Vijf vragen over beraadtermijn abortus
Nee, schreef zorgminister De Jonge vrijdag aan de Tweede Kamer, dit kabinet neemt de abortuswet niet meer op de schop. PvdA, GroenLinks en D66 pleitten donderdag voor actie: zij willen af van de verplichte beraadtermijn. Vijf vragen.
Wat is de verplichte beraadtermijn?
De huidige abortuswet is tot stand gebracht door het CDA/VVD-kabinet Van Agt I (1977-1981). Beide partijen stonden in het abortusdebat tegenover elkaar en moesten dus een compromis zien te vinden. Het CDA ging ermee akkoord dat de wet niet gedetailleerd omschreef wanneer abortus wel of niet was toegestaan, maar kreeg wel gedaan dat de ingreep pas vijf dagen nadat een vrouw haar voornemen daartoe heeft kenbaar gemaakt bij de arts mag worden uitgevoerd. Voor overtijdbehandelingen geldt een flexibele beraadtermijn.
Wordt de beraadtermijn in de praktijk ook nageleefd?
Het is zeker niet zo dat hij massaal wordt genegeerd. Bij vrouwen die zonder tussenkomst van een doorverwijzer rechtstreeks naar een abortuskliniek gaan, wordt deze termijn in ruim 80 procent van de gevallen in acht genomen, zo blijkt uit onderzoek. Bij vrouwen die worden doorverwezen naar een kliniek of een ziekenhuis gaat het om ruim 90 procent. Overigens is daarmee nog niet alles gezegd. De wet zegt ook dat vrouwen in de vijf dagen informatie moeten krijgen over alternatieve mogelijkheden, maar die verstrekt niet elke arts.
Waar komt de discussie om de termijn te schrappen vandaan?
De VVD voelde er bij de behandeling van de abortuswet al weinig voor, en ook de linkse partijen waren destijds tegen. Sindsdien is de discussie nooit weggeweest. Dat PvdA, GroenLinks en D66 de discussie opnieuw aanblazen, heeft vooral te maken met het evaluatierapport over de abortuswet dat vorig jaar verscheen. Daarin stond dat vrouwen de beraadtermijn als „belastend” kunnen ervaren. Maatschappelijke organisaties, zoals kenniscentrum Rutgers en het Humanistisch Verbond, kiezen voor een meer ideologische invalshoek. Zij vinden dat de overheid bij abortus de autonomie van de vrouw voorop moet stellen. Het stoort ze dat regels rond het uitvoeren van medische ingrepen in Nederland vooral worden vastgelegd in professionele standaarden van de medische beroepsgroepen, terwijl abortus (en euthanasie) mede vanuit het strafrecht worden bepaald.
Kunnen partijen afdwingen dat de beraadtermijn al op korte termijn wordt geschrapt?
Nee. PvdA en GroenLinks doen hun oproep per motie, maar De Jonge heeft al gezegd die niet te zullen uitvoeren als daar donderdagavond een meerderheid voor is. D66 kiest voor een initiatiefwet, maar daar wordt tijdens de kabinetsformatie ongetwijfeld over doorgesproken. Sowieso neemt het wijzigen van een wet al snel meerdere jaren in beslag.
Staan in dit debat christenen en niet-christenen tegenover elkaar?
Nee, de NPV is voor het behoud van de beraadtermijn, maar ook abortusarts Willem Beekhuizen. Wetsvoorstellen die de precaire balans van waarden in de abortuswet verstoren, zijn ongewenst, schreef hij onlangs in de NRC.
