Strippen, schoonmaken, herstellen en materiaal opnieuw toepassen: dat doen de NS sinds 2016 met oude treintoestellen. Zodat er veel minder aardolie en ijzererts nodig is. Dat project leverde het spoorwegbedrijf maandag de Circular Award op: een belangrijke, jaarlijkse prijs voor duurzaamheid.

Bij de ombouw worden twintig jaar lang gebruikte rijtuigen volledig gestript en gemoderniseerd. Het grootste deel van al het materiaal dat hierbij vrijkomt wordt gerecycled, stellen de NS. Zo krijgt 99 procent van de onderdelen van afgeschreven treinen een tweede leven.

Zo’n trein kan weer twintig jaar mee, aldus het spoorwegbedrijf. Inmiddels hebben de NS 656 voertuigen gemoderniseerd.

Kringloopeconomie

Deze week organiseren professionals de Week van de Circulaire Economie. Aan de hand van voorbeelden laten ze zien hoe de kringloopeconomie werkt. Idealiter bestaat er in een circulaire economie geen afval. Alle gebruikte materialen worden dan benut voor iets anders.

Nederland loopt in Europa voorop met hergebruik, maar gebruikt in tien jaar tijd toch amper minder grondstoffen, blijkt uit een recent rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving. Terwijl in 2030 de helft minder grondstoffen verbruikt moeten zijn dan in nu het geval is.

Het opknappen, schoonmaken en soms herstellen van oude onderdelen doet de NS in eigen een eigen werkplaats, in Haarlem. „Dit weegt zeker op het tegen het weggooien van oude materialen en nieuwe produceren”, zegt woordvoerster Carola Belderbos. „We voorkomen afval.”

Daarnaast krijgen oude onderdelen ook een nieuwe toepassing buiten de trein. Als voorbeeld noemt Belderbos de treinvloer. „Omdat deze uit samengestelde materialen bestaat, die niet te demonteren zijn, kan je hem niet recyclen. Alle treinvloeren zouden de verbrandingsoven ingaan. Nu gaan ze van de GrondstoffenHub naar de treinmoderniseringswerkplaats, die 600 meter verderop zit.” Daar worden ze verwerkt tot nieuwe producten zoals pingpongtafels en tafelvoetbaltafels.

Oude treinramen kregen een plek in de nieuwe fietsenstalling in Eindhoven. „Ook de zijwanden van composiet kunnen worden hergebruikt: voor dwarsliggers”, zegt Belderbos.

Medewerkers van NS vinden oude onderdelen ook terug op het kantoor: oude jashaken zijn nu kapstokken en treinprullenbakken werden plantenbakken. Oude plafondplaten doen dienst als bureaublad.

Juist die omvang van de besparing maakte indruk op de jury. Voorzitter en hoogleraar ecologie Louise Vet: „De schaal waarop de NS dit aanpakt is enorm, hierdoor heeft het een gigantische impact. Ze zijn gericht aan de slag gegaan met zaken die in hun eigen invloedssfeer liggen en samenwerkingen aangegaan met leveranciers en afnemers. Wat de NS heeft neergezet is ontzettend knap.”