„Het is ten zeerste teleurstellend dat de EVP probeert onze democratisch gekozen Europarlementariërs het zwijgen op te leggen en buitenspel te zetten”, schrijft Orbán aan fractievoorzitter Manfred Weber. De nieuwe regels zijn een „vijandige” daad, „antidemocratisch, oneerlijk en onaanvaardbaar. Daarom heeft Fidesz besloten de EVP-fractie onmiddellijk te verlaten.”

De christendemocratische fractie besloot woensdag dat voortaan ook de hele delegatie van een partij, zoals de Hongaarse Fidesz, geschorst kan worden. De twaalf Europarlementariërs van de Hongaarse regeringspartij zouden door zo’n schorsing minder spreektijd kunnen krijgen en andere taken en rollen kunnen verliezen. Voorheen kon alleen een individueel fractielid worden geschorst. Dat overkwam in december nog een Fidesz-kopstuk dat Weber Gestapo-methoden aanwreef.

De christendemocraten, die de grootste fractie vormen in het Europees Parlement, zitten al langer in hun maag met Fidesz. Sinds Orbán een autoritaire koers insloeg en vooral in West-Europa uitgroeide tot het zwarte schaap van de EU, groeit het ongemak. De CDA-leden in de fractie dringen al geruime tijd aan op het aanpakken van hun Fidesz-collega’s. Maar onder anderen hun Duitse collega’s waren daarvoor lang huiverig.

Het vertrek van Fidesz was „onvermijdelijk”, zegt Esther de Lange, die de CDA’ers in het Europees Parlement aanvoert. Orbán zag volgens haar de bui hangen en trekt zijn Europarlementariërs nu terug om „richting zijn eigen achterban de illusie van een eigen beslissing” te wekken. De Hongaarse premier is volgens De Lange, tweede in rang in de EVP-fractie, „helaas mijlenver afgedreven van de kernwaarden” van de EVP. „Mentaal hadden we al afscheid van hem genomen.”

Orbán dreigde woensdagochtend al zijn partijgenoten uit de EVP terug te trekken als de nieuwe regels werden aangenomen. Dat weerhield de EVP’ers niet. Van de 180 uitgebrachte stemmen waren er 148 voor.

Het is onduidelijk bij wie de ontheemde Fidesz-leden zich nu aansluiten. Orbán haalde onlangs de banden aan met een Italiaanse partij die in het Europees Parlement behoort tot de Europese Conservatieven en Hervormers, met vooral rechtse nationalisten en populisten. Ook de SGP en FVD maken ervan deel uit.