappij heeft ook een ‘blinde vlek’ voor juist deze groep, zegt de vereniging. Het gaat om mensen die ook (gedeeltelijk) zelfstandig kunnen wonen en een opleiding kunnen volgen, maar wel een helpend handje kunnen gebruiken of gewoon meer begrip en een persoonlijke benadering. Ze hebben er nu, met hun IQ tussen de 50 en 85, steeds vaker een dobber aan om om passende scholing te vinden, werk, huisvesting en een zinvol bestaan met sociale contacten. Formulieren en media- en computergebruik zijn ook erg lastig voor deze mensen.
Ze lopen steeds vaker vast, zegt Gehandicaptenzorg, zeker als ze door veranderingen uit hun evenwicht raken. „Juist deze groep veelal laaggeletterden loopt een verhoogde kans om in aanraking te komen met armoede, schuldenproblematiek, ontsporing, loverboys, eenzaamheid en werkloosheid. Als de politiek onvoldoende aandacht heeft voor hun ontwikkeling, zullen de uitwassen eerder toe- dan afnemen”, vreest de vereniging.
Maar de hele samenleving zou zich de situatie van deze, zeer diverse, groep moeten realiseren, daar heeft ze uiteindelijk als geheel baat bij. Volgens voorzitter Boris van der Ham gingen deze mensen in vroeger tijden gemakkelijker in de samenleving op en kregen ze er toch hun plekje, maar moeten ze nu steeds vaker dingen doen die „niet in hun systeem zitten”, bijvoorbeeld met computersystemen. Als werkgevers hen echter persoonlijk benaderen, is er vaak al een hoop gewonnen. „Dat vergt een kleine investering, maar dat weegt niet op tegen de latere kosten als het niet wordt gedaan.”
De vereniging wil onder meer dat het VN-verdrag Handicap ter bevordering, bescherming en waarborging van de rechten van mensen met een beperking (uit 2016) snel en volledig door iedere gemeente in het beleid wordt opgenomen. Ook ziet ze graag dat de harde leeftijdsgrens van achttien jaar voor jeugdhulp wordt afgeschaft, net als in Noorwegen, zodat de doelgroep daarna niet zo gauw uit het oog wordt verloren. Van der Ham noemt de huidige grens ‘absurd’, juist omdat er op deze leeftijd voor veel mensen zoveel verandert.
Verder zou iedereen binnen tien jaar onderwijs in de eigen buurt moeten kunnen volgen. En mensen met een beperking en zonder diploma zouden een individueel scholingsbudget moeten kunnen krijgen. Ook heeft deze groep behoefte aan meer mogelijkheden in het praktijkonderwijs, zegt de vereniging.
