Musea maken expo van kunst uit unieke, ter ziele gegane regeling
Twee musea openen deze maand een tentoonstelling over de legendarische regeling die beeldende kunstenaars tussen eind jaren veertig en eind jaren tachtig van een inkomen voorzag, eerst de Contraprestatie geheten, toen de BKR (Beeldende Kunstenaars Regeling). Het Gorcums Museum opent zaterdag een expositie, het Purmerends Museum een week later.
Aanleiding is een uitgebreide studie naar het omstreden fenomeen, neergelegd in het nieuwe boek Monument voor de BKR; De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling (1949-1987), door Fransje Kuyvenhoven, onderzoekster bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Via de Contraprestatie deden gemeentes aankopen van kunstenaars, later konden kunstenaars hun werk bij gemeenten inleveren voor gelden uit de BKR. Kunstenaars konden zo in alle rust werken en de overheden kregen die kunst dan, een win-win-situatie, zo was de gedachte. Ook diensten als het maken van een tentoonstelling konden worden „ingeleverd”. Maar de depots van de verschillende overheden begonnen tegen 1970 over te lopen, er was voor lang niet alle ingebrachte kunst een goed plekje. En over de kwaliteit van het ingeleverde werd ook nogal eens verschillend gedacht.
De regeling, uniek in de wereld, ging uiteindelijk na een hoop rumoer in de kunstwereld ten onder aan onhoudbaarheid. De aangekochte werken werden verdeeld tussen Rijk en gemeenten. Een deel schopte het tot een museumplek, andere werken sieren openbare ruimten en veel ligt er nog in depots, met name van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. In de loop der tijd zijn er ook wel stukken naar bijvoorbeeld kunstuitlenen gegaan of gewoon vernietigd.
Bijna 6000 kunstenaars hebben weleens gebruik van de BKR gemaakt, onder wie mensen die later een grote naam verwierven.
Een monument voor de BKR; De geschiedenis van een spraakmakende kunstenaarsregeling (1947-1987) heet ook de expo in het Gorcums Museum, dat werk toont van honderd kunstenaars, onder wie Karel Appel en Co Westerik. Oud-cultuurminister Hedy d’Ancona opent de expo.
Met de tentoonstelling Keramiek uit de Rijkscollectie; vier decennia BKR - 1949-1987 wordt in het Purmerends Museum keramiek uit de BKR getoond.