Kerk & religie

„Systeem van misbruik” in sommige Franse RKK-instellingen

Niet 3000 maar mogelijk 10.000 kinderen en kwetsbare volwassenen zijn sinds de jaren vijftig slachtoffer geworden van misbruik door Franse rooms-katholieke geestelijken. Waar komt die verdrievoudiging van het misbruikcijfer in de Franse Rooms-Katholieke Kerk (RKK) vandaan?

Hans-Willem Westerbeke
4 March 2021 10:20
De ex-priester Bernard Preynat is vorig jaar veroordeeld voor het misbruik van tientallen minderjarigen in de jaren 80 en 90. beeld AFP, Philippe Desmazes
De ex-priester Bernard Preynat is vorig jaar veroordeeld voor het misbruik van tientallen minderjarigen in de jaren 80 en 90. beeld AFP, Philippe Desmazes

Bij de aanvang van het onderzoek ging de commissie die onderzoek doet naar het misbruik nog uit van 3000 misbruikslachtoffers. Maar dat aantal blijkt fors onderschat, zegt voorzitter Jean-Marc Sauve.

Slachtoffers in Frankrijk hebben lang geklaagd over het uitblijven van rechtsvervolging van geestelijken – dat begint volgens hen pas de laatste jaren te verbeteren. Pas door de zaak Bernard Preynat die begon in 2016 is het tij in Frankrijk gaan keren. De ex-priester Bernard Preynat is uiteindelijk vorig jaar veroordeeld voor het misbruik van tientallen minderjarigen in de jaren 80 en 90.

Dit schandaal zette de landelijke kerk op zijn kop en doorbrak eindelijk de zwijgcultuur. Misbruik door geestelijken viel toen niet langer te ontkennen. Het leidde ook tot het aftreden van kardinaal Philippe Barbarin. Als reactie op het schandaal stelde de Franse Bisschoppenconferentie in 2018 een onafhankelijke onderzoekscommissie.

In een interview afgelopen maand geeft Sauve aan dat het aantal meldingen bij de commissie hem heeft verrast. De commissie hoorde al 6500 getuigenissen, sinds de opening van een speciale hotline in juni 2019. Dat leidde tot de fors hogere inschatting van het aantal slachtoffers.

Maar ook het aantal van 10.000 kan weleens te laag zijn ingeschat, in het land waar 60 procent van de inwoners rooms-katholiek is. Sauve zei dinsdag: „De vraag is nu ook: Hoeveel mensen hebben op onze oproep gereageerd? Is dat 20 procent? Of 10, of 5?” Volgens de voorzitter was er „een waar systeem van misbruik in een aantal katholieke instellingen of religieuze gemeenschappen.”

Het onderzoek in Frankrijk komt laat, in vergelijking met andere westerse landen. Al ruim twee decennia wordt de Rooms-Katholieke Kerk geplaagd door misbruikschandalen uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Het begon in de Canada en de VS. Naar aanleiding van diverse schandalen verschenen tien tot twintig jaar geleden rapporten, waarbij duizenden gevallen aan het licht kwamen. Daarna volgden andere onderzoeken, onder meer in Europese landen. In Nederland rapporteerde de commissie-Deetman in 2011 dat bijna 2000 kinderen in de periode tussen 1945 en 2010 seksueel zijn misbruikt door rooms-katholieke geestelijken.

In antwoord op de onthullingen publiceerde het Vaticaan in 2019 nieuwe richtlijnen voor bisschoppen. Die droegen hen onder meer op beschuldigingen niet af te wijzen, zelfs als ze vaag of aanvankelijk twijfelachtig lijken. Toch blijkt openheid over misbruikslachtoffers én daders in de Rooms-Katholieke Kerk nog steeds een probleem. Zo blokkeerde kardinaal Woelki eind vorig jaar de publicatie van een rapport naar seksueel misbruik in het bisdom Keulen en kondigde een nieuw rapport aan.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer