Het conflict over de scheidingsakte hinderde de al zo moeizame onderhandelingen over een toekomstig vrijhandelsverdrag tussen de EU en het VK. Dat verdrag moet belemmeringen voor handel en verkeer verlichten nadat de Britten op 1 januari ook in de praktijk de gemeenschappelijke markt van de EU achter zich laten.

Nu is er „principe-overeenstemming over alle kwesties” uit het terugtrekkingsverdrag, zei verantwoordelijk Britse minister Michael Gove. Ook over de grens tussen Noord-Ierland en Ierland, waarover de EU en het VK botsten. Dat zou ook goed nieuws kunnen zijn voor de onderhandelingen over een handelsakkoord, denkt vicevoorzitter van de Europese Commissie Maroš Šefčovič, die namens de EU optrad. „Ik hoop dat dit positief momentum zal scheppen, ook voor de besprekingen over de vrijhandelsovereenkomst.” Er is nu in ieder geval een „groot obstakel uit de weg geruimd”.

De Britse regering en de EU sloten het terugtrekkingsakkoord een jaar geleden, maar Londen vond het bij nader inzien niet voldoen. Zodra het VK vanaf 1 januari de EU-regels niet langer volgt, zou het handelsverkeer tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland op obstakels stuiten, vreesden de Britten. Daar zou het VK niet aan ontkomen, omdat de scheidingsovereenkomst bepaalt dat tussen EU-lidstaat Ierland en het Britse Noord-Ierland geen harde grens mag ontstaan om de zwaarbevochten vrede niet in de waagschaal te stellen.

Londen wilde daarom in een nieuwe wet vastleggen dat het onder meer eenzijdig goederen zou mogen uitzonderen van invoerheffingen en controles. Zo wilde de regering van premier Boris Johnson voorkomen dat bijvoorbeeld de aanvoer van Noord-Ierse supermarkten vanaf de jaarwisseling in het gedrang zou komen.

Maar daarmee zou het VK het scheidingsverdrag en dus het internationaal recht aan de laars lappen, protesteerde de EU. Dat zou het vertrouwen in Londen ook ernstig schaden. Brussel zette een strafprocedure in gang, maar ondertussen onderhandelden Gove en Šefčovič over een oplossing - met succes.

De Ierse regering toont zich verheugd dat nu is gegarandeerd dat er na 1 januari geen harde grens komt tussen Ierland en Noord-Ierland. In dat Britse gebiedsdeel blijven in de praktijk de EU-regels voor de interne markt en de douane-unie gelden. „Goede vooruitgang”, twitterde de Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney. Het akkoord zorgt volgens hem voor „enige zekerheid” voor burgers en bedrijven.