Toegegeven, de cijfers over de wachtlijsten ogen nog altijd somber. Wie ggz-zorg nodig heeft vanwege een zogeheten aandachtstekort- of gedragsstoornis staat landelijk bezien nog altijd 17 weken op de wachtlijst. Voor angststoornissen is de gemiddelde wachtduur 15 weken, voor persoonlijkheidsstoornissen 20 en voor de zogenaamde pervasieve stoornissen, zoals autisme, zelfs 21. Stuk voor stuk betreft het forse overschrijdingen van de in Nederland afgesproken norm van maximaal veertien weken wachten.

In de laatste categorie, die van de pervasieve stoornissen, vallen met name de regionale verschillen op: die variëren van negen weken in Noord-Holland-Noord tot ruim 44 in Kennemerland.

Zorgminister Schippers probeerde in Rutte II tevergeefs de sector te verenigen achter een breedgedragen plan van aanpak. Blokhuis zag daarentegen kans om na talloze bestuurlijke overleggen vervolgstappen te zetten. Zo zijn er eindelijk heldere richtlijnen overeengekomen die de wachttijd per zorgorganisatie inzichtelijk maken. Vanaf begin dit jaar zijn ggz-instellingen verplicht naast hun wachttijden ook het totaalaantal wachtenden door te geven; uitgesplitst in aanmeld- en behandelwachttijd, vestigingslocatie en diagnose.

Vanaf komend jaar zijn de cijfers, als het goed is, nog verder opgeschoond en wordt duidelijk welke patiënten die nog op de wachtlijst van een instelling staan elders al in behandeling zijn.

Doorverwijzen

Uit een gezamenlijk plan van aanpak blijkt dat partijen ook een onderling doorverwijssysteem zijn overeengekomen. Kern daarvan is dat de zorginstelling met de grootste overschrijding van de wachttijdnormen een beraad moet organiseren met collega-zorginstellingen in de regio, met verzekeraars en met huisartsen en andere doorverwijzers. Dat moet leiden tot een passend zorgaanbod, bij een collega-instelling of via e-health. In het uiterste geval moet een instelling budget kunnen krijgen voor het tijdelijk uitbreiden van de capaciteit.

Indien nodig kunnen partijen ook een tijdelijke aanmeldpauze afspreken. Instellingen met de langste wachtlijsten kunnen dan tijdelijk geen nieuwe patiënten op de wachtlijst plaatsen met stoornissen waarvoor zij op dat moment geen behandelcapaciteit hebben. Zo’n pauze ziet Blokhuis als „een stok achter de deur.”

Doorzettingsmacht

Ook over een ander heet hangijzer lijkt eindelijk overeenstemming te zijn bereikt: een opschalingsmodel met doorzettingsmacht voor mensen die zijn vastgelopen in het reguliere zorgsysteem. Afgesproken is dat de grootste zorgaanbieder in een regio in principe het initiatief neemt voor een periodiek crisisoverleg. Blokhuis noemt het „nieuw en ongekend” dat partijen een complexe casus uiteindelijk kunnen doorverwijzen naar de verantwoordelijke bewindspersoon zelf, die vervolgens een bindende uitspraak kan doen over waar een passende behandelplek geboden moet worden.