Dit liveblog is gesloten. Lees het blog van vrijdag hier.

De geestelijke gevolgen van de lockdown voor jongeren zijn volgens een groep van zeven prominenten, onder aanvoering van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema, niet meer verantwoord. „De mentale en sociale impact van de lockdown is voor jongeren hevig en tast ook het welzijn van onze samenleving aan”, schrijven ze in een manifest, aldus Nieuwsuur.

De centrale eindexamens gaan dit jaar door. Maar leerlingen die ondanks de eerder aangekondigde extra herkansing nét niet slagen, mogen een extra onvoldoende op hun cijferlijst hebben staan. Dat lage cijfer mag niet gescoord zijn voor Nederlands, Engels of wiskunde. Dat meldt het AD, op basis van bronnen binnen het onderwijs.

Ziekenhuizen krijgen de laatste weken iets meer ruimte om patiënten te behandelen, nu het aantal opgenomen coronapatiënten daalt. Steeds meer ziekenhuizen kunnen reguliere planbare zorg leveren en ziekenhuizen kunnen steeds meer operatiekamers gebruiken, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Van alle ziekenhuizen in Nederland kan 71 procent zogeheten kritisch planbare zorg helemaal leveren. Dat zijn ingrepen die binnen zes weken moeten worden uitgevoerd. Vorige week was dit 70 procent. Bovendien kan 77 procent van de ziekenhuizen reguliere planbare zorg leveren, terwijl dit vorige week 65 procent was. Van de operatiekamers is 68 procent in gebruik. Dit was vorige week 65 procent.

Om de opmars van besmettelijkere coronamutaties te stoppen, gaat Duitsland de grenzen met Tsjechië en het Oostenrijkse Tirol dichtgooien. Het nog toegestane grensverkeer voor pendelaars zal nog intensiever worden gecontroleerd, melden Duitse media. Volgens de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Horst Seehofer, is het de bedoeling dat de maatregel dit weekend van kracht wordt.

Ten minste 100.000 mensen extra krijgen voorrang bij de inenting met coronavaccin AstraZeneca. Het ministerie van Volksgezondheid weet echter nog niet wat dat betekent voor het vaccinatietempo.

Het gaat om thuiswonende mensen met het syndroom van Down, mensen met morbide obesitas en mensen die door een neurologische aandoening moeite hebben met ademhalen. Zij komen bovenop de 60 tot en met 64-jarigen en medewerkers uit de langdurige zorg, waarvan minister Hugo de Jonge vorige week al meldde dat ze voorrang krijgen bij de vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin.

Tussen woensdagochtend en donderdagochtend zijn 4472 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is het hoogste aantal in ongeveer twee weken. In de voorgaande dagen viel het cijfer heel laag uit vanwege de sluiting van teststraten in verband met het winterweer.

Op maandag meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) bijna 2300 positieve tests, op dinsdag bijna 1800 en op woensdag iets meer dan 3200. In de afgelopen zeven dagen zijn iets meer dan 24.000 besmettingen vastgesteld en geregistreerd, gemiddeld 3440 per dag.

Steeds meer Nederlanders bellen vaker en langer dagelijks via een videobeldienst en dan vooral via WhatsApp. Volgens marktonderzoeker Telecompaper gebruikten 3 miljoen Nederlanders in het slotkwartaal van vorig jaar elke dag de videobel-optie van WhatsApp.

De populariteit van WhatsApp komt grotendeels doordat het op ongeveer 95 procent van de telefoons is geïnstalleerd. Naast de 3 miljoen Nederlanders die de dienst dagelijks gebruiken, doen nog eens 3 miljoen Nederlanders dat wekelijks. Daarbovenop zijn er nog 2 miljoen Nederlanders die maandelijks een WhatsApp-videogesprek voeren.

De Belgische politie waarschuwt dat zij de komende voorjaarsvakantie streng optreedt tegen mensen die onnodig naar België reizen en vice versa. Agenten zullen „controleren aan de grenzen via enkele gestructureerde acties en gerichte patrouilles”, zegt Nicholas Paelinck namens de lokale politiekorpsen.

Niet-noodzakelijke reizen naar België of in omgekeerde richting zijn sinds eind januari verboden. Dat verbod moet voorkomen dat nog besmettelijker varianten van het coronavirus zich over landsgrenzen kunnen verspreiden. De maatregel geldt voorlopig tot 1 april en dus ook in de krokusvakantie, die in België en het zuiden van Nederland volgende week begint.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is afgelopen etmaal verder gedaald. Ziekenhuizen behandelen momenteel 1952 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat is het laagste aantal sinds 14 december. Op woensdag lagen 1990 coronapatiënten in een ziekenhuis.

Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1415 coronapatiënten, 42 minder dan op woensdag. Het aantal patiënten op de intensive cares steeg een klein beetje, van 533 naar 537. Dat aantal is redelijk stabiel en ligt al bijna een week tussen de 500 en 550.

Het aantal opnames stijgt wel iets. Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding kwamen afgelopen etmaal 195 mensen op een verpleegafdeling te liggen en belandden 23 coronapatiënten op een intensive care. In de afgelopen week zijn gemiddeld 182 mensen per dag opgenomen. Dat gemiddelde stijgt voor de tweede dag op rij.

Op steeds meer plekken in het land is natuurijs dik genoeg om op te schaatsen. Ook op de Veerwei bij Rhenen binden mensen de ijzers onder. Dat is bijzonder: het gebied staat normaal droog.

Lees ook

Corona houdt Rhenense schaatser niet tegen

De Nederlandse economie zal dit jaar met slechts 1,8 procent groeien. Dat is het laagste groeipercentage dat de Europese Commissie voor de negentien eurolanden in 2021 verwacht. Ook volgend jaar loopt het herstel van Nederland met een verwachte groei van 3 procent achter als de eurozone uit de crisis opkrabbelt. Daar staat tegenover dat de economische klap vorig jaar in Nederland minder hard lijkt te zijn geweest dan verwacht, stelt het dagelijks EU-bestuur.

In haar zogeheten winterprognose schrijft de commissie dat ze vanwege de vaccinatieprogramma’s tegen corona „voorzichtig optimistisch” is over de vooruitzichten in Europa. Ze voorspelt dat de eurozone dit jaar met 3,8 procent groeit, evenals volgend jaar.

Het herstel in Nederland lijkt dus wat langer te duren maar Nederland lijkt ook minder diep te zijn gevallen. Volgens de commissie is de Nederlandse economie in 2020 met 4,1 procent gekrompen. In november rekende ze nog op een neergang van 5,3 procent en in juli zelfs op een min van 6,8 procent. De economie in de eurozone is vorig jaar gemiddeld met 6,8 procent gekrompen.

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis ziet voor de EU licht aan het einde van de tunnel. Hij verwacht dat de economie in de tweede helft van het jaar flink zal aantrekken. „De prognose geeft hoop in een tijd van onzekerheid voor ons allen.” Toch blijft het precieze beeld voor de komende tijd onzeker, vanwege de dreiging van nieuwe virusvarianten en lockdownmaatregelen. Veel hangt dus af van het verloop van de vaccinatieprogramma’s.

De Duitse bondskanselier Merkel heeft de Bondsdag verzekerd dat de lockdownmaatregelen geen dag langer duren dan nodig. Ze ligt onder vuur omdat ze volgens haar critici alles in het werk stelt om de lockdown zo lang mogelijk te laten duren. In het jongste overleg met de deelstaatpremiers slaagde ze er woensdag niet in de beperkingen van de economische activiteiten, het onderwijs en de bewegingsvrijheid te verlengen tot 14 maart. Uiteindelijk is 7 maart als streefdatum genoemd voor een begin van versoepelingen. Maar Merkel wist de premiers wel te overtuigen van de noodzaak dat er per week niet meer dan 35 besmettingen per 100.000 inwoners mogen zijn om te versoepelen.

Deze weekindex van de besmettingen daalt al sinds half januari gestaag. Maar Merkel voert het gevaar van nieuwe varianten van het virus aan als voornaamste argument en waarschuwde de Bondsdag dat er een derde golf van het coronavirus dreigt. De premier van Rijnland-Palts, de sociaaldemocrate Malu Dreyer, klaagde na het overleg van woensdag dat de bondskanselier totaal niet wenst te praten over wat voor versoepelingen dan ook. „En de mensen zijn kapot” door de coronamaatregelen, aldus Dreyer. Volgens Wolfgang Kubicki van de oppositiepartij FDP „schendt Merkel de grondrechten openlijk” .

Vicefractievoorzitter Kubicki haalde fel uit naar wat hij de willekeur noemde. Voor kappers wordt bijvoorbeeld een uitzondering gemaakt en die mogen eerder open, maar andere ondernemingen niet. Volgens Kubicki is dat in strijd met logica en rechtsgelijkheid en lijkt op een enorme „werkverschaffing voor advocaten”. Ook is er in het Duitse parlement veel kritiek te horen op het besluit dat de deelstaten zelf mogen bepalen wanneer kinderdagverblijven en lagere scholen in fasen weer opengaan. Merkel en de deelstaatpremiers hebben woensdag afgesproken dat deelstaten dat zelf mogen uitzoeken.

Noordrijn-Westfalen, dat aan ons land grenst, heeft donderdag meteen aangekondigd daar 22 februari mee te beginnen. Het besluit dat iedereen met de heropening van het onderwijs zijn gang kan gaan, leidt volgens lerarenverenigingen tot een chaos in het Duitse onderwijs.

Winkelvastgoedfonds Vastned heeft afgelopen jaar voor 4,1 miljoen euro aan huur kwijtgescholden, om huurders van zijn winkelpanden te helpen de coronacrisis te doorstaan. Het beursgenoteerde fonds zag daarnaast de waarde van zijn vastgoedportefeuille dalen, waardoor het coronajaar 2020 afsloot met een verlies van dik 44 miljoen euro.

Veel huurders van Vastend die per kwartaal de huur betaalden zijn overgegaan op maandelijkse huurbetalingen. Daarbij zijn veel betalingsafspraken gemaakt en zijn in een aantal gevallen huurcontracten aangepast. Zo zijn er afspraken gemaakt over contractverlengingen of toekomstige huurverhogingen.

Vastned bezit winkelpanden in verschillende grote steden in Nederland, België, Frankrijk en Spanje. Het bedrijf zag de leegstand in het afgelopen jaar licht stijgen. Eind 2019 was de bezettingsgraad 98 procent. Een jaar later is dit 96,5 procent.

Het kost scholen moeite om met kleine groepjes te werken. Dat concludeert de Algemene Vereniging Schoolleiders na een peiling onder duizend basisschooldirecteuren. De scholen kregen bij de heropening het advies om met kleine groepjes of halve klassen te werken om te voorkomen dat een hele klas in quarantaine moet na een coronabesmetting bij een leerling.

Volgens het onderzoek lukt dit op 59 procent van de scholen niet. In totaal 30 procent geeft aan dat het enigszins lukt, voor 7 procent werkt dit prima.

Ook dragen kinderen uit de groepen 7 en 8 niet op alle scholen mondkapjes. Dat gebeurt volgens het onderzoek op 53 procent van de scholen, waarvan de meerderheid (49 procent) alleen in de gang en een kleine groep (4 procent) dat ook in de klas doet. Op bijna de helft van de scholen worden door leerlingen helemaal geen mondkapjes gedragen. Op 66 procent van de scholen dragen leerkrachten een mondkapje, van wie ruim de helft alleen in de gang.

Volgens het onderzoek ging maandag bijna de helft van de scholen open, een groot deel (47 procent) volgde een dag later. Veel scholen bleven maandag nog dicht vanwege de sneeuw. Vanaf woensdag waren bijna alle scholen weer open, slechts 0,3 procent van de scholen is nog dicht. „Het is prijzenswaardig dat zoveel schoolleiders de deuren hebben geopend”, zegt AVS-voorzitter Petra van Haren.

Het kabinet gaat het Outbreak Management Team (OMT) niet vragen om een advies over de komende verkiezingen voor de Tweede Kamer. „Dat gaan we niet vragen”, zei premier Mark Rutte woensdag in het televisieprogramma Op1.

In NRC Handelsblad laten leden van het OMT weten bezorgd te zijn over de verkiezingen van medio maart. Die vinden mogelijk plaats in een derde golf. Verschillende leden pleiten ervoor om de potentiële gevolgen door te laten rekenen.

Het kabinet maar ook de Tweede Kamer ziet er niets in om de verkiezingen uit te stellen. „We doen er alles aan om de verkiezingen veilig te laten verlopen. Het is gewoon belangrijk dat de democratie goed kan functioneren”, zei de premier.

Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) die verantwoordelijk is voor de verkiezingen, liet eerder weten dat de stembusgang op het laatste moment nog kan worden afgeblazen als de risico’s te groot worden. Eind deze maand geeft ze de Kamer een update over de stand van zaken rond de verkiezingen.

Online-onderwijs zorgt voor een opeenstapeling van problemen onder studenten. Zo hebben ze last van het sociale isolement, concentratie- en motivatieproblemen. Naarmate studenten meer online-onderwijs hebben, worden deze problemen groter. Dat blijkt uit een onderzoek van ResearchNed in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), waaraan 11.500 studenten meededen.

Volgens ISO is het de eerste keer dat er een landelijk grootschalig onderzoek is gedaan naar de ervaringen met online-onderwijs en de relatie tussen deze vorm van onderwijs en het welzijn van studenten.

Vertaald naar de studentenpopulatie blijkt volgens ISO uit de studie dat in Nederland ruim 100.000 studenten veel problemen ervaren, van wie 35.000 zeer ernstig op alle terreinen. „Het is glashelder. Veel studenten ervaren grote problemen en psychische klachten door het online-onderwijs”, zegt ISO-voorzitter Dahran Çoban. „Dat moet een grote zorg zijn voor onze samenleving, want achter deze schokkende cijfers zitten echte mensen.”

Sinds het begin van de coronacrisis vindt het overgrote deel van het onderwijs noodgedwongen online plaats, een flinke omschakeling voor zowel studenten als docenten. Een op de drie wo-studenten en 17 procent van de hbo-studenten heeft zelfs helemaal geen fysiek onderwijs meer.

Het beleid van voormalig president Donald Trump en zijn voorgangers heeft slecht uitgepakt voor de Amerikaanse volksgezondheid. Dat concludeert een commissie met tientallen internationale experts, die in medisch vakblad The Lancet pleit voor verregaande hervormingen.

De commissie zegt dat het al tientallen jaren de verkeerde kant opgaat met het gezondheidsbeleid. Als de sterftecijfers in de VS vergelijkbaar waren geweest met die in andere G7-landen, waren volgens de onderzoekers in 2018 461.000 Amerikanen minder overleden. Ook was het dodental door het coronavirus in 2020 40 procent lager uitgevallen.

De problemen ontstonden volgens de onderzoekers in de jaren tachtig tijdens de ambtstermijn van president Ronald Reagan, die inzette op een kleinere overheid. Zijn ideologie zou ook invloed hebben gehad op het beleid van latere Republikeinse en Democratische presidenten. Maatregelen van Trump, zoals belastingverlagingen en deregulering, worden genoemd als voorbeelden van beleid in de stijl van Reagan.

De commissie zegt dat de VS door aanhoudende bezuinigingen kwetsbaar waren tijdens de pandemie. Er is gesneden in de begroting van gezondheidsdiensten en tussen 2008 en 2016 gingen 50.000 banen verloren van hulpverleners in de eerstelijnszorg. Het medische systeem wordt omschreven als gefragmenteerd en gericht op het maken van winst.

De Franse non André, de voor zover bekend oudste persoon in Europa, heeft haar 117e verjaardag gevierd in een verzorgingshuis in Toulon. Vorige week kwam ze al in het nieuws omdat ze een besmetting met het coronavirus zonder al te veel problemen had doorstaan.

De non, die eigenlijk Lucile Randon heet, werd afgelopen maand positief getest op het coronavirus. Ze ging in isolatie, vertoonde geen ziektesymptomen, maar ze voelde zich wel erg moe. In haar verzorgingshuis raakten 81 bewoners besmet met het longvirus en kwamen tien mensen om het leven.

Haar verjaardag wilde ze eigenlijk geruisloos voorbij laten gaan, maar een zegsman van het verzorgingshuis vertelde dat de kok voor haar haar favoriete zoetigheid Omelette sibérienne en andere lekkernijen heeft geserveerd. Ze drinkt naar eigen zeggen dagelijks „een klein glaasje wijn”.

Over een eventueel naderend levenseinde zei de zuster, die in 1944 tot de katholieke kloosterorde toetrad: „Nee, ik ben niet bang om te sterven”. Ze zou naar eigen zeggen gelukkig zijn als ze kan worden herenigd met „haar grote broer, grootvader en grootmoeder”.

Zuster André is voor zover bekend de op een na oudste persoon ter wereld. De oudste is Kane Tanaka uit Japan, die op 2 januari 118 is geworden.

Tijdens de coronacrisis zijn veel Nederlanders spullen gaan verkopen op veilingsite Catawiki. Die zag met name in het tweede kwartaal, toen de eerste lockdown in Nederland gold, een sterke stijging van het aantal verkopers. Dat fenomeen deed zich ook in andere landen voor.

Nederlandse verkopers verdienden vorig jaar 130 miljoen euro via Catawiki met de verkoop van 1,1 miljoen artikelen. Professionele verkopers verdienden gemiddeld 37.000 euro. Daarmee denkt Catawiki van economisch belang te zijn geweest voor ondernemers om tijdens de crisis toch geld te kunnen verdienen. Consumenten die spullen te koop aanboden verdienden daar gemiddeld 2400 euro mee.

Utrecht wil als proef drie horecabedrijven heropenen. Het gaat om een restaurant met alleen zitplaatsen, een met ook een bar en een fastfoodrestaurant. Hiermee wil de stad testen onder welke voorwaarden de horeca coronaveilig weer open kan.

De test is een initiatief van de lokale afdeling van Koninklijke Horeca Nederland en de GGD. Het college van burgemeester en wethouders ondersteunt het experiment van harte. Dit is een van de „lichtpuntjes” die het stadsbestuur de inwoners in het vooruitzicht wil stellen.

„We zien dat er voor de korte termijn, nu de crisis langer en dieper is, iets extra’s nodig is. Utrechters worden geraakt in hun vertrouwen over de toekomst en de rol van de overheid. Daarom willen we de komende periode extra werk maken van perspectief bieden en veerkracht voeden”, aldus burgemeester Sharon Dijksma donderdag in een brief aan de gemeenteraad.

Utrecht zorgt ervoor dat de kennis die tijdens de pilot wordt opgedaan, snel landelijk kan worden gedeeld, zodat elders van de lessen kan worden geleerd. De gemeente heeft het voorstel ter goedkeuring voorgelegd in Den Haag. Als de rijksoverheid akkoord gaat, kan de proef binnen twee weken beginnen.

Eerst worden dan drie bedrijven geselecteerd. De aantallen bezoekers die worden toegelaten, moeten worden afgestemd op de grootte van de horecazaak. Zowel de medewerkers als de bezoekers worden meermalen getest. Eters moeten voordat ze naar binnengaan een sneltest doen en na een paar dagen opnieuw. Ook het personeel moet elke vijf dagen worden getest. Verder houdt de GGD hun gezondheid nauwgezet in de gaten.

Bovendien moet worden voorkomen dat er buiten een enorme aanloop is, omdat de rest van de restaurants nog wel dicht is. Binnen moeten mensen een vaste routing volgen, mondmaskers dragen en afstand van elkaar houden. Ook zorgen de bedrijven ervoor dat er goed wordt geventileerd.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen in Duitsland is de afgelopen 24 uur weer hoger dan een etmaal eerder. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, registreerde donderdagochtend 10.237 nieuwe besmettingen.

Dat is een verdere stijging ten opzichte van woensdag, toen iets meer dan 8000 Duitsers positief werden getest en bijna drie keer zoveel als dinsdag toen 3379 gevallen van het longvirus werden geteld.

Het totale aantal coronagevallen in Duitsland staat op 2.310.233. De afgelopen 24 uur liep het Duitse dodental door corona met 666 iets minder hard op dan een dag eerder, toen 813 doden werden geteld. Het totale dodental bedraagt 63.635.

Het ziekteverzuim onder Nederlandse werknemers is sinds 2002 niet zo hoog geweest als in de laatste drie maanden van vorig jaar. De meeste ziekmeldingen kwamen van zorgmedewerkers in verpleeghuizen, die al langer zeggen te kampen met coronagevallen onder personeel. In de horeca steeg het ziekteverzuim ook hard, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Het ziekteverzuim in het vierde kwartaal van 2020 was 4,9 procent, wat betekent dat per duizend werkdagen 49 dagen verloren gingen aan ziekmeldingen. In het slotkwartaal 2019 was het ziekteverzuim nog 4,4 procent.

Volgens hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS heeft het coronavirus hoogstwaarschijnlijk voor een forse toename gezorgd. „Trendmatig liep het ziekteverzuim al wel langer op, vermoedelijk door vergrijzing, want oudere werknemers zijn gemiddeld langer ziek. Maar dit is zo veel meer, dan kan het bijna niet anders te verklaren zijn dan door corona.”
Met 6,8 procent was de zorg de sector waar het ziekteverzuim het hoogst was, met een uitschieter van 8,2 procent in de verpleeg- en verzorgingstehuizen. „Dit zijn de typische coronabrandhaarden. Het zijn plekken waar mensen elkaar snel aansteken”, aldus Van Mulligen.

Belangengroepen voor Nederlandse zorgmedewerkers vestigden de voorbije maanden al de aandacht op de in hun ogen onhoudbare druk die het ziekteverzuim op het personeel zet. Het was dan ook een vaak genoemd argument om zorgpersoneel zo snel mogelijk te vaccineren tegen het coronavirus.

De horeca kende van alle bedrijfstakken de snelste toename van het ziekteverzuim. Die steeg tot 4,3 procent, waar dat een jaar eerder nog 2,8 procent was. Niet eerder nam het aandeel ziekmeldingen in de horeca zo snel toe. „Het is eigenlijk nog een grote vraag wat de oorzaak is, omdat er eigenlijk veel horecazaken gesloten waren”, aldus Van Mulligen.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.