Ze is negentien jaar uit het vak geweest, maar start deze week op de corona-afdeling van een ziekenhuis. Monique (50), die liever niet met haar achternaam in de krant wil, is gemotiveerd om aan de slag te gaan. Toch kon ze niet zomaar weer aan het werk als verpleegkundige. Ze moest eerst een opleiding volgen om opnieuw in het BIG-register terecht te komen. In Nederland mag je alleen in de ziekenhuiszorg werken als je in dit register staat.

De tijdsduur van zo’n opleiding: negen dagen. Kosten: zo’n 1500 euro voor de studie en twee keer 225 euro voor de twee examens. „Toen ik begon, vroeg ik me serieus af of ik het ging redden. Zo’n cursus is vrij pittig met een gezin en bovendien is de inhoud daarvan anders dan vroeger. Mijn opleiding was puur gericht op het ziekenhuis, nu willen ze dat je van alles wat weet, ook over geestelijke gezondheidszorg bijvoorbeeld. Gelukkig vielen de examens me mee.”

Hoewel ze geen spijt heeft van haar keuze, vindt ze wel dat de eisen voor oud-verpleegkundigen duidelijker mogen. Bovendien zijn er volgens haar te weinig richtlijnen voor herintreders. „Je moet alles zelf uitzoeken. Als je begint aan zo’n cursus, heb je geen idee of je wel aan alle voorwaarden voldoet om weer aan de slag te mogen.”

Zo kwam Monique er tijdens haar sollicitatie bij het ziekenhuis achter dat ze nu wel bevoegd is, maar nog niet bekwaam. Daarvoor moet ze eerst fysiek kunnen aantonen dat ze alle medische handelingen nog kan verrichten. Conclusie: ze mag nog niet aan de slag als verpleegkundige, maar begint als verzorgende. Nuchter: „Dat was een verrassing. Ik ga nu naast mijn werk onlinetraining volgen in het ziekenhuis en ik krijg toetsing van een collega.”

Beperking

Elke zorgverlener moet zich iedere vijf jaar laten (her)registreren in het BIG-register. Vanwege corona is deze regelgeving tijdelijk versoepeld. Verpleegkundigen van wie de registratie is verlopen na 1 januari 2018 mogen bij uitzondering ook weer de zorg in. „Maar als je registratie langer dan vier jaar is verlopen, mag je niet meer direct aan de slag”, zegt Arjan Huijsmans, woordvoerder van Regioplus.

Regioplus coördineert het project Extra Handen Voor de Zorg, waarmee wordt geprobeerd oud-zorgpersoneel terug te krijgen in ziekenhuizen en verzorgingshuizen.

Huijsmans merkt dat de vraag naar extra zorgpersoneel de laatste weken weer flink toeneemt. Zo kreeg de organisatie in de afgelopen twee weken „honderden” aanvragen binnen van ziekenhuizen voor extra verpleegkundigen. Hoewel er ruim 7000 mensen in het bestand van Extra Handen Voor de Zorg zitten, kunnen deze vanwege verlopen registraties lang niet allemaal ingezet worden als verpleegkundige. Huijsmans erkent dat het probleem een „beperking” vormt, maar wil niet zeggen of het een optie is de regelgeving tijdelijk verder aan te passen. „Dat is niet aan ons om te bepalen, wij volgen de regels van het ministerie.”

Injecteren

Monique is niet de enige oud-verpleegkundige die graag weer aan de slag wil, maar te maken krijgt met regelgeving. Ook Nelleke Jansen (40) wordt belemmerd door een verlopen BIG-registratie. Ze rondde in 2005 haar hbo-opleiding verpleegkunde af en werkte tot 2008 in de zorg. „Nu mijn jongste vijf is, wil ik graag weer aan de slag in de zorg, maar mijn registratie is in 2014 verlopen.”

Jansen heeft aan het begin van de coronacrisis overwogen om ook een herregistratiecursus te volgen, maar ze vindt de kosten vrij hoog. „Bovendien heb je na afloop geen garantie op een baan, zelfs niet in deze hectische tijd.”

De oud-verpleegkundige snapt dat er bepaalde kwaliteitseisen gelden voor het werk van medisch personeel, maar vraagt zich af of de drempel om weer toe te treden niet wat lager kan, zeker in deze tijden van nood. „Vaardigheden als injecteren verleer je niet zo snel. En de zorg is een vak dat je vooral in de praktijk leert. Wanneer je als oud-verpleegkundige een paar weken meeloopt, ben je zo weer op de hoogte.”

Ze vindt dat de overheid best wat meer kan doen om oud-verpleegkundigen weer aan de slag te krijgen. „Geef bijvoorbeeld een subsidie aan mensen die bereid zijn te leren voor hun nieuwe BIG-registratie. Of pas de regelgeving iets aan, zodat mensen gemakkelijker hun steentje kunnen bijdragen.”

Toch geeft Jansen de moed niet op. Ze heeft net weer een sollicitatiebrief verstuurd naar een instantie die met spoed verzorgenden en verpleegkundigen zoekt. „Wie weet kan ik als verzorgende beginnen en dan doorgroeien.”

Ook Monique staat te popelen om aan de slag te gaan. Ze ziet er een beetje tegenop om digitaal te werken („Het elektronisch patiëntendossier is compleet nieuw voor mij”), maar kan niet wachten om zorg te verlenen. „De zorg zit in mijn bloed. Ik wil er graag voor mensen kunnen zijn in deze moeilijke omstandigheden.”