„Mensen zeggen bijvoorbeeld: ‘hoezo is Europa goed? Ik merk er niet veel van.’ En die opmerking is deels wel terecht”, zegt DNB-directeur Olaf Sleijpen in een toelichting op een nieuw rapport. „Om meer draagvlak te creëren voor onze open economie is het belangrijk dat bedrijven die actief zijn op het gebied van internationale handel hun lonen meer laten meebewegen met hun winsten.”

Het gaat om een opmerkelijk pleidooi in crisistijd. Door de coronapandemie gaat het momenteel juist slecht met de economie en staan veel bedrijven op omvallen. Sleijpen benadrukt dat zijn boodschap los staat van de actuele situatie, maar gezien moet worden in een groter plaatje.

DNB beschouwt het opkomend protectionisme in de wereld als een groot probleem voor een handelsland als Nederland. Een doorrekening wijst uit dat het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp) ongeveer 3 procent lager zou uitvallen wanneer de Verenigde Staten, de EU en China elkaar langdurig tariefverhogingen van 10 procent zouden opleggen.

„We zijn al in 2019 begonnen met dit onderzoek, eigenlijk vanwege de handelsoorlog tussen de VS en China. Dat is dus voor de coronapandemie”, geeft Sleijpen aan. Toch vindt hij dat het onderstrepen van de grote waarde van vrijhandel en globalisering ook nu relevant is.

De coronacrisis heeft juist ook duidelijk gemaakt dat landen voor sommige essentiële goederen afhankelijk zijn van hun handelspartners. Zo is Nederland bijvoorbeeld afhankelijk van China voor de levering van medische mondmaskers.

„En de crisis lossen we ook niet op door nu de lonen meer te gaan matigen”, vult Sleijpen aan. DNB is al langer voorstander van hogere lonen in Nederland.

De uitdagingen die protectionisme met zich meebrengt, kan Nederland niet in zijn eentje oplossen maar vragen volgens de centrale bank om een sterk Europa. De Nederlandse overheid zou zich daar hard voor moeten maken en bedrijven zouden dat met ‘faire’ lonen voor hun personeel moeten ondersteunen.

Nederland heeft bijvoorbeeld baat bij een verdere integratie van de Europese markt. De EU zou zijn positie daarbij ook moeten versterken door regionale handelsovereenkomsten te blijven afsluiten. Vooral een groot handelsakkoord met de VS is volgens DNB van belang. Ook zou er aangestuurd moeten worden op hervormingen bij de Wereldhandelsorganisatie.