Alle Israëliërs boven de 16 jaar, die daarmee instemmen, moeten eind maart tegen Covid-19 zijn ingeënt. Nu zijn er bijna twee miljoen Israëliërs ingespoten met het vaccin van Pfizer. Het betreft vooral 60-plussers en andere risicogroepen, waaronder degenen die werkzaam zijn in de medische wereld en de zorg. Inmiddels is ook de eerste partij vaccins van Moderna gearriveerd. De hoop is dat de huidige derde lockdown de laatste is. Familie en vrienden kunnen hopelijk eind maart tijdens de Pesach-vakantie zonder restricties weer bij elkaar komen.

Maar helaas wachten Israël en andere landen op termijn grotere problemen. Professor Michael Oppenheimer van de Princeton Universiteit schreef in tijdschrift Foreign Affairs dat wetenschappers verontrust zijn over de zogeheten kantelpunten. Dat zijn kleine veranderingen waarbij drempels worden overschreden. Deze hebben grote gevolgen. Als bijvoorbeeld grote delen van de ijskappen smelten, kan de stijging van de zee veel sneller gaan dan in de afgelopen duizenden jaren het geval is geweest. Als de permafrost in Noord-Amerika en Eurazië verdwijnt, komen er grote hoeveelheden methaan en koolstofdioxide vrij. Daardoor stijgen de temperaturen op aarde nog meer.

In Israël zijn de gevolgen van de atmosferische veranderingen duidelijk te merken. In september werd in Israël de hoogste temperatuur (48,9 graden Celsius) ooit gemeten. De zomers zijn langer en de winters korter. Bij ons is de blokverwarming van het flatgebouw nu, in januari, uit. De herfst lijkt al over te gaan in de lente. De bomen verliezen hun blaadjes en botten gelijk weer uit. En dan af en toe die wolkbreuken. Hoewel het regenseizoen dit jaar nog maar net is begonnen, zijn er al overstromingen geweest in steden langs de kust.

De Israëlische natuurbescherming wees er in een rondschrijven op dat de temperatuur in de afgelopen decennia met 1,4 graden is gestegen. Deskundige Lawrence Kasmir zei bij een lezing voor deze beweging dat klimaatverandering een existentiële bedreiging voor het land vormt. Israël kan meer natuurbranden, hoosbuien en hogere temperaturen verwachten. Bij temperaturen van 40 graden Celsius kan het menselijk lichaam de warmte niet meer aan. Meer mensen zullen met tropische ziekten te kampen krijgen. Het land kan in 2050 zelfs onleefbaar zijn.

De natuurbescherming wijst erop dat Israël een aantal dingen kan doen. Het planten van bomen en de aanleg van groenstroken brengen de temperaturen in de steden naar beneden. Israël kan een betere afwatering krijgen door natte gebieden bij de kust te herstellen en de loop van de rivieren te verbeteren.

Een aantal politici zijn al wakker. Blauw-Wit Knessetlid Miki Haimovich van de milieucommissie voorspelde dat de gevolgen van klimaatverandering groter zullen zijn dan die van Covid-19. Leiders moeten zich realiseren dat het klimaat grote invloed kan hebben op veiligheid van Israël. Aanhoudende droogtes hebben gevolgen voor voedselzekerheid, watervoorziening en vluchtelingenstromen.

Als komende Israëlische regeringen hun verantwoordelijkheid verstaan, gaan ze hier topprioriteit van maken.