Vorige week vonden VWA-inspecteurs een te hoge concentratie dioxine in de melk van een melkveehouderij bij Lelystad. De koeien aten daar giftige aardappelschillen van McCain. Het voer bleek besmet door met dioxine verontreinigde mergelklei, een stof die de fritesfabrikant gebruikt om aardappelen te sorteren. De inspectie sloot daarop de veehouderij.

De VWA onderzoekt samen met laboratorium Rikilt de verdere verspreiding van de dioxine in het veevoer. In het kader daarvan liet Veerman ongeveer 140 varkens-, rundvee-, schapen- en geitenhouderijen verspreid over het hele land tijdelijk sluiten. De dieren op deze boerderijen zijn lange tijd gevoerd met restproducten van McCain.

De giftige mergelklei is afkomstig van een Duits bedrijf. Met een spoedprocedure stelde de VWA zusterorganisaties in de rest van Europa hiervan op de hoogte. De fritesfabrikant gebruikt de mergelklei van de Duitse leverancier sinds 1 augustus.

De uitslagen van het onderzoek worden eind deze of begin volgende week verwacht, aldus een woordvoerster van Landbouw. Tot zolang blijven de bedrijven „op slot.”

In de nasleep van de zaak zijn in België acht kleine rundvee- en varkenshouderijen geblokkeerd. Zij betrokken veevoer uit Nederland met te veel dioxine. De Belgische VWA wil de resultaten van het Nederlandse onderzoek afwachten voordat ze kan zeggen of de volksgezondheid in het geding is. België onderzoekt intussen of dezelfde methode voor het sorteren van aardappelen als in Nederland in gebruik is.

Volgens het Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bestaat het risico dat de concentratie dioxine in het vet van de dieren te hoog is. Tot het tegendeel is bewezen, mogen ze niet van de boerderijen afgevoerd worden naar andere bedrijven of slachterijen. Het vlees en andere producten mogen niet verkocht worden als voedsel. Het is niet duidelijk hoe lang het onderzoek zal duren.

Veerman sloot de boerderijen alleen uit voorzorg. Uit RIVM-tests bleek dat de gevonden concentraties dioxine geen gevaar opleveren voor de volksgezondheid. Alleen wanneer vervuild vlees dagelijks en in grote hoeveelheden gegeten wordt, loopt de eter risico.

De tijdelijke sluiting van de boerderijen is mogelijk dankzij de nieuwe Kaderwet diervoerders. Sinds het begin van dit jaar is daarin geregeld dat de minister van Voedselkwaliteit kan ingrijpen wanneer diervoer direct of indirect een gevaar vormt voor de volksgezondheid.

Volgens McCain raakt de mergelklei tijdens het sorteren alleen de buitenkant van de aardappel. Daarom kan de binnenkant, waarvan de frites en aardappelschijfjes worden gemaakt, niet verontreinigd raken. Door sterkere eindcontrole van zijn aardappelproducten gaat McCain de problemen tijdens het sorteren omzeilen.