„Zinloze exercitie” tegen Bianca K.
Voormalig crècheleidster Bianca K. is definitief op vrije voeten. In oktober vorig jaar oordeelde het hof van Amsterdam al dat het bewijs tegen de vrouw die geprobeerd zou hebben zes baby’s te doden onvolledig is. Toch ondernam het openbaar ministerie een poging bij de Hoge Raad in cassatie te gaan. Tevergeefs, zo bleek dinsdag. Hoogleraar strafrecht prof. dr. J. F. Nijboer: „Het was een domme beslissing, zonder kans van slagen.”
In cassatie gaan tegen vrijspraak kan het OM pas sinds 31 oktober 2002, zegt Nijboer. „Reden om die mogelijkheid te openen, was echter de gedachte dat de Hoge Raad in elke strafzaak moet kunnen toetsen of het bewijs rechtmatig is verkregen. Het is natuurlijk nooit de bedoeling geweest de raad te vragen het werk van het hof nog eens over te doen. Feitelijk kwam dít cassatiebesluit van het OM daar wel op neer. Daarom was het een zinloze exercitie.”
K. werd in april 2001 gearresteerd omdat zij geprobeerd zou hebben zes baby’s te doden in de twee kinderdagverblijven in de Haarlemmermeer waar zij werkte. Opmerkelijk was dat de incidenten in de crèches zich pas voordeden nadat K. in dienst was getreden. Zij was, op één geval na, ook telkens degene die de incidenten ontdekte. Ten gevolge van verstikkingsverschijnselen balanceerden de betrokken baby’s op het randje van de dood.
Ondanks dat K. hardnekkig bleef ontkennen, ging het OM over tot strafrechtelijke vervolging. Het opsporings- en vervolgingsapparaat wees daarbij op de statistische kansberekeningen van de getuigendeskundige prof. dr. H. Elffers. Deze wezen uit dat niemand in 33 maanden tijd bij toeval die incidenten kan meemaken, die K. met zes kinderen meemaakte.
Ondanks die constatering sprak zowel de rechtbank in Haarlem als het gerechtshof in Amsterdam K. van de beschuldigingen vrij. „Onterecht”, meende echter het OM, „het hof heeft verzuimd de kansberekeningen van Elffers bij het bewijs te betrekken.” Via een cassatieberoep bij de Hoge Raad probeerde het OM gedaan te krijgen dat de zaak tegen K. zou worden heropend. Gisteren wees het hoogste rechtscollege het verzoek resoluut van de hand. Daarmee is K. definitief op vrije voeten.
Nijboer: „Het lijdt voor niemand twijfel dat het hof in Amsterdam het rapport van Elffers zorgvuldig heeft bestudeerd. Ook voor het OM niet. Daarmee is de kous dus af, ook voor de Hoge Raad. Als hij op dergelijke verzoeken moet ingaan, blijven we bezig. Daarom moet de raad ook gedacht hebben: Waar gaat dit over? Het hof heeft bekeken hoe overtuigend het bewijsmateriaal is en daarmee klaar.”
Was het OM vergeten waarom het sinds 31 oktober 2002 in cassatie kan?
„Het OM heeft bij de Hoge Raad geklaagd over iets waarover feitelijk niet te klagen valt, namelijk over een door hem aangedragen bewijs dat een hof vervolgens niet toereikend acht. Er is dus sprake van een domme inschatting van de desbetreffende advocaat-generaal van het OM.”
En dus van een blunder voor het hele OM.
„Nogmaals, deze uitkomst had het OM moeten kunnen voorzien. Dus zou ik zeggen: Een lichte afgang.”
Wanneer zijn de kansberekeningen van een statisticus cruciaal? In de strafzaak tegen verpleegkundige Lucie de B. ging het hof in Den Haag wél uitvoerig in op een rapport van Elffers.
„De kansberekeningen van Elffers zijn tijdens de behandeling van die zaak inderdaad uitputtend besproken. Toch heeft het hof in Den Haag eigenlijk in het midden gelaten wat het precies met zijn rapport heeft gedaan. Voor het rechtsgevoel van de burger is dat geen goede zaak. Daarom zou ik er, nu deze strafzaak tegen Bianca K. achter de rug is, opnieuw voor willen pleiten dat het OM in de toekomst elk vonnis, maar ook elke vrijspraak, beter en uitvoeriger motiveert.”