Jachtopziener Marcel Kamps (41) uit Malden luidt de noodklok. Hij is als jager en lid van de reewildcommissie mede verantwoordelijk voor het zogenoemde valwild in het Rijk van Nijmegen waar natuurgebied Heumensoord, het lommerrijke Berg en Dal en de Ooijpolder ook onder vallen. Valwild zijn over het algemeen bosdieren die slachtoffer worden van het verkeer of zich –zoals nu– opgejaagd door loslopende en blaffende viervoeters, doodrennen tegen bomen of afrasteringen.

„Het probleem is op dit moment groter dan ooit. Tijdens de eerste lockdown, maart vorig jaar, kochten veel mensen een puppy. Maar verstand van honden hebben ze vaak niet. Die jonge hondjes zijn nu aan het puberen en moeten uitgelaten worden. Het publiek gaat massaal de natuur in; ook hondeneigenaren. Veel van hen houden zich niet aan de regels en laten de dieren loslopen waar dat niet mag. Zodra ze wild ruiken, jakkeren ze er achteraan, net zolang tot een beest de weg over steekt of zich dood rent.”

Jachtinstinct

Normaal gesproken moet de natuurvorser enkele malen per jaar uitrukken om een dode of gewonde ree op te halen of het genadeschot te geven. Vaak zijn dat verkeersslachtoffers. De afgelopen maand heeft hij vier keer een ree uit z’n lijden moeten verlossen. En dat is het topje van de ijsberg, want een groot deel van het opgeschrikte wild weet te ontkomen.

„Er leven hier zo’n 380 reeën in een gebied van 7000 ha. Ik zorg zelf voor het –van overheidswege verplichte– afschot en kies dan de zwakste exemplaren. Honden jagen achter alles aan, inclusief reeën met kalfjes. Zo’n dier rent dan tegen een boom of afrastering en ligt daar uren te creperen voordat wij een melding krijgen en een eind aan het lijden kunnen maken. En als je hondenbezitters er op aanspreekt als hun dier niet aangelijnd is, hoor je altijd hetzelfde verhaal: mijn hond doet zoiets niet. Maar zelfs tekkels hebben een jachtinstinct. Ze doen het allemaal.”

Het opgejaagde wild zorgt bovendien voor gevaarlijke verkeerssituaties. „De dieren rennen in paniek de weg op en komen onder een auto. Als zo’n ree daarna nog leeft, gaan mensen zogenaamd hulp verlenen en leggen er bijvoorbeeld dekens omheen. Met als gevolg dat het beest nog meer gestresst raakt.”

Toezicht

Kamps staat machteloos. Sinds kort is hij zelf boa af en mag hij geen proces-verbalen meer uitschrijven. „Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben hier nog één controleur met die bevoegdheid; veel te weinig voor zo’n groot gebied. En zonder fatsoenlijke handhaving wordt het probleem alleen nog maar groter. Alleen op de particuliere landgoederen is nog voldoende toezicht.”

Boswachter Ger Verwoerd van Geldersch Landschap en Kasteelen bevestigt de toegenomen druk op de natuur door publiek en hondenbezitters. „Op de Veluwe heb je alleen minder afrasteringen, daar lopen dieren zich niet zo snel dood. Bekend is wel het filmpje van een roedel herten dat opgejaagd wordt door twee honden. Toevallig was daar iemand in de buurt die dat vastlegde. Bij ons is er vooral het probleem dat de dieren de jonge bosschages in worden gejaagd. Daar vreten ze alles kaal, met flinke schade aan de natuur als gevolg.”