Nu wordt in onze samenleving met schaamte teruggedacht aan het koloniale verleden. Herkolonisatie is dan ook een gevoelig begrip voor westerse mogendheden. Die nemen juist afstand van het verleden, doen Zwarte Piet in de ban, halen standbeelden neer en wassen hun handen kapot in onschuld.

Herkolonisatie gaat over China, dat helpt om er zelf beter van te worden. Dat koeien met gouden horens belooft, maar wel de laatste grondstoffen weghaalt. En passant verovert het de Afrikaanse markt. Daar heeft het brave Westen geen goed woord over.

Recent las ik het boekje over ideologisch neokolonialisme in de 21e eeuw van de Afrikaanse mensenrechtenactiviste Obianuju Ekeocha. Dat gaat helemaal niet over China. Maar over Nederland en andere verlichte naties. Niet over grondstoffen en markten, maar over ideeën. Het hoofdstuk over geboortebeperking is onthutsend. De schrijfster, een Afrikaanse dame die goed bij de tijd is, kan zich niet voorstellen dat getrouwde mannen en vrouwen het kindertal tot een minimum willen beperken. Het krijgen van kinderen wordt in Afrika allerwegen als een grote zegen ervaren. Geboortebeperking vindt dan ook moeizaam ingang.

De westerse mogendheden menen echter dat Afrika’s ontwikkeling stagneert zolang de bevolkingsgroei niet ingedamd wordt. Daarom wordt vooral geïnvesteerd in verspreiding van het westerse gedachtegoed op dit gebied. Dat blijft niet beperkt tot het (gratis) aanbieden van anticonceptiemiddelen, maar gaat ook gepaard met een aanval op het traditionele huwelijk en het aanbevelen van een vrije seksuele moraal. Miljarden dollars worden gespendeerd om jongeren zo ver te krijgen dat ze experimenteren met seks, zich losweken van de tradities van thuis en de westerse liberale waarden rond huwelijk en gezin omhelzen. Niet alleen de Bill & Melinda Gates Foundation en de organen van de Verenigde Naties bevorderen het moderne gedachtegoed. Ook de westerse overheden zelf doen eraan mee, onder andere door voorwaarden op het gebied van familyplanning te verbinden aan hulpverleningsprojecten.

Dit ideologisch neokolonialisme heeft ook nog een vies zakelijk bijsmaakje. Westerse multinationals slijten hun ‘middelen’ op het gebied van geboortebeperking, met hulp van westerse subsidies, zeer royaal in landen die daar totaal niet om verlegen zijn. Vaak zijn het middelen die in het Westen niet meer toegestaan zijn vanwege schadelijke bijwerkingen.

Nog steeds voelt de witte man de last om ‘achterlijke’ landen mee te nemen in de vaart der volken. Ekeocha heeft er geen goed woord voor over: het dominante accent op geboortebeperking, ongeacht de kosten voor Afrika, is een mix van racisme, imperialisme en kolonialisme, verpakt als liefdadigheid. Haar boodschap? Het Westen moet stoppen met het exporteren van decadente en tegennatuurlijke opvattingen en onvoorwaardelijke hulp bieden die gericht is op het belang van Afrika zelf. Christenen kunnen van haar leren. De overtuiging van Ekeocha staat opvallend dicht bij de Bijbel. Onder ons is herbezinning nodig op de waarde van gezin en leven. Wij mogen niet buigen voor liberaal imperialisme vanwege geldelijk gewin.