Proces tegen Trump is bepaald geen tijdverspilling
Het moet voor veel Amerikaanse senatoren geen pretje zijn geweest. Woensdag kwamen alle dramatische gebeurtenissen van 6 januari weer voorbij. Inclusief niet eerder vertoonde opnames van de bestorming van het Capitool in Washington.
De Democratische aanklagers in het impeachmentproces tegen Donald Trump hadden werk gemaakt van hun presentatie. Het beeldmateriaal moest hun beschuldigingen aan het adres van de oud-president kracht bijzetten. Zijn toespraak zou die bewuste morgen de aanzet tot het geweld in de Amerikaanse hoofdstad hebben gegeven. En –niet minder belangrijk– hij zou de oproerkraaiers veel te laat en halfslachtig hebben opgeroepen hun acties te beëindigen.
Zeer emotioneel en verontrustend, reageerde de Republikeinse senator Mitt Romney. Nu staat de politicus uit Utah niet bepaald als Trumpfan bekend, dus was van hem ook geen enkel vergoelijkend woord te verwachten. Toch had zelfs hij niet in de gaten gehad dat de menigte hem op 6 januari zo dicht op de hielen zat. Zijn partijgenoot Lisa Murkowski benadrukte woensdag dat de gepresenteerde bewijzen Trump behoorlijk veel schade berokkenen.
Dat laatste is nog maar de vraag. In elk geval staat al vrijwel vast dat het proces niet tot een veroordeling van Trump zal leiden. Daartoe ontbreekt in de Senaat nu eenmaal de vereiste tweederdemeerderheid die daarvoor nodig is. Want ondanks de verontwaardiging van veel Republikeinse politici, durven ze het toch niet aan om de oud-president openlijk af te vallen. Bang als ze zijn om zich zijn toorn op de hals te halen. Die zou hun politieke carrière immers schade kunnen berokkenen, mogelijk al eind volgend jaar bij de tussentijdse verkiezingen voor het Congres. Zo werkt politiek – helaas.
Daarmee lijkt ook de opzet van de Democraten om Trump de toegang tot openbare ambten –en daarmee bijvoorbeeld deelname aan de presidentsverkiezingen van 2024– te ontzeggen eveneens van de baan.
Is dan het proces tegen Trump volstrekt zinloos? Sommige Republikeinse aanhangers van de oud-president menen van wel. Complete tijdverspilling, zei senator Rick Scott uit Florida woensdag zelfs tegen verslaggevers.
Niets is echter minder waar. Een fundamenteel uitgangspunt in een democratische rechtsstaat is dat er recht wordt gesproken om de geschonden rechtsorde te herstellen. Ook al betekent dat een veroordeling bij verstek, of helemaal geen veroordeling.
En natuurlijk is impeachment van Trump deels een politiek proces. Tegelijkertijd is het van belang dat alle geëigende rechtsmiddelen –van strafvervolging van raddraaiers tot het aanpakken van de aanstichters– worden ingezet als de rechtsorde zo ernstig is geschonden. Wie de beelden van de bestorming van het Capitool bekijkt, zal van dat laatste gemakkelijk overtuigd zijn.