Tineke Pennings, de bewoner van dat huis, zag er lang geen aanleiding in om ermee naar buiten te treden.

Min of meer toevallig is deze verborgen schat nu wereldkundig gemaakt. Tineke kreeg er lucht van dat Kees Weltevrede, historicus van de Dordtse werkgroep Stolpersteine, bezig was met een boek over het verdwenen Joodse leven in Dordrecht. Ze zocht contact met hem. En zo is het balletje gaan rollen.

Onderduiker

In de oorlogsjaren was Dordtenaar Kees Pennings hoofd van een christelijke school in de Jordaan in Amsterdam. In 1943 tot na de bevrijding heeft hij een Joodse man verborgen op de zolder van zijn school. In 1983 kreeg Kees voor zijn belangeloze onderduikhulp het verzetsherdenkingskruis. Zijn vrouw Geertje kreeg de onderscheiding postuum.

Hoe is Tineke Pennings aan de thorarol gekomen?

„Kees Pennings keerde in 1956, na 22 jaar van Dordt weggeweest te zijn, terug in Dordrecht. Ook hier werd hij hoofd van een christelijke school. In 1970 stierf Kees’ vrouw Geertje. Een jaar later hertrouwde hij met mij. Ik was juffrouw op zijn school. Toen ik bij hem introk in Krispijn, bevond zich op zolder de thorarol. Ik vroeg hem hoe die daar was gekomen.”

Kennelijk schonk niemand aandacht aan dat ding?

„De thorarol is in de oorlog uit de Dordtse synagoge aan de Varkensmarkt weggehaald en verstopt in een loods van een metaalhandel. Twintig jaar later is hij daar gevonden door de nieuwe eigenaar van de loods. Die bracht hem naar schoolmeester Kees Pennings. Verpakt in kaftpapier legde Kees hem op een tafel in de zolderkamer.

Decennialang is de rol vrijwel onaangeroerd als een stuk curiosa op die zolderkamer blijven liggen. Eén keer heeft hij hem helemaal uitgerold in de gang van de school. Hij bleek 42 meter lang.”

Lang is er verder niets mee gedaan?

„Mijn man, hij overleed in 2001, hoorde van een orthodox-Joodse vriend, dat de thorarol bezoedeld zou zijn, omdat hij in handen was geweest van niet-Joden. Hij was dus aangeraakt door onheilige handen en mocht daarom niet meer gebruikt worden.

Daar kwam bij dat er van de Joodse gemeente in Dordrecht niets meer over was. Daarom is er al die tijd niets mee gedaan. Totdat historicus Kees Weltevrede in beeld kwam. Na tachtig jaar is de thorarol dus weer gevonden. Hij heeft een hele route afgelegd.”

Wat gaat er nu mee gebeuren?

„Rabbijn Jehoeda Vorst van de Nederlands-Israëlitische Gemeente in Rotterdam heeft de thorarol hier bekeken. Het blijkt een authentiek, met de hand geschreven exemplaar te zijn.

Rabbijn Vorst wil de rol laten restaureren en in zijn Joodse gemeente in Rotterdam gaan gebruiken.”