Asscher was in het vorige kabinet als minister van Sociale Zaken verantwoordelijk voor het toeslagenbeleid. In die rol wist hij niet te voorkomen dat bij de uitvoering van dat beleid door de Belastingdienst vele duizenden mensen onterecht van fraude werden beticht en in diepe financiële ellende werden gestort.

Dat wordt Asscher door de kiezer zwaar aangerekend, kwam eerder deze week naar voren uit een peiling van onderzoeksbureau I&O Research. De PvdA zakte daarin van dertien naar elf zetels. De partij is nu met negen mensen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer.

Na de historische verkiezingsnederlaag in 2017 hoopte Asscher dit jaar met zijn partij veel sterker voor de dag te kunnen komen. Dat is nodig om mee te kunnen denken over „Nederland na corona”, zegt hij. „Maar ik stel vast dat de discussie over mijn rol het op dit moment niet mogelijk maakt om daarvoor te zorgen.”

Asscher maakte eerder al excuses voor zijn rol in de toeslagenaffaire. Hij gaf onlangs aan wel gewoon door te willen als lijsttrekker, hoewel in het toeslagenrapport ook harde verwijten aan zijn adres stonden. Een groep PvdA’ers drong aan op zijn terugtreden maar hij kon bij prominente partijleden nog altijd rekenen op veel steun.

Ook nu blijft Asscher benadrukken dat hij zelf geprobeerd heeft de scherpe kantjes van het toeslagenbeleid af te halen, maar moet hij ook erkennen dat dit niet gelukt is. Hij houdt vol dat hij niets wist van de ontspoorde fraudejacht waar duizenden mensen de dupe van werden.

Asscher maakte naam in de Amsterdamse gemeentepolitiek voordat hij in 2012 minister en vicepremier werd in het tweede kabinet-Rutte. Eind 2016 won hij de strijd om het lijsttrekkerschap van toenmalig fractievoorzitter in de Tweede Kamer Diederik Samsom.