Een dringende oproep om onderlinge verschillen en twisten met onmiddellijke ingang te beëindigen. En een oproep zich in gezamenlijkheid te wijden aan de grote opdracht het Evangelie te verkondigen. Zo valt de toespraak die Greear begin deze week hield het best te typeren. Zijn grote zorg is dat verschil van opvatting over politieke of maatschappelijke thema’s de conventie gaat splijten.

„Wij zijn geen politieke actiegroep”, zo zei de president van de Southern Baptist Convention (SBC). „We houden van ons land, maar God heeft ons niet geroepen om Amerika te redden. Hij heeft ons geroepen de kerk te bouwen en het Evangelie te verbreiden. Dat is onze eerste, grote opdracht.”

Als gevolg van de coronapandemie kon een jaar lang geen vergadering worden gehouden van het uitvoerend comité. De ruim tachtig leden vormen het dagelijks bestuur van de conventie waarbij 47.000 gemeenten met in totaal 14,5 miljoen leden zijn aangesloten. Het uitvoerend comité vergaderde begin deze week twee dagen in Nashville (Tennessee).

Tegenstellingen

Grote zorg van de bestuurders is de polarisatie binnen hun kerkgemeenschap. Deels heeft die te maken met de scherpe politieke tegenstellingen in de VS. Ter tafel lag een rapport waarin felle kritiek werd geuit op Russell Moore, de voorzitter van de ethische commissie van de Zuidelijke Baptisten. In de achterliggende twee jaar liet Moore steeds hardere kritiek horen op het optreden van president Trump. Met name diens beleid ten aanzien van vreemdelingen en zijn omgang met de rechtsstaat leidde bij Moore tot het kraken van kritische noten. Door deze koers van Moore en de ethische commissie zouden kerken en kerkleden minder donaties aan de conventie hebben gedaan. Een groep conservatieve baptisten dringt daarom aan op het vertrek van Moore. Het uitvoerend comité aanvaardde dinsdag het rapport van de commissie, maar verbond daar verder geen consequenties aan.

SBC-president Greear kreeg in de achterliggende maanden kritiek, omdat hij zich vorige jaar positief had uitgelaten over Black Lives Matter. Deze beweging hield vorig jaar tal van demonstraties tegen de achterstelling van de zwarte bevolking in de VS. Daarbij is bekend dat vooral linkse, progressieve Amerikanen een dominante invloed hebben binnen deze beweging. Vandaar dat conservatieve baptisten het Greear kwalijk nemen waardering te hebben getoond voor Black Lives Matter.

Rectoren

De rassentegenstellingen vormen de laatste maanden een belangrijk thema binnen de Zuidelijke Baptisten. Een zestal rectoren van seminaries van het kerkverband heeft zich eind vorig jaar in een gezamenlijke verklaring gekeerd tegen de zogeheten Critical Race Theory. Dat is een theoretisch model, bedoeld om allerlei vormen van verborgen racisme aan het licht te brengen. Daarbij, zo zeggen de zes rectoren, schuwen de verdedigers van deze theorie niet de inhoud van de Bijbel kritisch tegen het licht te houden. De verklaring van het zestal heeft geleid tot een fel debat. Enkele zwarte lidkerken hebben na dit debat hun lidmaatschap van de SBC opgezegd.

Greear waarschuwde in zijn toespraak eerder deze week voor al te stellige standpunten in het racismedebat. Hij stelde de vraag of de leden meer aandacht wilden geven aan hun zuidelijke oorsprong, waar racisme nog meer speelt dan in het noorden, of aan hun gezamenlijke baptistische overtuiging. „Onze interne cultuur is soms geen weerspiegeling van hetgeen de Bijbelse theologie leert. Het gaat vaak vooral meer om het handhaven van de zuidelijke of conservatieve cultuur dan om het evangelie. Die heersende cultuur in onze kerken maakt het leven voor kleurlingen vaak moeilijk en geeft ruimte aan racisten. We moeten treuren dat racisten zich soms meer bij ons thuis voelen dan Afro-Amerikanen.”

Greaar herinnerde eraan dat het Evangelie alle verschillen tussen mensen overstijgt. „We willen kerk zijn voor iedereen. En dat schuurt weleens.”

De SBC-president verwierp het verwijt dat hij links zou zijn en de conventie een meer liberale koers wil laten varen. De kritiek van conservatieve leden is dat de leiding van de conventie steeds meer de focust op sociale taken van de kerk waardoor de verkondiging van de „volledige Bijbelse boodschap” onder druk komt te staan. Daarbij wees Greaar erop dat hij bij tal van punten vasthoudt aan oude, „noem het conservatieve” waarden. Als voorbeeld noemde hij de afwijzing van het homohuwelijk.

Homohuwelijken

Het uitvoerend comité besloot deze week de banden met vier gemeenten door te snijden. In twee gevallen ging het om een kerk waarvan een voorganger of medewerker gehandhaafd bleef ondanks het feit dat ze zich schuldig hadden gemaakt aan seksueel misbruik. Twee andere gemeenten werden uit het ledenbestand verwijderd omdat er homohuwelijken werden ingezegend. Jim Conrad, de voorganger van een van deze twee gemeenten, zei in een reactie het besluit te hebben verwacht. „Ik ben al dertig jaar lid van de conventie, maar die schuift steeds meer op naar rechts conservatisme.” Wel gaf Conrad toe dertig procent van de eigen leden te zijn kwijtgeraakt, omdat zijn gemeente een homohuwelijk goedkeurt.

Albert Mohler, de rector van het baptistenseminarie in Louisville, liet in een tweet weten het besluit om de twee gemeenten vanwege het homohuwelijk te excommuniceren, toe te juichen. Mohler staat bekend als conservatief baptist en is een van de kansrijke kandidaten om later dit jaar Greear als president op te volgen.