Gibraltar in Schengenzone om harde grens met Spanje te voorkomen
De Britse kroonkolonie Gibraltar komt volgens een Brits-Spaanse principeovereenkomst voorlopig onder de Schengenzone te vallen. Dit is volgens de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Arancha González Laya dé oplossing voor de problemen die anders zouden ontstaan wanneer het Verenigd Koninkrijk met ingang van vrijdag de Europese Unie verlaat.
Het zou om te beginnen om een periode van vier jaar gaan. Dit betekent dat de grens tussen Gibraltar en Spanje helemaal opengaat en Madrid en de EU zich gaan bemoeien met grenscontroles in Gibraltar. De Britse collega van González Laya, Dominic Raab, is blij met het principeakkoord en verzekerde dat de Britse soevereiniteit gewaarborgd blijft. Premier Fabian Picardo van Gibraltar zei ook blij te zijn dat met deze overeenkomst de ergste gevolgen van de brexit zijn vermeden. Volgens Raab vormt deze basisovereenkomst een uitgangspunt voor een apart verdrag tussen Londen en de EU over de positie van Gibraltar.
Picardo beklemtoonde dat de soevereiniteit van het schiereiland niet wordt aangetast. Hij dankte González Laya en de Spaanse premier Pedro Sánchez voor hun inzet om niet de Spaanse claims maar de belangen van de mensen in het zuiden van Spanje en in Gibraltar voorop te stellen. Het gevolg is wel dat Gibraltar nauwer dan sinds heugenis verbonden wordt met Spanje, dat de ‘rots’ claimt.
Alle betrokken partijen, Gibraltar, Londen en Madrid, wilden geen harde grens tussen dit stukje van het Britse koninkrijk en de EU. Het zou anders de enige harde grens tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU worden, want voor Brits Noord-Ierland zijn al regelingen getroffen. Gibraltar vormde geen onderdeel van de handelsovereenkomst die de Britse en Europese onderhandelaars kerstavond sloten om op de valreep een chaotische brexit bij het aanbreken van het nieuwe jaar te voorkomen.
Spanje verloor het schiereiland in 1704 door een aanval van een Nederlands-Britse vloot en stond het negen jaar later tandenknarsend bij de Vrede van Utrecht aan Engeland af. Dat probeert Madrid al meer dan driehonderd jaar met diplomatie en pesterijen ongedaan te maken. De grens was tussen 1969 en 1982 helemaal gesloten. Gibraltar stemde overigens in 2016 massaal tegen de brexit. Van de 33.000 inwoners stemde 96 procent tegen het vertrek uit de Europese Unie.